Ανήμερα της εορτής το πρωί τελέστηκε Αρχιερατικό Συλλείτουργο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο, ενώ έλαβαν μέρος οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ και ο οικείος Ποιμενάρχης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος.
Την πανήγυρη λάμπρυνε η παρουσία της Ιερής Εικόνας της Παναγίας Ελεούσης από την Ιερά Μητρόπολη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας καθώς και η τιμία κάρα του Οσίου Δαβίδ από την Εύβοια, την οποία μετέφερε ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής του Οσίου Δαβίδ Αρχιμ. Γαβριήλ.
Στην διάρκεια της Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη τελετή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, ενώ στο τέλος ο οικείος Ποιμενάρχης Σεβ. Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες του προς τους Αγίους Αρχιερείς που λάμπρυναν με την παρουσία τους την πανήγυρη αλλά και προς όσους συμμετείχαν και συνέβαλαν στην άρτια διοργάνωση της με πρώτο τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης και Προϊστάμενο του Ιερού Ναού, Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου π. Χριστοφόρο Αγγελόπουλο.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ὁ λόγος ὁ τοῦ Σταυροῦ τοῖς μέν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστιν, τοῖς δέ σωζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστιν». Ἑορτή τῆς παγκοσμίου ὑψώσεως τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ καί ἡ Ἐκκλησία μας ἀναμιμνήσκεται δύο ἱστορικά γεγονότα, τά ὁποῖα ἡ τοπική Ἐκκλησία καί ἡ πόλη τῆς Κοζάνης πανηγυρίζει στόν ἱερό ναό τῶν ἁγίων θεοστέπτων βασιλέων καί ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης.
Μαζί μέ τόν εὐλαβῆ λαό τῆς Κοζάνης συμπανηγυρίζουμε καί ἐμεῖς κατόπιν εὐγενοῦς καί φιλαδέλφου προσκλήσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου σας, προσφιλοῦς καί πολυευσεβάστου ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ, Μητροπολίτου Σερβίων καί Κοζάνης κυρίου Παύλου, τόν ὁποῖο καί εὐχαριστοῦμε ἀπό καρδίας γιά τήν εὐκαιρία πού μᾶς προσέφερε νά συμμετάσχουμε καί νά συνεορτάσουμε αὐτήν τή μεγάλη ὄντως ἡμέρα, ἀλλά καί γιά τήν πολλή του ἀγάπη.
Ὁ πανηγυρικός ἑορτασμός στόν περικαλλῆ αὐτόν ναό δέν εἶναι ἀσφαλῶς συμπτωματικός, ἀλλά συνδέεται μέ τό πρῶτο ἱστορικό γεγονός, μέ τήν πρώτη ὕψωση τοῦ τιμίου Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας ἀπό τήν ἁγία Ἑλένη, τήν εὐσεβῆ μητέρα τοῦ πρώτου χριστιανοῦ αὐτοκράτορος, τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἡ ὁποία ἔθεσε ὡς σκοπό τῆς ζωῆς της νά ἀνακαλύψει τό «τρισμακάριστον ξύλον, ἐν ᾧ ἐτάθη Χριστός» καί νά διασώσει ὅ,τι ἦταν δυνατό ἀπό τά αἰσθητά ἴχνη τῆς παρουσίας τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ στήν Ἁγία Γῆ.
Ὁ πόθος της ἦταν νά ἀνακαλύψει τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου, τόν ὁποῖο δυστυχῶς μετά τήν Σταύρωση καί τήν Ἀποκαθήλωση τοῦ ἁγίου Σώματός του, μαζί μέ τούς δύο ἄλλους σταυρούς, ἐπί τῶν ὁποίων ἦταν σταυρωμένοι οἱ δύο ληστές, πέταξαν σέ μία χαράδρα οἱ Ἰουδαῖοι, γιά νά χαθοῦν τά ἴχνη τοῦ τιμίου Σταυροῦ.
Παρά ταῦτα ὅμως ἡ ἁγία Ἑλένη ἔβαλε ὅλες τίς δυνάμεις της, βρῆκε ἀνθρώπους γιά νά τήν βοηθήσουν, καί μάλιστα ἐντόπισαν μία χαράδρα, στήν ὁποία κάθε χρόνο φύτρωνε βασιλικός. Αὐτό ἦταν ἕνα σημάδι, τό ὁποῖο τούς ὤθησε νά σκάψουν ἐκεῖ, μήπως βροῦν τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου. Γιά νά φιλοτιμήσει ἡ ἁγία Ἑλένη αὐτούς οἱ ὁποῖοι ἐργαζόταν ἐκεῖ, τούς προσέφερε ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν χρυσᾶ νομίσματα, προκειμένου νά σκάβουν εὐσυνειδήτως.
Πράγματι, μετά ἀπό πολύ κόπο, μέσα ἀπό τά σκουπίδια, βγῆκαν τρεῖς σταυροί. Ποιός ἦταν ὅμως ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου μας; Ἐκείνη τήν ὥρα διήρχετο μία νεκρική πομπή, ἡ ὁποία μετέφερε ἕνα νεκρό, καί ἐσκέφθησαν νά ἀκουμπήσουν τούς σταυρούς στόν νεκρό, γιά νά δοῦν ποιός εἶχε τή χάρη ἀπό τόν σταυρωθέντα Κύριο. Ἀφοῦ τοποθέτησαν τόν πρῶτο, τόν δεύτερο σταυρό καί δέν συνέβη τίποτε, τότε στόν τρίτο ἀνεστήθη ὁ νεκρός. Ἔτσι διεπίστωσε ἡ ἁγία Ἑλένη ὅτι αὐτός ἦταν ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου τόν ὁποῖο ζητοῦσε.
Τή θαυμαστή εὕρεσή του ἀπό τήν ἁγία Ἑλένη ἀκολούθησε ἡ πρώτη ὕψωση στίς 14 Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 335, ἐνῶ ἡ δεύτερη πανηγυρική ὕψωση συνέβη τήν ἴδια ἡμέρα, τρεῖς αἰῶνες περίπου ἀργότερα, ὅταν ὁ βυζαντινός αὐτοκράτωρ Ἡράκλειος ἐπέστρεψε ἀπό τή νικηφόρα ἐκστρατεία του στήν Περσία, φέροντας μαζί του καί τόν τίμιο Σταυρό, τόν ὁποῖο εἶχαν πάρει οἱ Πέρσες ὡς λάφυρο, ὅταν λίγα χρόνια νωρίτερα εἶχαν καταλάβει τά Ἱεροσόλυμα καί εἶχαν συλήσει τά ἱερά προσκυνήματα.
Κατ᾽ αὐτή, λοιπόν, τή μεγάλη καί διπλῆ ἑορτή τῆς ὑψώσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ οἱ ἅγιοι καί θεοφόροι Πατέρες ὅρισαν νά ἀκούεται στούς ὀρθοδόξους ναούς ὁ λόγος τοῦ Σταυροῦ διά στόματος τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου Παύλου.
«Ὁ λόγος ὁ τοῦ Σταυροῦ τοῖς μέν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστιν, τοῖς δέ σωζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστιν».
Δύο ἀντιθέσεις παρουσιάζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφοντας πρός τούς Κορινθίους. Δύο ἀντιθέσεις πού συνδέονται μέ τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου, πού συνδέονται μέ τό κήρυγμα τοῦ Σταυροῦ.
Ἡ πρώτη ἀντίθεση εἶναι αὐτή τῶν ἀπολλυμένων καί τῶν σωζομένων. Ἡ δεύτερη μεταξύ μωρίας καί δυνάμεως. Καί ποιά εἶναι ἡ θέση τοῦ Σταυροῦ;
Ὁ Σταυρός εἶναι ἀνοησία γιά ἐκείνους πού δέν πιστεύουν σ᾽ αὐτόν, ἐνῶ εἶναι δύναμη γιά ὅσους τόν πιστεύουν. Ὅσοι ἀντιμετωπίζουν τόν Σταυρό ὡς μέσο τιμωρίας καί αἰσχύνης, αὐτοί δέν μποροῦν νά κατανοήσουν πῶς εἶναι δυνατόν κάποιος νά τόν τιμᾶ, νά τόν ἀσπάζεται, νά τόν προσκυνᾶ. Δέν μποροῦν νά κατανοήσουν πῶς εἶναι δυνατόν κάποιος νά ἐπικαλεῖται τή δύναμή του, νά τόν σημειώνει στήν ἀρχή τῶν ἔργων του, νά τόν ἔχει ὡς ὁδηγό στήν πορεία του καί νά τόν θεωρεῖ σύμβολο νίκης καί δόξης. Γι᾽ αὐτό καί θεωροῦν τόν λόγο τοῦ Σταυροῦ, τό κήρυγμα τοῦ Σταυροῦ, μωρία, ἀνοησία καί ἀφέλεια.
Ἀντίθετα, ὅσοι μποροῦν νά δοῦν ἐπάνω στόν Σταυρό τή θεανθρώπινη μορφή τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ πού δέχθηκε νά ἀνεβεῖ στόν Σταυρό καί νά γίνει «ὑπέρ ἡμῶν κατάρα», γιά νά λύσει τήν κατάρα τῆς Εὔας, γιά νά πλύνει μέ τό πανάγιο Αἷμα του τό χρεόγραφο τῶν ἁμαρτιῶν μας καί νά συντρίψει τόν διάβολο, αὐτοί θεωροῦν τόν Σταυρό ἀνεξάντλητη πηγή δυνάμεως. Αὐτοί θεωροῦν τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ ὅπλο ἰσχυρό καί ἀκαταμάχητο, ξύλο πανάχραντο, τό ὁποῖο χαρίζει σέ ὅποιον πιστεύει τή σωτηρία καί τή λύτρωση.
Μωρία καί δύναμη εἶναι ἡ μία ἀπό τίς δύο ἀντιθέσεις πού μᾶς παρουσιάζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἀλλά δέν εἶναι ἡ μόνη. Ἡ δεύτερη σχετίζεται μέ ἐκείνους πού θεωροῦν τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ μωρία, ἀλλά ἀποδεικνύονται οἱ ἴδιοι μωροί, γιατί ὄχι μόνο στεροῦνται τή δύναμή του, ἀλλά δέν μποροῦν νά μετάσχουν στή σωτηρία πού ἐκπηγάζει ἀπό τόν Σταυρό, ἀλλά καί ὁδηγοῦνται στήν ἀπώλεια. Ὅσοι ὅμως πιστεύουν στή δύναμή του, ὅσοι μποροῦν νά ὑπομείνουν τόν χλευασμό τῆς μωρίας ἀπό τούς δῆθεν ἰσχυρούς, αὐτοί ἀπολαμβάνουν τή δύναμή του, τήν ἀξιοποιοῦν καί τήν οἰκειοποιοῦνται γιά τήν προσωπική τους σωτηρία.
Ὁ Χριστός ἦλθε στόν κόσμο γιά νά ἀνατρέψει τίς παγιωμένες βεβαιότητες τῶν ἀνθρώπων. Ἄν ἐμφανιζόταν ὡς παντοδύναμος Θεός, θά ἦταν αὐτονόητο ὅτι θά μποροῦσε νά κάνει τά πάντα, καί ὅλοι θά τόν ἀκολουθοῦσαν. Ἦλθε ὅμως σάν χοϊκός ἄνθρωπος, σάν ἄνθρωπος «ὁμοιοπαθής ἡμῖν», πού δέχθηκε γιά χάρη μας τόν πιό ἐπονείδιστο θάνατο.
Ἦλθε γιά νά μᾶς δείξει ὅτι ἡ δύναμή του δέν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου», καί ἡ ἀπέραντη ἀγάπη του τόν κάνει νά τήν διαθέτει καί στούς πιό ταπεινούς καί στούς πιό ἁπλούς ἀνθρώπους, ἐφόσον τόν πιστεύουν. Γι᾽ αὐτό καί ὁ λόγος τοῦ Σταυροῦ εἶναι δύναμις Θεοῦ γιά τούς πιστεύοντες.
Ἄς μήν ἀμφιβάλλει κανείς γι᾽ αὐτή τήν ἀλήθεια, ὄχι μόνο γιατί μᾶς διαβεβαιώνει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος, ἀλλά καί γιατί τήν ἐπιβεβαιώνει ἡ ζωή καί ἡ πορεία τῆς Ἐκκλησίας μας εἴκοσι αἰῶνες τώρα. Μᾶς τήν ἐπιβεβαιώνουν οἱ ἅγιοί μας, οἱ ὁποῖοι μυροβλύζουν καί θαυματουργοῦν, ὅπως καί ὁ ὅσιος Δαβίδ ὁ ἐν Εὐβοίᾳ, τοῦ ὁποίου ἔχουμε τή μεγάλη εὐλογία νά ἀσπαζόμεθα σήμερα τήν τιμία καί χαριτόβρυτη κάρα, πού ἦλθε στήν πόλη σας ἀπό τήν ὁμώνυμη Ἱερά Μονή του, γιά νά τήν προσκυνήσουμε μαζί μέ τόν τίμιο καί ζωοποιό Σταυρό τοῦ Κυρίου μας, ἀλλά καί τή χαριτόβρυτη εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ἐλεούσης, ἡ ὁποία ἦλθε ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Ἐδέσσης.
Ἄς ἀντλήσουμε, λοιπόν, καί ἐμεῖς δύναμη ἀπό τή δύναμη τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ καί ἐπικαλούμενοι τή χάρη του διά πρεσβειῶν τοῦ ὁσίου Δαβίδ, ἄς ἀντιμετωπίσουμε μέ θάρρος καί ὑπομονή τούς πειρασμούς καί τίς δυσκολίες, πού δοκιμάζουν τόν καθένα μας, ἀλλά καί τόν πειρασμό τῆς πανδημίας, ὁ ὁποῖος ταλαιπωρεῖ καί τήν πατρίδα μας καί ὅλο τόν κόσμο, καί ἀκόμη καί τή δικαιολογημένη ἀνησυχία τήν ὁποία ὅλοι ἔχουμε γιά τά ἐθνικά μας θέματα. Καί ἄς παρακαλοῦμε «τόν δι᾽ ἡμᾶς καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν σταυρωθέντα» Κύριο νά μᾶς ἐνισχύει καί μᾶς ἐνδυναμώνει μέ τή δύναμη καί τή χάρη τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ καί νά μᾶς σώζει ἀπό κάθε πειρασμό καί τόν καθένα μας χωριστά, ἀλλά ἰδιαιτέρως τήν πατρίδα μας. Ἀμήν.