Στο πλαίσιο της συζητήσεως για την εκκλησιαστική εκπαίδευση η Εκκλησία θα προτείνει την ίδρυση Κέντρων Ιερατικής Μαθητείας. Πρόκειται για έναν νέο θεσμό διετούς φοίτησης με την υψηλή ευθύνη της Εκκλησίας και την αναγνώριση από το Κράτος. Η πρόταση περιλαμβάνει την ίδρυση αρχικά τριών κέντρων, το πρώτο στην Θράκη, το δεύτερο στην Κρήτη με τη συνεργασία του οικουμενικού Πατριαρχείου, και το τρίτο στην Αθήνα, ενώ πιθανό είναι να ζητηθεί ακόμη ένα στη Λαμία, για να καλύψει τις ανάγκες της Κεντρικής Ελλάδος. Στα Κέντρα θα φοιτούν άρρενες, απόφοιτοι Λυκείου που σκοπό θα έχουν να γίνουν κληρικοί.
Επίσης, κατά την σημερινή συνεδρία η Ιεραρχία τίμησε τον Μητροπολίτη Καρυστίας για τα 50 χρόνια αρχιερατείας, αλλά πραγματοποιήθηκε και μία γενικότερη συζήτηση με ενδιαφέροντα πορίσματα επί της εισηγήσεως του Μητροπολίτη Καισαριανής για την εκκλησιαστική εκπαίδευση.
Ολόκληρο το επίσημο ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας:
Συνήλθε σήμερα Τετάρτη, 8 Μαρτίου 2017, στην πρώτη Συνεδρία της εκτάκτου Συγκλήσεώς της, η Ιερά Συνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην Αίθουσα Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας. Προ της Συνεδρίας ετελέσθη Αρχιερατική Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Πετράκη, ιερουργήσαντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καρπενησίου κ. Γεωργίου. Περί την 9η πρωινή, στη μεγάλη Αίθουσα των Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου, ετελέσθη η Ακολουθία για την έναρξη των εργασιών της Ιεράς Συνόδου. Αναγνωσθέντος του Καταλόγου των συμμετεχόντων Ιεραρχών, διεπιστώθη απαρτία.
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ως Πρόεδρος του Σώματος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας, προσεφώνησε τα Μέλη Αυτής ευχαριστώντας τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς για την προσέλευσή τους στην Συνεδρίαση λέγοντας τα εξής: «Με ευχαρίστηση ανταποκριθήκαμε και πάλι στην πρόσκληση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για έκτακτη σύναξη των μελών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας μας σε μία εποχή που οι συνθήκες της ζωής στην χώρα μας είναι δύσκολες και καταβάλλονται πολλαχόθεν προσπάθειες για την υπέρβαση δυσεπίλυτων προβλημάτων. Σε αυτόν τον αγώνα συμμετέχει και η Εκκλησία μας προσφέροντας κατά δύναμιν κάθε ιερή διακονία στο λαό της για να μην λυγίσει. Παράλληλα όμως εργάζεται και για την αντιμετώπιση δικών της εσωτερικών, διοικητικών, οργανωτικών και ποιμαντικών προβλημάτων, που δημιουργούν οι υπάρχουσες αντιξοότητες και είναι ανάγκη να ρυθμισθούν και αυτά με σκοπό την καλύτερη συμπαράσταση στα πνευματικά της παιδιά, στον λαό μας».
Συνεχίζοντας την προσφώνησή του ο Μακαριώτατος αναφέρθηκε περιληπτικά στις Εισηγήσεις, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν κατά τις δύο ημέρες της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας.
Σχετικά με το θέμα του μαθήματος των Θρησκευτικών και αναφερόμενος συγκεκριμένα στη συνάντηση παραγόντων που προκάλεσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, κ. Αλέξιος Τσίπρας την 5η Οκτωβρίου 2016 στο Μέγαρο Μαξίμου, επεσήμανε διαβάζοντας από τα Πρακτικά της συναντήσεως, τα ακόλουθα: «Μετά πολλή συζήτηση ο κ. Πρωθυπουργός έκανε την πρότασή του, που έχει ως εξής: ‘’Ο διάλογος αρχίζει εκ του μηδενός, από μηδενική βάση μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας, με θέμα τον εμπλουτισμό του βιβλίου και από πλευράς Πολιτείας και από πλευράς Εκκλησίας. Αυτά τα αποτελέσματα θα αξιολογηθούν στο τέλος του διαλόγου, έως το τέλος του παρόντος χρόνου, θα ληφθούν υπ’ όψη οι θέσεις της Εκκλησίας και θα βγει το καινούριο βιβλίο. Ως τότε θα δοθεί η εντολή να χρησιμοποιείται το υπάρχον βιβλίο για να βοηθηθούν οι Καθηγητές’’. Όταν τελείωσε η συνάντηση πήρε ο Μακαριώτατος τον Πρωθυπουργό κατά μέρος και του είπε: ‘’Κυριε Πρόεδρε, το αδύνατο σημείο μας είναι μήπως φεύγοντας αύριο δούμε να γίνεται το αντίθετο». Ο Πρωθυπουργός απάντησε: «Ή έχουμε λόγο και τον τηρούμε ή δεν αξίζει η συζήτηση που κάνουμε!’’».
Ακολούθως, ο Μακαριώτατος αναφέρθηκε στην απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου να τιμήσει τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Καρυστίας και Σκύρου κ. Σεραφείμ για την συμπλήρωση πεντηκονταετίας στην Αρχιερωσύνη λέγοντας εισαγωγικά τα εξής: «Στο πρόσωπό σας, Σεβασμιώτατε άγιε Αδελφέ, αναγνωρίζουμε τον συνετό ποιμένα και αδελφό, ο οποίος, διανύων ήμισυ σχεδόν αιώνος εν τη Αρχιερωσύνη, ανέπτυξε και αναπτύσσει ευρύτατο έργο, το οποίον αποτελεί μαρτυρία μακράς και σπουδαίας Εκκλησιαστικής διαδρομής. Η Ιερά Σύνοδος σεμνύνεται για την παρουσία και τη συνεισφορά σας στις υπηρεσίες και τις συνεδριάσεις Της, όπως και για την ποιμαντική προσφορά σας στον τόπο όπου εκλήθητε να διακονήσητε. Ευχόμεθα εκ βαθέων άπαντες, Σεβασμιώτατε, ο Θεός να ευλογεί και να στηρίζει υμάς και να σας χαρίζει στην Εκκλησία Του για πλείστους ακόμη ευλογημένους χρόνους».
Εν συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος ανέγνωσε το βιογραφικό σημείωμα του τιμωμένου, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεθώνης κ. Κλήμης, Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου, ανέγνωσε την Συνοδική Διαγνώμη και ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος απένειμε την Τιμητική Εκκλησιαστική Διάκριση του Χρυσού Σταυρού μετ’ Αστέρος του Παρασήμου του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Καρυστίας και Σκύρου κ. Σεραφείμ.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καρυστίας και Σκύρου κ. Σεραφείμ, ως αντιπρόεδρος της Ιεραρχίας, αντιφώνησε εκ μέρους των Σεβασμιωτάτων Ιεραρχών και εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες του για την απονομή του Παρασήμου.
Ακολούθως, συνεκροτήθη η Επιτροπή Τύπου από τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο, Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας και Μήλου κ. Δωρόθεο και Πατρών κ. Χρυσόστομο.
Εν συνεχεία, σύμφωνα με την Ημερησία Διάταξη, ανέγνωσε την Εισήγησή του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ, με θέμα: «Ανασυγκρότησις της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως». Κατά την Εισήγησή του ο Σεβασμιώτατος έκανε αρχικά ιστορική αναδρομή αναφερόμενος στη μέριμνα της Εκκλησίας και το ενδιαφέρον της Πολιτείας για την Εκκλησιαστική Εκπαίδευση από της συστάσεως του Ελληνικού Κράτους, τονίζοντας ότι, για να επιδείξει τους αναμενόμενους καρπούς, η Εκκλησιαστική Εκπαίδευση απαιτεί τη συνεργασία Εκκλησίας και Πολιτείας.
Ακολούθως, ανέφερε τα εξής: «Τα της εκπαιδεύσεως κείνται υπό την άμεση ευθύνη της Πολιτείας. Στην Εκκλησία όμως ανήκει αποκλειστικώς η ευθύνη να εμπνεύσει το ήθος και το πνεύμα που πρέπει να κοσμεί όσους θα αναλάβουν εκκλησιαστική διακονία. Αυτή η αρμοδιότητα της Εκκλησίας καθίσταται επιβεβλημένη στην οργάνωση των Δομών της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως, όταν μάλιστα η Πολιτεία διακηρύσσει, ότι είναι ‘’ουδετερόθρησκη’’, δεν έχει δηλαδή ουδεμία θρησκεία ή και ότι είναι ‘’άθεη’’. Είναι δυνατόν μία Πολιτεία χωρίς θρησκεία να αναλαμβάνει μόνη της να μορφώσει τους Ιερείς της Εκκλησίας; Σ’αυτήν την περίπτωση το καθήκον της Πολιτείας είναι να εμπιστευθεί την Ιερά Σύνοδο, ώστε εκείνη ως διαθέτουσα την εξουσία και η Εκκλησία ως μεταδίδουσα το πνεύμα της ιερατικής διακονίας να μεριμνήσουν για την εκπαίδευση όσων θα γίνουν υπηρέτες των μυστηρίων του Θεού προς μείζονα ωφέλεια της κοινωνίας.
]Η Ιερά Σύνοδος πάντοτε μεριμνούσε για τα Εκκλησιαστικά Σχολεία. Συνεχίζει και στις ημέρες μας να μεριμνά είτε καλύπτουσα τις ανάγκες λειτουργίας των Σχολείων, όπως στεγάσεως γραφείων, αιθουσών διδασκαλίας και οικοτροφείων, είτε υποστηρίζουσα και συμβάλλουσα στην πνευματική κατάρτιση των μαθητών ή σπουδαστών. Με υπευθυνότητα και επιμέλεια θεραπεύει τις ποικίλλες ανάγκες για να προκύψουν τα καλλίτερα αποτελέσματα, ώστε να προέλθουν από τα Εκκλησιαστικά Σχολεία Ιερείς που θα διακονήσουν την Εκκλησία ευεργετώντας την κοινωνία».
]Ο Σεβασμιώτατος παραθέτοντας τα εκδοθέντα από την Πολιτεία νομοθετήματα περί της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως ανέφερε συμπερασματικά ότι προκύπτουν τα εξής:
«α. Παρατηρούμε μία συνεχώς μεταβαλλόμενη μορφή και δομή της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως που επέδρασε αρνητικώς στην εξασφάλιση στελεχών για την επιτέλεση της αποστολής της Εκκλησίας.
β. Η Ελληνική Πολιτεία ανέλαβε την οργάνωση και χρηματοδότηση της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως για δικούς της λόγους που είναι προφανείς. Ολίγον ενδιαφερόταν να καλύψει τις ανάγκες των πιστών. Αφού ιδιοποιήθηκε τις περιουσίες των Μονών, ακόμη και τις χορηγίες των ευσεβών, αφήρησε ζηλοτύπως από την Εκκλησία την δυνατότητα να μορφώσει και να εκπαιδεύσει τα στελέχη της. Την έσυρε ικέτιδα της φιλοτιμίας των εκάστοτε κυβερνώντων να παρακαλεί για ολίγα ψιχία της κρατικής επιχορηγήσεως.
Τα οφέλη για την Πολιτεία από την Εκκλησιαστική περιουσία έχουν καταγραφεί από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο και Προκαθήμενο και Πρόεδρο της Σεπτής Ιεραρχίας μας στις γνωστές σε όλους μας μελέτες του».
Μετά το διάλειμμα ακολούθησε ευρύτατος διάλογος επί της Εισηγήσεως, κατά τον οποίο έλαβαν τον λόγο πολλοί Σεβασμιώτατοι Αρχιερείς.
Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος ενέκρινε τις προτάσεις της Εισηγήσεως και εξουσιοδότησε την Διαρκή Ιερά Σύνοδο, εφ’ όσον δεχθεί και τυχόν έγγραφες προτάσεις Ιεραρχών μέχρι την επομένη Συνεδρία της του μηνός Απριλίου προς βελτίωσιν αυτών, προχωρήσει σε συνεννόηση με το Υπουργείο Παιδείας στην πραγματοποίησή τους, προς ανασυγκρότηση της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως σε ό,τι αφορά τα Εκκλησιαστικά Σχολεία και τον νέο θεσμό Κέντρου Ιερατικής Μαθητείας (Κ.Ι.Μ.).
Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας θα συνεχίσει και θα ολοκληρώσει τις εργασίες Της αύριο, Πέμπτη 9 Μαρτίου ε.έ.
Η Επιτροπή Τύπου της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας
φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης