Καλύμνου Παΐσιος: Η βάση της πνευματικής ζωής είναι η ταπείνωση
Δεν είχε να επιδείξει έργα αρετής για να ζητήσει την δικαίωσή του, αλλά πήγε στο ναό για να ομολογήσει την αμαρτωλότητά του, να ζητήσει το έλεος του Θεού, την απαλλαγή από τα λάθη και τα πάθη του ζητώντας την δικαιοκρισία του Θεού.
Σήμερα στο ευαγγελικό ανάγνωσμα ακούσαμε την πολλή γνωστή και συνάμα διδακτική, για την πνευματική πορεία του καθενός μας, παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, η οποία σηματοδοτεί και την έναρξη του Τριωδίου.
Με το Τριώδιο προμηνύεται η έναρξη της ψυχοφελούς περιόδου της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής η οποία θα μας προετοιμάσει πνευματικά μέσα από την άσκηση και την κάθαρση των παθών, ώστε να υποδεχθούμε στις καρδιές μας τον αναστημένο Χριστό. Γι’ αυτό η Αγία μας Εκκλησία ορίζει την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου να διαβάζεται η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, για να μας δώσει τη σωστή βάση του πνευματικού αγώνα του Χριστιανού. Και αυτή η βάση δεν είναι άλλη απ’ την ταπείνωση.
Στην πρώτη σκηνή της Παραβολής παρουσιάζεται η στάση και το περιεχόμενο της προσευχής του Φαρισαίου. Και στην προσευχή του ο Φαρισαίος το μόνο που κάνει είναι να παρουσιάζεται απέναντι στον Θεό ως τέλειος τηρητής του Νόμου και των εντολών Του, να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους συνανθρώπους του και τέλος να κατακρίνει τον διπλανό του, τον Τελώνη για την αμαρτωλή ζωή του. Έτσι παρουσιάζεται ενώπιον του Θεού υπερήφανος για την θρησκευτική του ταυτότητα και επομένως αυτοδικαιωμένος.
Στην δεύτερη σκηνή της Παραβολής περιγράφεται η στάση και το περιεχόμενο της προσευχής του Τελώνου. Εκείνος καθόταν μακριά με το βλέμμα χαμηλά, χτυπώντας το στήθος του και ζητώντας εν μετανοία το έλεος του Θεού. Δεν είχε να επιδείξει έργα αρετής για να ζητήσει την δικαίωσή του, αλλά πήγε στο ναό για να ομολογήσει την αμαρτωλότητά του, να ζητήσει το έλεος του Θεού, την απαλλαγή από τα λάθη και τα πάθη του ζητώντας την δικαιοκρισία του Θεού.
