Καισαριανής Δανιήλ: «Ιδού ο ισχυρός πολύς, και ου γνωσόμεθα» (Ιώβ, 36, 26)
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Ο Χριστιανός τιμά το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, με το πνεύμα του, την καρδιά του και το μιμείται στην καθημερινή του ζωή.
α) Με το πνεύμα του. Λέγει στην προσευχή του: «Πιστεύω, Κύριε, εκείνο που μου απεκάλυψες στο μεγάλο αυτό μυστήριο της μιάς ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος. Το λογικόν μου ζητεί να αντισταθή, αλλά εγώ επιμένω να θυσιασθή για τη δόξα Σου. Αναγνωρίζω την άγνοιά μου και διακηρύττω ότι είσαι Θεός του οποίου το μεγαλείον υπερβαίνει απείρως τη γνώσι και αναφωνώ με τον Ιώβ: «Ιδού ο ισχυρός πολύς, και ου γνωσόμεθα» (Ιώβ, 36,26). Το να θέλω να κατανοήσω το μυστήριον τούτο είναι εκ μέρους μου θρασεία τόλμη. Να το παραδεχθώ, όπως Συ μου το απεκάλυψες είναι η έκφρασις της ευλαβείας μου. Επιθυμώ να προσφέρω τη ζωή μου για την υπεράσπιση της πίστεώς μου και όπως «τρεις εισίν οι μαρτυρούντες εν τω ουρανώ» ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα, θα ήθελα επί της γης να αποδείξω την ύπαρξι των τριών θεϊκών Προσώπων με την πίστη μου, τα έργα μου και το αίμα μου.
β) Με την καρδιά του. Αυτό το μυστήριον που ζητεί τόσες θυσίες από το πνεύμα γεμίζει παρηγοριά την καρδιά του καλού χριστιανού. Ο καλός χριστιανός αισθάνεται απερίγραπτη γλυκύτητα στη μελέτη του μυστηρίου αυτού. Βλέπει στο μυστήριον της Αγίας Τριάδος όλες τις δωρεές που έλαβε: το Βάπτισμα, την Ευχαριστία, την Μετάνοια, την δικαίωσή του, την Χάρη…, την Ενσάρκωσι του Λόγου, την Εκκλησία, τα μυστήρια… Σκιρτά από χαρά ακούοντας καθένα από τα τρία πρόσωπα να του λέγη: «Αγάπησιν αιώνιον ηγάπησά σε». Δεν είναι λοιπόν χωρίς λόγον, που η Εκκλησία στην εορτή της Αγίας Τριάδος, μάς επαναφέρει στην πηγή από όπου πηγάζουν όλα τα πνευματικά ρυάκια για τα οποία μας ομιλεί στις διάφορες εορτές του λειτουργικού έτους. Μας αποκαλύπτει τον απέραντον ωκεανόν από τον οποίον προέρχονται όλες οι ευλογίες, που σκορπίζονται επάνω μας. Ας είμεθα ευγνώμονες προς την λατρευτή Τριάδα, η οποία, αν και «τρισευτυχής εν εαυτή» ασχολείται και με την ευτυχία την ιδική μας, γιατί όπως λέγει ο ‘Απόστολος Παύλος (Εφεσ. 1,4), «εξελέξατο ημάς…προ καταβολής κόσμου» ο Πατήρ για παιδιά του, ο Υιός για αδελφούς του και το Άγιον Πνεύμα για να μας αποκαλύψη τα πλούτη της χάριτός του.
Το κείμενο δημοσιευθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»
Η Εκκλησία μάς υπενθυμίζει διαρκώς το μυστήριον της Αγίας Τριάδος. Με τα λόγια: «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» θέλει να σημειώνονται οι πιστοί της. Με την επίκληση της Αγίας Τριάδος αρχίζει την Θεία Λειτουργία: «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Δοξολογώντας την Αγία Τριάδα αρχίζει τον Όρθρον: «Δόξα τη Αγία και ομοουσίω και ζωοποιώ και αδιαιρέτω Τριάδι». Ο δοξαστικός ύμνος: «Δόξα τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι» εκατοντάδες φορές ακούεται στις ακολουθίες του Εσπερινού, του Όρθρου, της Λειτουργίας και των Ωρών.
Πόσον θα έπρεπε ο καλός χριστιανός να έλεγε προσεκτικά και ευλαβικά την προσευχή αυτή. Προσεκτικά με τη σκέψη να δοξάζει την ομοούσιον και αδιαίρετον Τριάδα. Ευλαβικά κάνοντας με προσοχή το σημείον του Σταυρού. Ένας αναχωρητής είχε υποσχεθεί ότι καθημερινώς και πολλές φορές θα έλεγε με προσοχή, ευλάβεια και πίστη το «Δόξα τω Πατρί..» Ο καλός χριστιανός μπορεί να υποσχεθεί ότι θα εξυψώνει τη σκέψη του και την καρδιά του στην Αγία Τριάδα, κάνοντας καλά το σημείον του Σταυρού κάθε φορά που ακούει ή έχει να ειπή το «Δόξα τω Πατρί».
γ) Το μιμείται στην καθημερινή του ζωή. Δύο πράγματα μελετούμε στο μυστήριον της Αγίας Τριάδος: Την ενότητα της φύσεως και την τριάδα των προσώπων. Ο καλός χριστιανός που έχει εσωτερική ζωή προσπαθεί να μιμηθεί και το ένα και το άλλο. Την ενότητα αγαπώντας ειλικρινά όλους τους ανθρώπους˙ την τριάδα κάνοντας σ᾽ αυτούς όσο περισσότερο καλό μπορεί να τους κάνει.
Ένας από τους σκοπούς της Ενσαρκώσεως του Λόγου ήταν να σχηματισθεί στη γη η εικόνα της ενότητος που υπάρχει στον Θεόν και ο Ιησούς Χριστός αυτό ζήτησε από τον ουράνιο Πατέρα, την παραμονήν του πάθους του: «Ίνα ώσιν εν καθώς ημείς εν εσμέν» (Ιωάν. 17, 22). Η ενότης αυτή υπάρχει στις ακατάληπτες σχέσεις των τριών προσώπων: ο Πατήρ χορηγεί τους θησαυρούς της ουσίας του στον Υιόν και ο Πατήρ και ο Υιός δίδουν στο Άγιον Πνεύμα την θεότητά των.
Έτσι και ημείς, οφείλουμε να καθιστούμε την μεταξύ μας ένωση τελειοτέρα, γονιμοποιώντας την με τα έργα της αγάπης. Τα δώρα που μας έχουν χορηγηθεί να διασκορπισθούν και στους αδελφούς μας. Όσο θα ενδιαφερθούμε διά τον αγιασμό, τόσον και ο Θεός θα φανεί γενναιόδωρος μαζί μας. «Δώσατε και θα σας δοθεί». «Να είσθε ελεήμονες και ο ουράνιος Πατήρ θα σας ελεήσει».
Ο Χριστιανός φροντίζει όπως και οι άλλοι να τιμούν την Αγία Τριάδα. Με φρόνιμο και σταθερό ζήλο φροντίζει να μορφώνει τους άλλους στη βασική αυτήν αλήθεια της πίστεώς μας και τους ωθεί στην ευλάβεια προς την Αγία Τριάδα.
α) Ο άγιος Ιερώνυμος θαυμάζει την σοφή σειρά που ο Κύριος έδωσε στους αποστόλους πρώτα να διδάξουν και έπειτα να βαπτίσουν: «Πρωτεύει η τάξις, γράφει. Διέταξε τους αποστόλους πρώτα να κηρύξουν όλα τα έθνη και έπειτα να χορηγήσουν το μυστήριον του βαπτίσματος» (Ερμ. Ματθ. 1, 41). Πολλοί διατρέχουν τον κίνδυνο της απωλείας των, γιατί δεν γνωρίζουν αρκετά το πρώτο και βασικόν μυστήριον της πίστεώς μας. Καθήκον μας να γνωρίζουμε και να μελετούμε συχνά το μεγάλο μυστήριον της Αγίας Τριάδος. Αδύνατον βέβαια να δώσουμε τελεία εξήγηση του μυστηρίου τούτου, μπορούμε όμως να το αναπτύξουμε, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας. Κανένα άλλο μυστήριο δεν είναι πιο ακατανόητο για το λογικόν μας από αυτό το μυστήριον της Αγίας Τριάδος, αλλά, και συνάμα, κανένα άλλο δεν είναι τόσον φανερόν στα όμματα της πίστεως. Ας παρηγορούμεθα με το να μη εννοούμε ό,τι ο Θεός θέλει να μη εννοούμε. «Οι Αρχάγγελοι, με όλα τα φώτα των, δεν δύνανται να εισδύσουν στα βάθη αυτού του μυστηρίου: Τριάς εν μονάδι, μονάς εν τριάδι. Οι άγγελοι δεν το εδιδάχθησαν. Οι πιο σοφοί των αιώνων προ Χριστού ούτε καν το υποπτεύθηκαν. Οι προφήται δεν είχαν παρά συγκεχυμένη γνώσι. Οι Απόστολοι δεν εζήτησαν την εξήγησή του. Ο Ιησούς Χριστός δεν μας έδωσε ουδεμία εξήγηση. Εμείς ας μη παραπονούμεθα για την άγνοιά μας» (Αγ. Ιλαρίων).
β) Βάζοντες την αλήθεια στις διάνοιες, ας βάζουμε την ευλάβεια στις καρδιές. Ο καλός χριστιανός πρέπει να εξηγεί στους άλλους ότι στη ζωή της Εκκλησίας τα πάντα χορηγούνται από αυτήν. Στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος τα βρέφη γεννώνται στη ζωή της χάριτος, στο βάπτισμα και εν συνεχεία ενισχύονται στο Χρίσμα. Στο όνομα της Αγίας Τριάδος συγχωρούνται οι αμαρτίες μας και λαμβάνομε τη χάρη και τις ευλογίες της Εκκλησίας. Ο καλός χριστιανός εξηγεί στους άλλους ότι στο όνομα της Αγίας Τριάδος πρέπει να αρχίζει και να τελειώνει κάθε επίσημη πράξις του και όλοι να βλέπουν την Αγία Τριάδα όχι μόνον στους ναούς που είναι αφιερωμένοι σ᾽ Αυτήν, αλλά παντού και επιβάλλεται σεβασμός στην παρουσία της και αγάπη στο όνομά της.
Το κείμενο δημοσιευθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»
