Κατά την περίοδο της Αγίας, Μεγάλης και κατανυκτικής Τεσσαρακοστής, γίνεται εντονότερος ο πνευματικός αγώνας μας, ο οποίος έχει και κάποιες σημαντικές προτεραιότητες για την πορεία μας. Ο απόστολος Παύλος, στην προς Φιλιππησίους επιστολή του, καταγράφει αυτή την διαδρομή του πιστού ως εξής: «Ό,τι επιθυμώ, είναι να γνωρίσω το Χριστό και τη δύναμη της αναστάσεώς του, να μετάσχω στα παθήματά του, ακολουθώντας τον στο θάνατο, με την ελπίδα να λάβω μέρος στην ανάσταση των νεκρών» (Προς Φιλιππησίους γ΄ 10-11).
Σύμφωνα με το λόγο αυτό του αποστόλου Παύλου, αυτή την περίοδο οι πνευματικοί στόχοι των πιστών που αγωνίζονται πιο έντονα και προσηλωμένα είναι αυτοί που συνοπτικά αναφέρονται στην συνέχεια:
1) “Του γνώναι Αυτόν”
Πρώτος στόχος την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής τίθεται η γνώση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
2) “Την δύναμn της αναστάσεως Αυτού”
Οι πιστοί αγωνίζονται για να λάβουν την πείρα της αναστάσεως κατά τον ύμνο “χαράς τα πάντα πεπλήρωται της αναστάσεως και πείραν ειληφότα ” (Γ΄ στιχηρό των Αίνων του γ΄ ήχου). Η πείρα της αναστάσεως είναι η πνευματικότητα της Εκκλησίας μας και βιούται ως νίκη κατά της αμαρτίας και πάσης πονηρίας στην ζωή μας.
Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μετέδωσε στους μαθητές Του αυτή την πνευματική εξουσία να καταπατούν όλη την δύναμη του εχθρού τους που είναι ο διάβολος με τους λόγους Του (Λουκά ι΄ 19 και Ματθαίου ι΄ 28).
Άρχοντας εχαρακτηρίσθη ο διάβολος από τον Κύριό μας Ιησού Χριστό με τους λόγους Του (Ιωάννου ιβ΄ 31, Ιωάννου ιστ΄ 11 και Ιωάννου ιδ΄ 30).
Με την εξουσία και δύναμη που μας μετέδωσε ο Κύριός μας, αγωνιζόμαστε κατά των εναντίων και αντιθέτων πονηρών δυνάμεων, αφού δεν μπορεί μόνος του ο άνθρωπος να αντιμετωπίσει, πολλώ δε μάλλον να τις νικήσει.
Γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος συνιστά στο πιστό να ενδυναμωθεί με την δύναμη του Θεού που είναι το Άγιο Πνεύμα και να προστατευθεί από τις επιθέσεις του Πονηρού με τις αρετές για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις παγίδες και τις μεθοδεύσεις των δαιμόνων (Προς Εφεσίους στ΄ 10-17).
Ο απόστολος Ιάκωβος ο αδελφόθεος προτρέπει τους πιστούς: “Υποτάγητε ούν τω Θεώ. αντίστητε τω διαβόλω, και φεύξεται αφ’ υμών” (Ιακώβου δ΄ 7).
3) “Την κοινωνία των παθημάτων αυτού συμμορφούμενος τω θανάτω αυτού”
Έτερος στόχος αυτήν την περίοδο στον αγώνα του πιστού είναι να κοινωνήσουμε στα παθήματα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Πώς κοινωνούμε στα παθήματα του Κυρίου μας, δηλαδή πώς συμμετέχουμε σ’ αυτά; “Συμμορφούμενος τω θανάτω αυτού” (Προς Φιλιππησίους γ΄ 10 ), απαντά ο απόστολος Παύλος.
Σύμμορφος του θανάτου γίνεται ο πιστός κατά τον απόστολο Παύλο:
α- Όταν συμμετέχει στα άγια Μυστήρια (Προς Ρωμαίους στ΄ 3-14).
Με τα παθήματά Του ο Κύριός μας ενέκρωσε την αμαρτία. Με τον αγώνα μας κατά των παθών της αμαρτίας συμμετέχουμε στα πάθη του Κυρίου μας. Όπως ο Κύριος μετά το πάθος και τον θάνατό Του ανέστη, έτσι κι εμείς θα αναστηθούμε και θα ζήσουμε ελεύθεροι από την πονηρία, την κακία, την αμαρτία, τα πάθη, ενωμένοι με τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Τον αγώνα του πιστού προσδιορίζει με σαφήνεια ο απόστολος Παύλος: “Οι δε του Χριστού την σάρκα εσταύρωσαν συν τοις παθήμασι και ταίς επιθυμίαις ” (Προς Γαλάτας ε΄ 24).
Κάθε αγωνιστής- πιστός πρέπει να γνωρίζει επίσης όσα επισημαίνει ο απόστολος Πέτρος για το θέμα αυτό (Α΄ Πέτρου δ΄ 12-19).
β- Επίσης, όταν υπομένει πειρασμούς, κατά τον απόστολο Ιάκωβο τον αδελφόθεο, να έχει στον νου του την προτροπή του: “Πάσαν χαράν ηγήσασθε, αδελφοί μου, όταν πειρασμοίς περιπέσητε ποικίλοις, γινώσκοντες ότι το δοκίμιον υμών της πίστεως κατεργάζεται υπομονήν” (Ιακώβου α΄ 2-3).
Ο πιστός πρέπει ευχαρίστως να δέχεται αυτούς τους πειρασμούς, που δεν οφείλονται στην δική του αμαρτωλότητα. Η ταλαιπωρία του, οι θλίψεις, οι παντοειδείς πόνοι και κάθε κακοπάθεια εξ αυτών, σύμφωνα με την διδασκαλία της αγίας Γραφής, “αναπληρώνει τον νόμο του Χριστού” (Προς Γαλάτας στ΄ 2).
γ- Όταν υπομένει διώξεις για τον Χριστό κατά τον λόγο Του:
“Μακάριοί εστέ όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσιν και είπωσιν παν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού” (Ματθαίου ε΄ 11).
Ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει τον μαθητή του απόστολο Τιμόθεο να είναι προετοιμασμένος για αυτό τον διωγμό αφού “και πάντες δε οι θέλοντες ευσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται” (Προς Τιμόθεον Β΄ γ΄ 12)
Εμπιστευόμενοι αυτή την επαγγελία του Κυρίου, αγωνίσθηκαν οι άγιοι Μάρτυρες και υπέμειναν παντοειδείς διωγμούς, βασανισμούς και αυτόν τον θάνατον
δ-Όταν κακοπαθεί για την απόκτηση των αρετών την εφαρμογή των εντολών του Θεού, την υπακοή στο άγιο θέλημα του Θεού.
Ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει τον μαθητή του απόστολο Τιμόθεο “συ δε νήφε εν πάσι, κακοπάθησον, έργον ποίησον ευαγγελιστού, την διακονίαν σου πληροφόρησον” (Προς Τιμόθεον Β΄ δ΄ 5).
Επομένως, κοινωνία των παθημάτων του Κυρίου μας Ιησού Χριστού αποκτά με την συμμετοχή στα μυστήρια, με την μεγάλη υπομονή μας στις δοκιμασίες της ζωής, που όλοι έχουμε και με τον πνευματικό αγώνα μας για την νέκρωση της αμαρτίας μας.