Θυρανοίξια για το εντυπωσιακό «Ανδρομονάστηρο» της Μεσσηνίας
Τα θυρανοίξια της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος τελέστηκαν από τον Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο.
Στα νοτιοανατολικά του οικισμού των Πετραλώνων, σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από την αρχαία Μεσσήνη, εντός κατάφυτης ρεματιάς ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, βρίσκεται η μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, γνωστή ευρέως με την επωνυμία «Ανδρομονάστηρο».
Είναι το εντυπωσιακότερο μοναστηριακό συγκρότημα της μεσσηνιακής υπαίθρου κι ένα από τα ωραιότερα της Πελοποννήσου, τα κτηριακά κατάλοιπα του οποίου μαρτυρούν την ακμή που γνώρισε κατά τη μακραίωνη ιστορία του, από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα. Το συγκρότημα, λόγω της πολυετούς εγκατάλειψής του, παρέμεινε αναλλοίωτο από αυθαίρετες νεωτερικές επεμβάσεις, διατηρώντας πλήθος αυθεντικών στοιχείων, πολύτιμων για τη μελέτη της εξέλιξης της μοναστηριακής αρχιτεκτονικής.
Την ημέρα της εορτής τελέστηκαν τα θυρανοίξια του ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ο οποίος καταλαμβάνει κεντρική θέση στο εσωτερικό του φρουρίου Νιόκαστρου της Πύλου.
Το κτήριο με τον περίβολό του εντάσσονταν στον οικοδομικό ιστό του ερειπωμένου οικισμού την εποχή της Τουρκοκρατίας και κατά μήκος της νότιας πλευράς του βρισκόταν μία από τις κεντρικές λιθόστρωτες οδούς της πόλης. Με την ίδρυση του κάστρου να χρονολογείται γύρω στα 1573, ο σημερινός ναός αρχικά είχε οικοδομηθεί ως οθωμανικό τέμενος επί των ημερών του σουλτάνου Μουράτ Γ΄ (1573 – 1595).
Στο διάστημα 1686 – 1715, οι Ενετοί υπό τον Μοροζίνι, κατέλαβαν το φρούριο της Πύλου και το οθωμανικό τέμενος μετατράπηκε σε καθολική εκκλησία που αφιερώθηκε στον Άγιο Βίτο, καθώς το φρούριο καταλήφθηκε την ημέρα της εορτής του.
Το Νιόκαστρο τέθηκε και πάλι υπό οθωμανική κυριαρχία το 1715 και πιθανολογείται ότι το κτήριο μετατράπηκε και πάλι σε χώρο ισλαμικής λατρείας. Τον Απρίλιο του 1770 το Νιόκαστρο καταλήφθηκε από τις κοινές δυνάμεις Ρώσων και Μανιατών, υπό τους αδελφούς Ορλώφ και το τέμενος μετατράπηκε σε ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία. Κατά την παραμονή του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος του στρατηγού Maison στο Νιόκαστρο (1828-1830), αλλά και μετά την αποχώρησή των γαλλικών δυνάμεων, το κτήριο του τζαμιού χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη πολεμικού υλικού, τουλάχιστον έως το 1842. Είναι πιθανόν τότε ή λίγο αργότερα να μεταβιβάστηκε το οικοδόμημα στην ορθόδοξη λατρεία.
Τα θυρανοίξια του ναού πραγματοποιήθηκαν από το μητροπολίτη Χρυσόστομο και η απόδοση του μνημείου στο κοινό από την κ. Μηλίτση – Κεχαγιά. Χαιρετισμούς απηύθηναν ο κ. Τατούλης και ο δήμαρχος Πύλου – Νέστορος, Δημήτρης Καφαντάρης, ενώ η παρουσίαση των αναστηλωτικών εργασιών έγινε από την Ευγενία Γερούση, πρώην διευθύντρια της διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και νυν διευθύντρια της ειδικής υπηρεσίας προβολής και αξιοποίησης πολιτιστικής κληρονομιάς και σύγχρονης δημιουργίας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
