Dogma

Καισαριανής Δανιήλ: «Μετεμορφώθη και έλαμψε το πρόσωπον Αυτού» (Ματθαίου ιζ΄, 2)

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ

Από τους ιερούς Ευαγγελιστές μαρτυρείται, ότι κατά την ώρα της μεταμορφώσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, μία φωτεινή νεφέλη εσκέπασε τον Κύριο και τους μαθητές Του και ακούσθηκε μία φωνή που βεβαίωνε, ότι Αυτός είναι ο αγαπημένος και εκλεκτός Υιός: “Ενώ μιλούσε (εννοείται ο Κύριός μας) ακόμα, ένα φωτεινό σύννεφο τούς σκέπασε και μέσα από το σύννεφο ακούστηκε μία φωνή που έλεγε: «Αυτός είναι ο αγαπημένος μου γιός αυτός είναι ο εκλεκτός μου, αυτόν να ακούτε»” (Ματθαίου ιζ΄ 5). Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μάς διδάσκει, ότι ο Υιός του Θεού, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός φανερώνει και αποκαλύπτει στους ανθρώπους και στην κτίση ολόκληρο το αθέατο και ακοινώνητο Θεό της Παλαιάς Διαθήκης κατά τρόπο μοναδικό και αυθεντικό. Γράφει στο Ευαγγέλιό του (Ιωάννου α΄ 18).

Ο θεόπτης Μωϋσής επάνω στο Σινά εζήτησε από τον συνομιλούντα μαζί του Κύριο να του φανερώσει το πρόσωπό Του. Ο Κύριος διευκρίνησε: “Δεν θα μπορέσεις όμως να δεις το πρόσωπό μου, γιατί κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να με δει και να ζήσει” (Εξόδου λγ΄ 21).

Με τους λόγους αυτούς κηρήσσεται το αθέατον και αμέθεκτον και ακοινώνητον της θεϊκής ουσίας. Συγχρόνως, όμως, και ότι ο αόρατος Θεός φανερώθηκε και αποκαλύφθηκε όταν έγινε άνθρωπος και έζησε με τους ανθρώπους και έγινε μεθεκτός, ενώνεται με τους ανθρώπους κατά τρόπο μυστικό αλλά πραγματικό.

Οι λόγοι αυτοί μαρτυρούν την διαφορά της Παλαιάς από την Καινή Διαθήκη. Στους Δίκαιους της Παλαιάς Διαθήκης ήταν και παρέμενε αθέατος. Οι άγιοι Απόστολοι βεβαιώνουν ότι εμείς τον είδαμε και σας βεβαιώνουμε για όσα είδαμε και ακούσαμε από τον Μονογενή Υιό του Θεού.

Στο Ευαγγέλιο, η μεταμόρφωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού συνέβη αφού είχε προηγηθεί η ομολογία του αποστόλου Πέτρου, ευρισκόμενος  στην Καισάρεια που είχε εξωραΐσει ο Ηρώδης Φίλιππος, όπου ο απόστολος Πέτρος είχε ομολογήσει την θεότητα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού (Ματθαίου ιστ΄ 13-20).

Από τον διάλογο αυτό συνάγεται, ότι οι Μαθητές του Κυρίου είχαν καταλάβει πολύ καλά ποιος ήταν ο Διδάσκαλος τους, ότι ήταν ο Υιός του Θεού. Μετά από αυτόν τον διάλογο, ο Κύριος επεσφράγισε την ομολογία των μαθητών Του φανερώνοντάς τους το μυστήριο της Θεανθρωπότητός Του.

Ο Κύριος είπε προς την Μάρθα, ότι όποιος πιστεύει, θα δει την δόξα του Θεού (Ιωάννου ια΄ 40).

Ο Ίδιος ο Κύριός μας κατεκεραύνωσε τους απιστούντες Ιουδαίους, δείχνοντας την πνευματική κατάστασή, λέγοντας τους ότι:

“Ο Πατέρας που με έστειλε, αυτός ο ίδιος έχει δώσει μαρτυρία για μένα. Εσείς όμως ούτε τη φωνή του έχετε ποτέ ακούσει ούτε τη μορφή του έχετε δει, και το λόγο του δεν τον έχετε μόνιμα μέσα στην καρδία σας, γιατί εσείς δεν πιστεύετε σ’ αυτόν που έστειλε εκείνος”  (Ιωάννου ε΄ 37-38).

Η επισκίασις της φωνής της νεφέλης.

Επειδή είναι αδύνατη, σύμφωνα με τα προηγούμενα, η θέα του Θεού σ’ όσους σάρκα φορούν και οικούν στον κόσμο, απαιτείται η ενέργεια του αγίου Πνεύματος για να μεταστοιχειωθεί ο άνθρωπος και να απαλλαγεί από την σαρκικότητά του και την αμαρτωλότητά του, για να μετάσχει στη ζωή του Θεού, όπως συνέβη στη μεταμόρφωση και διδάσκει ο Απόστολος Παύλος (Προς Κορινθίους Α΄ ιε΄ 50-52).

Ο Κύριός μας αποκαλείται από τον Θεό Πατέρα, Υιός εκλεκτός, Υιός ευδοκίας, στον Οποίο θα αναπαυθεί το Πνεύμα Του, για να εκτελέσει την αποστολή Του στον κόσμο, όπως προανήγγειλε ο Προφήτης Ησαΐας (Ησαΐου μβ΄ 1-4).

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος εξηγεί ότι αυτή η προφητεία που αναφέρθηκε, επαληθεύθηκε στο πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού (Ματθαίου ιβ΄ 17-21).

Ο Κυριός μας Ιησούς Χριστός Υιός ο αγαπητός:

Στην μεταμόρφωση, στην Βάπτισή Του (Ματθαίου γ΄ 17), ο Κύριός μας αναγνωρίσθηκε και αποκλήθηκε Υιός αγαπητός από τον επουράνιο Θεό και Πατέρα. Αλλά και σε παραβολές που είπε ο Κύριος, αυτοχαρακτηρίσθηκε Υιός αγαπητός (Μάρκου ιβ΄6 και Λουκά κ΄13).

Μελετώντες την αγία Γραφή θα διδαχθούμε γιατί έλαβε την τιμητική και ένδοξη αυτή ονομασία. Σύμφωνα με τον θεόπνευστο λόγο της αγίας Γραφής, οι αμαρτίες μάς χωρίζουν από τον Θεό, όπως συνέβη στην πτώση των πρωτοπλάστων. Ο Προφήτης Ησαΐας κατηγορεί το έθνος του και τους επισημαίνει, ότι οι αμαρτίες τούς χωρίζουν από τον Θεό (Ησαΐου μθ΄ 1-2).

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός επεσήμανε στους μαθητές Του λίγο προτού παραδοθεί για να υποστεί το Πάθος και τον σταυρικό θάνατο: “Γιατί ο κυρίαρχος αυτού του κόσμου έρχεται να με θανατώσει, αν και δεν έχει πάνω μου καμιά εξουσία” (Ιωάννου ιδ΄ 30).

Ο απόστολος Ιάκωβος, ο αδελφόθεος, διευκρινίζει ότι η αμαρτία γεννιέται από τις επιθυμίες μας. Όταν πραγματοποιηθεί η αμαρτία, φέρει τον θάνατο. Ο Κύριός μας, επειδή ήταν αναμάρτητος, ήταν και ελεύθερος από τον θάνατο (βλ. Ιακώβου α΄ 14-15).

 

 Το έργο του Κυρίου Ιησού Χριστού.

Ο Προφήτης Ησαΐας εξαγγέλλει το παράπονο του Θεού ότι, ενώ εγέννησε νέους και θυγατέρες, αυτοί αποξενώθηκαν απ’ Αυτόν και τον εγκατέλειψαν (Ησαΐου α΄ 2-3). Ο απόστολος Παύλος αποκαλεί όσους αμαρτάνουν ασεβείς “υιούς απειθείας και τέκνα οργής” (Προς Εφεσίους β΄ 2-3).

Η απαξιωτική και απορριπτική γνώμη και κρίση του Θεού Πατέρα για τους ασεβείς και αμαρτωλούς άλλαξε με την σάρκωση του Υιού του Μονογενούς και αναγγέλθηκε από τους Αγγέλους στον γνωστό δοξολογικό ύμνο της γεννήσεώς Του: “εν ανθρώποις ευδοκία” (Λουκά β΄ 11),

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, με την σωτήριον οικονομία Του για μας και τον λυτρωτικό θάνατό Του, επέτυχε να αναγνωρισθούμε εμείς οι πολλοί υιοί και θυγατέρες του επουρανίου Θεού Πατέρα (Προς Εβραίους β΄ 10).

 Η ευθύνη μας “Αυτού ακούετε”.

Ο Θεός υποσχέθηκε στον Μωϋσή ότι, μετά τον θάνατό Του, θα γεννηθεί ένας άλλος προφήτης, που θα κήρυττε τις εντολές Του (Δευτερονόμιο ιη΄ 18).

 

 Η ελπίδα μας

Ο απόστολος Ιωάννης διανοίγει λυτρωτικά τους ορίζοντες της εν Χριστώ ζωής στην αιωνιότητα: “Κοιτάξτε με πόση αγάπη μας αγάπησε ο Πατέρας! Η αγάπη του είναι τόσο μεγάλη, ώστε να ονομαστούμε παιδιά του Θεού. Γι’ αυτό ο κόσμος δε μας καταλαβαίνει, γιατί δε γνωρίζει το Θεό Πατέρα. Αγαπητοί μου, τώρα είμαστε παιδιά του Θεού. Τι πρόκειται να γίνουμε στο μέλλον, δεν έχει ακόμα φανερωθεί. Ξέρουμε όμως πως, όταν ο Χριστός φανερωθεί στη δευτέρα παρουσία Του, θα γίνουμε όμοιοι μ’ αυτόν, γιατί θα τον δούμε όπως πραγματικά είναι. Όποιος, λοιπόν, μ’ εμπιστοσύνη στο Χριστό έχει αυτή την ελπίδα, προετοιμάζεται, καθαρίζει τον εαυτό του από την αμαρτία, έχοντας ως πρότυπο την καθαρότητα εκείνου” (Ιωάννου Α΄ γ΄ 1-3).