Στο τέλος της θείας Λειτουργίας τέλεσε το καθιερωμένο κατ᾽έτος αρχιερατικό μνημόσυνο της μεγάλης ευεργέτιδος Ευδοξίας Μαλακούση.
Η ομιλία του Σεβαμιωτάτου:
Ἀπό τήν ἀρχή τοῦ Τριωδίου ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς ὑπενθυμίζει διαρκῶς τή σημασία καί τήν ἀναγκαιότητα τῆς μετανοίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ὄχι μόνο ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά νά διέλθουμε τό πέλαγος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἀλλά καί γιά νά διέλθουμε τό πέλαγος τῆς ζωῆς μας καί νά φθάσουμε στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Τήν πρώτη Κυριακή τοῦ Τριωδίου μᾶς εἰσήγαγε ἡ Ἐκκλησία μας στήν ἔννοια τῆς μετανοίας μέ τό κατανυκτικό τροπάριο τοῦ Ὄρθρου «Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα», τό ὁποῖο καί ψάλλουμε καθ᾽ ὅλη τήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἐκφράζοντας διά τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου τήν παράκλησή μας νά μᾶς ἀνοίξει ὁ Κύριος τίς πύλες τῆς μετανοίας. Συγχρόνως ὅμως μᾶς ἔδειξε μέ τό παράδειγμα τοῦ τελώνου τῆς εὐαγγελικῆς παραβολῆς καί τό ἀποτέλεσμα τῆς μετανοίας, ἡ ὁποία δικαιώνει τόν ἄνθρωπο ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, κατά τή διαβεβαίωση τοῦ Χριστοῦ, πού λέγει στούς μαθητές του ὅτι ὁ τελώνης, ὁ ἁμαρτωλός τελώνης, ὁ ὁποῖος ἐξέφρασε τή μετάνοιά του, «κατέβη δεδικαιωμένος εἰς τόν οἶκον του».
Καί σήμερα, πέμπτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, λίγο πρίν νά εἰσέλθουμε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάδα, προβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας ἕνα ἄλλο, πολύ μεγάλο παράδειγμα μετανοίας, τό παράδειγμα τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, στήν ὁποία ἔχει ἀφιερώσει τήν τελευταία Κυριακή τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Ἡ ζωή τῆς ὁσίας Μαρίας εἶναι γνωστή σέ ὅλους μας. Βυθισμένη στήν ἁμαρτία, σάν τήν ἁμαρτωλή ἐκείνη γυναίκα, τήν ὁποία θά μνημονεύσει ἡ Ἐκκλησία μας τό ἑσπέρας τῆς Μεγάλης Τρίτης, ἡ ὁσία Μαρία, ἐπιτυγχάνει μέ τή μετάνοια νά καθάρει καί νά ἁγιάσει καί τήν ψυχή καί τό σῶμα της, καί νά γίνει ὑπόδειγμα μετανοίας ἀλλά καί πηγή παρηγορίας καί ἐλπίδος γιά κάθε ἄνθρωπο.
Ποιός εἶναι ὅμως ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία μας ἐπιλέγει καί προβάλλει ἕνα τέτοιο, ἀκραῖο θά λέγαμε, παράδειγμα μετανοίας, ὅπως εἶναι αὐτό τῆς ὁσίας Μαρίας, ἐφόσον πολλοί ἴσως ποῦν ὅτι δέν μᾶς ἀφορᾶ, ἐφόσον ἐμεῖς δέν ἔχουμε πέσει τόσο χαμηλά καί δέν ἔχουμε κάνει τίς πράξεις τίς ὁποῖες ἔκανε ἐκείνη;
Ἡ ἐπιλογή αὐτοῦ τοῦ παραδείγματος μετανοίας γίνεται γιά τρεῖς λόγους. Ὁ πρῶτος εἶναι ὅτι ἡ μετάνοια καθαρίζει τόν ἄνθρωπο ἀπό κάθε ἁμαρτία καί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ συγχωρεῖ ἀκόμη καί τίς πιό φοβερές ἁμαρτίες, τίς ὁποῖες μπορεῖ νά διαπράξει κάποιος. Τό διαπιστώνουμε αὐτό καί στήν περίπτωση τοῦ ληστοῦ, ὁ ὁποῖος μετανοημένος ἀκούει ἐπί τοῦ σταυροῦ τή διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου μας ὅτι «σήμερον μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ». Σήμερα, δηλαδή, θά εἶσαι μαζί μου στόν παράδεισο.
Προϋπόθεση ὅμως γιά τήν ἄφεση καί τή συγχώρηση εἶναι ἡ εἰλικρινής καί ἔμπρακτη μετάνοια. Ἡ ἀπόφαση νά ἀλλάξει ὁ ἄνθρωπος τρόπο ζωῆς καί τρόπο σκέψεως, νά ἀποκτήσει νοῦν Χριστοῦ, νά ταυτίσει τό θέλημά του μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά προσπαθεῖ γι᾽ αὐτό συνεχῶς.
Ὁ δεύτερος λόγος εἶναι ἡ διάρκεια τῆς μετανοίας τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Σαράντα ἑπτά χρόνια, σύμφωνα μέ τόν βίο της, ἔζησε ἐν μετανοίᾳ στήν ἔρημο. Καί αὐτό μᾶς δείχνει ὅτι ἡ μετάνοια δέν εἶναι κάτι πού ἀρχίζει καί τελειώνει, παραδείγματος χάριν, μέ τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀλλά εἶναι μία συνεχής προσπάθεια, ἀφενός, γιατί ὁ ἄνθρωπος εἶναι διαρκῶς εὐάλωτος στήν ἁμαρτία καί ἀφετέρου διότι, ἐάν ἐγκαταλείψει τήν προσπάθεια, τότε κινδυνεύει εὐκολώτερα νά πέσει στήν παγίδα τοῦ πονηροῦ καί νά παρασυρθεῖ ἀπό τή φυσική ἀνθρώπινη ροπή πρός τό κακό.
Καί ὁ τρίτος λόγος γιά τόν ὁποῖο προβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας τό παράδειγμα τῆς ὁσίας Μαρίας εἶναι γιά νά μᾶς βοηθήσει νά ἀποφύγουμε μία συνηθισμένη παγίδα τοῦ διαβόλου, τήν ἀπογοήτευση καί τήν ἀπόγνωση.
Πολλές φορές ἀγωνιζόμαστε, ἀλλά δέν βλέπουμε πρόοδο, δέν βλέπουμε ἀλλαγή στόν ἑαυτό μας. Καί τότε ἀρχίζουμε νά πιστεύουμε ὅτι δέν μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε τίποτε, ὅτι ἄδικα κοπιάζουμε καί, ἐφόσον δέν ὑπάρχει ἀποτέλεσμα, εἶναι προτιμότερο νά ἐγκαταλείψουμε τήν προσπάθεια. Αὐτό ἀκριβῶς ὅμως ἐπιδιώκει ὁ ἐχθρός τῆς ψυχῆς μας, ὁ πονηρός. Ἐπιδιώκει νά μᾶς ἀποθαρρύνει καί νά μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τήν προσπάθεια, ὥστε στή συνέχεια νά μᾶς παρασύρει καί νά μᾶς καταστήσει ὑποχείριά του. Ἐμεῖς ὅμως δέν θά πρέπει νά ἐνδίδουμε. Δέν θά πρέπει νά ἀπογοητευόμεθα. Ἄς σκεφθοῦμε πόσα χρόνια ἀγωνιζόταν ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία, μία γυναίκα μόνη της στήν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου, χωρίς νά ἔχει οὔτε τά στοιχειώδη, χωρίς νά ἔχει τήν παραμικρή παρηγορία. Καί ὅμως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἦταν αὐτή πού τήν στήριξε καί τήν κράτησε στόν δρόμο τῆς μετανοίας καί τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος καί εἶναι αὐτή πού στό τέλος τήν ἀνέδειξε ἀπό ἁμαρτωλή σέ μεγάλη ἁγία, ὥστε νά τιμᾶται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας καί νά ἀποτελεῖ πρότυπο μετανοίας γιά ὅλους μας.
Σήμερα ὅμως ἐδῶ στόν ἱερό ναό τοῦ πολιούχου μας ἁγίου Ἀντωνίου τιμοῦμε, ὅπως κάθε χρόνο, καί μία ἄλλη γυναίκα, τήν ἀείμνηστη μεγάλη εὐεργέτιδα τοῦ ναοῦ μας, τήν μακαριστή Εὐδοξία Μαλακούση, ἡ ὁποία διέθεσε τήν οἰκία της καί τήν περιουσία της γιά τήν ἀνέγερση τοῦ ναοῦ τοῦ πολιούχου μας ἁγίου Ἀντωνίου τοῦ νέου, τοῦ Βεροιέως.
Τελοῦμε, λοιπόν, σήμερα, τό μνημόσυνό της καί εὐχόμεθα ὁ Θεός νά τήν ἀναπαύει ἐν σκηναῖς δικαίων καί νά τῆς χαρίζει ἀντί τῶν προσκαίρων τά ἐπουράνια ἀγαθά του.