Καισαριανής Δανιήλ: «Συγκατάβασις γαρ θεϊκή»
Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Ημέρα χαρμόσυνος και εορτή πανσεβάσμιος ανέτειλε για την Εκκλησία μας. Μέγιστη χαρά και αγαλλίαση για την Εκκλησία μας και τους πιστούς, που αναμένουν το μεγάλος αυτό σωτηριολογικό γεγονός κάθε έτος.
Οι Χριστιανοί σήμερα χαίρονται και πανηγυρίζουν την λαμπρή και ευφρόσυνη εορτή της γεννήσεως του Σωτήρα τους και Λυτρωτού τους Κυρίου μας Ιησού Χριστού του Υιού του Θεού και Θεού μας που «έκλινε ουρανούς και κατέβη».
Χριστούγεννα σημαίνουν κάθοδο του Θεού στον κόσμο. Ο Υιός και Λόγος του Θεού κατέρχεται στη γη για να ζήσει ως άνθρωπος και να απελευθερώσει με την ζωή Του και τον θάνατό Του τους ανθρώπους από τις συνθήκες της ματαιότητος, της φθοράς και του θανάτου, στις οποίες υπήχθη μετά την παράβαση της εντολής του Θεού από τους Πρωτοπλάστους Προπάτορες.
Τρία τινά επισημαίνουμε από τον πλούτο της ορθοδόξου θεολογίας για το νόημα, την σημασία και τις συνέπειες για μας, του σωτηριώδους τούτου γεγονότος, που βιώνουν οι πιστοί μας κατά την πανεφρόσυνη αυτή εορτή της Χριστιανοσύνης και της Εκκλησίας μας.
α΄. Συγκατάβαση θεϊκή
Διευκρινίζει, ερμηνεύει και διδάσκει η θεολογία της Εκκλησίας ότι: κατά την ενανθρώπηση του Υιού του Θεού «Όλος ην εν τοις κάτω και των άνω ουδόλως απήν ο απερίγραπτος Λόγος· συγκατάβασις γαρ θεϊκή ου μετάβασις τοπική γέγονε», δηλαδή ότι ενώ όταν ήταν στην γη και στον ορατό κόσμο, ο Υιός του Θεού με την ανθρώπινη φύση Του δεν απουσίαζε από τον ουρανό και πνευματικό κόσμο με την θεία φύση Του.
Είπε: «Ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς, ο υιός του ανθρώπου ο ων εν τω ουρανώ» (Ιωάννου γ΄ 13).
Δηλαδή: «Κανένας, βέβαια, δεν ανέβηκε στον ουρανό παρά μόνο ο Υιός του Ανθρώπου, που κατέβηκε από τον ουρανό, και που είναι στον ουρανό».
Ο Θεός εισέρχεται στον κόσμο, αλλά δεν γίνεται κόσμος. Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός διεκήρυξε, ότι ενώ ευρίσκεται μέσα στον κόσμο, «Εγώ ουκ ειμί εκ του κόσμου» (Ιωάννου ιζ΄14). Με την διακήρυξή Του αυτή κατέστησε σαφές ότι η παρουσία Του στην γη είναι πραγματική και αληθινή και έθεσε τα όρια ανάμεσα στον Δημιουργό Θεό και την Δημιουργία, στην αγιότητα του Θεού και τον μολυσμένο από την αμαρτία κόσμο, που παρά ταύτα καταδέχθηκε να βρεθεί ανάμεσα στα πλάσματά Του για να δώσει σ’ αυτά την θεία ζωή, ανακαινίζοντάς τα από την φθορά της αμαρτίας και λυτρώνοντάς τα από τον θάνατο.
Με την κάθοδό Του μάς ανύψωσε. Η πρώην πεπτωκυΐα φύση με την ενανθρώπηση έγινε και τιμία και αγία και ένδοξη.
β΄. Κάθαρση βίου
Ο Προφήτης και Πρόδρομος Ιωάννης ο Βαπτιστής αναγγέλλει, ότι με την κάθοδό Του ο Θεός στον κόσμο έρχεται να ξεκαθαρίσει το αλώνι Του (Λουκά γ΄ 17), να αποκαθάρει τον κόσμο, την κοινωνία και τον καθένα άνθρωπο από την αμαρτία, την πονηρία και την κακία. «Δι’ αυτού καθαρισμόν ποιησάμενος των αμαρτιών ημών» (Προς Εβραίους α΄ 5).
Με την βαθιά πίστη μας και την ανυπόκριτη, αληθινή και ειλικρινή συμμετοχή μας στα άγια Μυστήρια της Εκκλησίας μας συντελείται η κάθαρσή μας. «Πάντες γαρ υμείς καθαροί εστέ» (Ιωάννου ιε΄ 3), διαβεβαίωσε ο Ίδιος ο Κύριός μας τους μαθητές Του.
Ο απόστολος Παύλος παρατηρεί ότι «για τους καθαρούς όλα είναι καθαρά. Για τους μολυσμένους όμως και τους απίστους τίποτα δεν είναι καθαρό, γιατί και το μυαλό τους και η συνείδησή τους είναι μολυσμένα. Διακηρύττουν ότι γνωρίζουν τον Θεό, αλλά με τα έργα τους τον αρνούνται. Είναι απειθείς, δεν υποτάσσονται στον Θεό και είναι ανίκανοι για οποιοδήποτε καλό έργο» (Προς Τίτον α΄, 15-16).
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεσσαλονίκης εξηγεί ότι η συγκατάβαση αυτή του Θεού Λόγου δεν επροξένησε σ’ Αυτόν ύφεση και ελάττωση, αντιθέτως πρόσθεσε δόξα και μεγαλύτερο ύψος.
γ΄. Υψοποιός ταπείνωση
Με την κάθοδό Του ανέδειξε άλλο τρόπο δόξης και μεγαλείου με την ταπείνωση, όπως διδάσκει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης, αδελφός του αγίου Βασιλείου του Μεγάλου. Το σπήλαιο, η φάτνη των αλόγων ζώων, τα βρεφικά σπάργανα, και τα άλλα ευτελή της ανθρώπινης ζωής, όπως κι ολόκληρος ο βίος Του που τον διήνυσε με ταπείνωση, είλκυσαν τις αγνές ψυχές των μαθητών Του ανά τους αιώνες να Τον ακολουθήσουν, περιφρονώντας, όπως Εκείνος, την ασταθή ματαιότητα των ρεόντων και ου μενόντων.
Με την ταπείνωσή Του εξύψωσε όλο το ανθρώπινο γένος δείχνοντας στον κάθε άνθρωπο ότι το μεγαλείο αποκτάται με την ταπείνωση και ότι η εκούσια ταπείνωση δεν υποτιμά τον ταπεινούμενο, αντιθέτως μάλιστα τον εξυψώνει υψηλότερα.
«Διά τούτο γαρ υψηλός Θεός επί γης εφάνη ταπεινός άνθρωπος βουλόμενος ελκύσαι προς το ύψος» της θείας ζωής όλους τους πιστούς.
Εορτάζουμε και ευφραινόμαστε σήμερα, χαιρόμαστε για το θείο αυτό γεγονός και εμείς και όλη η πλάση Του. Η ζωή μας εξυψώνεται και μετέχει ενεργά στην θεία ζωή. Η ψυχή μας καταλαμπρύνεται από το αληθινό φως της πίστεως που φυγαδεύει το σκότος της αμαρτίας και διαλύει τον ζόφο της αγνωσίας. Η ταπείνωση του Υιού του Θεού ανοίγει λυτρωτικά τους ορίζοντες της σκέψεώς μας και της συμπεριφοράς μας καθώς πορευόμαστε προς την αιώνια βασιλεία του Θεού.
Χρόνια πολλά και ευλογημένα.
