Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας», που κυκλοφορεί πανελλαδικά κάθε Πέμπτη.
Θρίαμβος με την δύναμη του Χριστού «εν τω Χριστώ»
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Ομολογούμε και κηρύττουμε, ότι η νίκη και ο θρίαμβος της Εκκλησίας είναι έργο της δυνάμεως του Παντοδυνάμου Θεού. Ο Θεός, που είναι ο Κύριος της ιστορίας και κυβερνήτης της ζωής, οδηγεί την Εκκλησία Του σε θριάμβους, σε νίκες πνευματικές από τις οποίες αναδεικνύεται η δύναμη της πίστεως.
Η Εκκλησία θριαμβεύει και νικά κηρύττουσα την θεότητα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, προσκαλούσα τους ανθρώπους να ενωθούν μαζί Του με τα άγια Μυστήρια, ώστε να καθαρισθούν από τον ρύπο της αμαρτίας, να αρθούν οι συνέπειες της παραβάσεως των εντολών του Θεού και της παρακοής στο άγιο θέλημά Του, να αγιασθούν και να δοξασθούν ενωμένοι με τον Χριστό στην αιώνια βασιλεία Του (Α΄ Ιωάννου ε΄ 4-5).
Ο θρίαμβος της Εκκλησίας, επομένως, οφείλεται στην ένδοξη εσχατολογική προοπτική του ανθρωπίνου προσώπου και της ζωής, στην δυνατότητα του ανθρώπου να ενωθεί με τον Ιησού Χριστό κατά την διδασκαλία της. Αυτή η καταξίωση του ανθρωπίνου προσώπου να ενωθεί με τον Υιό του Θεού προκαλεί την ακλόνητη χαρά, τα πνευματικά σκιρτήματα, την θεία ευφροσύνη.
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είναι ο Νικητής (Αποκαλύψεως γ΄ 12,21) που εξήλθε «νικών και ίνα νικήσει» (Αποκαλύψεως στ΄ 2). Αυτός θριάμβευσε όταν υψώθηκε στον σταυρό «απεκδυσάμενος τας αρχάς και τας εξουσίας εδειγμάτισεν εν παρρησία, θριαμβεύσας αυτούς εν αυτώ » (Προς Κολοσσαείς β΄15).
Με την δική Του δύναμη νικούν και οι πιστοί, που ζουν «εν Χριστώ», επειδή είναι ενωμένοι μαζί Του, ενδυναμώνονται στους αγώνες τους υπέρ της αληθείας, ανθίστανται στην ματαιότητα και φθορά της αμαρτίας.
Όπως είναι αδύνατο να ηττηθεί ο Χριστός, το ίδιο είναι αδύνατο να ηττηθεί και η Εκκλησία που είναι το ένδοξο σώμα Του, όπως θεολογεί ο απόστολος Παύλος κηρύττοντας «υμείς δε εστε σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους» (Προς Κορινθίους Α΄ιβ΄ 27).
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός επαναλαμβάνει προς τους διώκτες Αυτού και της Εκκλησίας Του, τους λόγους Του προς τον πρώην διώκτη Του απόστολο Παύλο «σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν» (Πράξεων κστ΄ 14).
Εκείνος ο ακάματος εργάτης του Ευαγγελίου και Απόστολος των Εθνών διεκήρυττε πανηγυρικά πρώτον μεν, ότι αισθανόταν ισχυρός να κατορθώσει τα πάντα και να επιτύχει τον σκοπό της αποστολής του από την κοινωνία και την σχέση του με τον Ιησού Χριστό, λέγοντας «πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ » (Προς Φιληππησίους γ΄ 13) και δεύτερον δε, ότι αποδεχόταν τον διωγμό του για τον Χριστό ευχαρίστως, γράφοντας «διό ευδοκώ εν ασθενείαις, εν ύβρεσιν, εν ανάγκαις, εν διωγμοίς, εν στενοχωρίαις, υπέρ Χριστού· όταν γαρ ασθενώ, τότε δυνατός ειμι» (Προς Κορινθίους Β΄ ιβ΄ 10).
Αυτά αποδεικνύουν ότι όσο διώκεται η Εκκλησία τόσο δοξάζεται. Όσο υβρίζεται τόσο λάμπει η αγιότητά της. Όσο πολεμείται τόσο ισχυροτέρα αποδεικνύεται των δυνάμεων που Την πολεμούν.
Διαπνεόμενοι και εμπνεόμενοι από αυτό το φρόνημα οι άγιοι Πατέρες μας, διεξήγαγαν τους υπέρ της αληθείας του Χριστού αγώνες και δεν φοβήθηκαν απειλές και διωγμούς, στερήσεις και θάνατο, διότι αισθάνονταν ισχυροί, επειδή ζούσαν ενωμένοι με τον Κύριο Ιησού Χριστό. Γι’ αυτό και η Εκκλησία ποτέ δεν ηττήθηκε, ούτε θα ηττηθεί.
Είναι εύκαιρο να μελετήσουμε τους λόγους του αγίου Πατρός της Εκκλησίας μας, Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που εξαίρουν πανηγυρικότατα το αήττητο και ακλόνητο της Εκκλησίας:
«Τέτοιο μεγαλείο έχει η Εκκλησία. Όταν την πολεμούν, νικάει· όταν την επιβουλεύονται, θριαμβεύει· όταν την βρίζουν, γίνεται λαμπρότερη· δέχεται τραύματα και δεν πέφτει από τις πληγές· κλυδωνίζεται, αλλά δεν καταποντίζεται · δοκιμάζεται από τρικυμίες, αλλά δεν υφίσταται ναυάγιο· παλεύει, αλλά μένει αήττητη· αγωνίζεται, αλλά δεν νικιέται. Γιατί, λοιπόν, επέτρεψε τον πόλεμο; Για να δείξει πιο λαμπρό τρόπαιο». (Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία ότε της Εκκλησίας έξω ευρεθείς Ευτρόπιος απεσπάσθη, και περί παραδείσου και Γραφών, και εις το «Παρέστη η Βασίλισσα εκ δεξιών σου», P.G. 52,398).
Η πεποίθηση αυτή χαλιβδώνει τη θέληση των πιστών που χειμάζονται από τυράννους και δυνάστες, από διώκτες και επίβουλους να προτιμήσουν να μείνουν ενωμένοι με τον Χριστό παρά να χωρισθούν απ’ Αυτόν και να έχουν πρόσκαιρη απόλαυση και άνεση.
Θρίαμβος είναι η φανέρωση της γνώσεως αυτού,
η γνώση του Ιησού Χριστού.
Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας αγωνίσθηκαν για να δώσουν στους ανθρώπους την δυνατότητα να γνωρίσουν τον Ιησού Χριστό κατά την μαρτυρία των μαρτύρων της ενσάρκου ζωής και παρουσίας Του στον κόσμο, δηλαδή των αγίων Αποστόλων. Με τους αγώνες τους διαφύλαξαν αναλλοίωτη και ανόθευτη αυτή την μαρτυρία και εμπειρία τους και εκάλεσαν τους ανθρώπους να γνωρίσουν τον Ιησού Χριστό και να ενωθούν μαζί Του, να ζήσουν δηλαδή «εν Χριστώ».
Ο σκοπός της διακονίας και αποστολής των Ποιμένων της Εκκλησίας είναι να καταρτίσουν τους πιστούς, ώστε να αποκτήσουν την επίγνωση του Υιού του Θεού (Προς Εφεσίους δ΄ 11-13).
Επομένως, ο θρίαμβος της Εκκλησίας συνίσταται στο ότι πάντοτε θα κηρύττει την σωτήρια γνώση και ουδείς θα δύναται να εμποδίσει τον λόγο του Θεού να τρέχει, να διαδίδεται και να δοξάζεται, διότι «ο λόγος του Θεού ου δέδεται» (Προς Τιμόθεον Β΄ β΄ 9) έστω κι αν οι κήρυκες αυτού του λόγου κακοπαθούν μέχρι δεσμών και χρειάζονται τις προσευχές των πιστών, όπως τις ζητούσε ο απόστολος Παύλος από τους Θεσσαλονικείς που τους προέτρεπε να προσεύχονται γι’ αυτόν, ώστε να διαδίδει και να δοξάζει τον λόγο του Κυρίου (Προς Θεσσαλονικείς Β΄ γ΄11).
Η Εκκλησία ερμηνεύει αυθεντικά και αλάνθαστα το πρόσωπο και την διδασκαλία του Κυρίου Ιησού Χριστού, ώστε αυτοί που πιστεύουν να μη διαψευσθούν, οι αγώνες τους να μην αποβούν μάταιοι, η ελπίδα τους να μην χαθεί.
Γι’ αυτό η Εκκλησία αγωνίσθηκε, συγκαλούσα Συνόδους, για να φυλάξει την υγιαίνουσα διδασκαλία (Προς Τιμόθεο Α΄10) για να απαλλάξει τους υγιαίνοντες λόγους (Προς Τιμόθεο Β΄α΄13) από ό,τι αντίκειται σ’ αυτούς. Αυτή την παρακαταθήκη της θείας ζωής παραδίδει σαν πνευματικό θησαυρό και ελπίδα ζωής αιωνίου και δόξης σ’ όσους θέλουν να σωθούν εκ της γενεάς ταύτης της σκολιάς και διεστραμμένης.
Άρωμα πνευματικό η γνώση του Χριστού
Η γνώση του Ιησού Χριστού απλώνεται στην κοινωνία και σ’όλο τον κόσμο σαν ευώδης οσμή, που διαλύει την αποπνυκτική δυσοσμία που αναδίδει η πολύμορφη αμαρτία που μετατρέπει την εικόνα του Θεού, δηλαδή τον άνθρωπο, σε δυσώδη δυσείδεια.
Οι συμπεριφορές και οι πρακτικές της αμαρτίας, της ασέβειας, της αρνήσεως του Θεού, της συγχύσεως, του ψεύδους, αναδίδουν οσμή θανάτου, που προκαλούν εντροπή και όταν ακόμη αναφέρονται. Οι απειθείς όμως, όχι μόνο δεν εντρέπονται να πράττουν τα φαύλα, αλλά και να καυχώνται για την φαυλότητά τους, για την απιστία τους, για τις αισχρές πράξεις τους, για την ασύνετη ζωή τους, όπως καυτηριάζει ο αποστολικός λόγος, μοιάζουν με «κύματα άγρια θαλάσσης επαφρίζοντα τας εαυτών αισχύνας» (Ιούδα 13). Η συνέπεια της απειθείας στον λόγο του Κυρίου είναι η δυσώδης διαφθορά, που επικρατεί στην κοινωνία.
Αντίθετα, ο γεμάτος αλήθεια και δύναμη λόγος του Κυρίου αρωματίζει την ζωή και τις ψυχές των ανθρώπων που ευωδιάζουν το άρωμα της αθανασίας, το άρωμα της αγιότητος, το άρωμα της θείας ζωής. Αυτό το άρωμα σκορπίζει η διδασκαλία της Εκκλησίας και οσφραίνονται όσοι αγαπούν την αλήθεια και δεν ευδοκούν στο ψεύδος και στην αδικία (Προς Θεσσαλονικείς Β΄ β΄ 11-12).
Όσο διαχέεται το άρωμα της γνώσεως του Κυρίου στις ψυχές των ανθρώπων, η κοινωνία μετατρέπεται σε βασιλεία του Θεού από την οποία αποκλείονται «οι κύνες και οι φαρμακοί και οι πόρνοι και οι φονείς και οι ειδωλολάτραι και πας ο φιλών και ποιών ψεύδος» (Αποκαλύψεως κβ΄15).
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είναι η δόξα της Εκκλησίας. Η διδασκαλία Του είναι η δόξα της Εκκλησίας. Η πνευματικότητα της χριστιανικής ζωής είναι η δόξα της Εκκλησίας. Η αγιότητα των μελών Της είναι η δόξα της Εκκλησίας. Η πίστη δοξάζει τον άνθρωπο. Η εργασία των εντολών του Χριστού στολίζει τον άνθρωπο, η υπακοή στο λόγο του Κυρίου τιμά τον άνθρωπο. Η επίγνωση του Ιησού Χριστού καταξιώνει τον άνθρωπο. Η ένωση μαζί Του είναι το ακρότατο των εφετών και το νόημα της ζωής του και του αγώνος του.
Αυτή την εμπειρία της εν Χριστώ ζωής αγωνίζεται η Εκκλησία να μεταδώσει με λόγους, με νοήματα, με εορτές, με σχήματα, με εικόνες, με παραστάσεις. Αυτή την πολύτιμη παρακαταθήκη φυλάσσει καλώς και ασφαλώς, ώστε ουδείς να δύναται να την νοθεύσει, ουδείς να δύναται να την αφαιρέσει, ουδείς να δύναται να την πολεμήσει.
Όσοι γεύθηκαν την χρηστότητα του Κυρίου ομολογούν αδιάψευστα νυν και εις τους αιώνες ότι: «Αυτοί γαρ ακηκόαμεν και οίδομεν ότι ούτος εστίν αληθώς ο σωτήρ του κόσμου ο Χριστός» (Ιωάννου δ΄42).