Το Επιστημονικό συνέδριο «Η Διακονία της Εκκλησίας κατά τον Απ. Παύλο» διεξήχθη από 26 έως 28 Ιουνίου στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Δήμου Βέροιας.
Οι εισηγητές και τα θέματα.
Κατά την 1η Συνεδρία (26/6 πρωί) προήδρευσε ο Καθηγητής κ. Θεόδωρος Γιάγκου, Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., και εισηγήσεις έκαναν: α) ο Αρχιμ. Ελισσαίος Σιμωνοπετρίτης, Καθηγούμενος της Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο μοναχισμός στη διακονία της Εκκλησίας» και β) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο επίσκοπος προεστώς της Ευχαριστίας και διάκονος του ποιμνίου “ἐν τῷ κόσμῳ”. Για μια εκκλησιολογία της διακονίας».
Κατά την 2η Συνεδρία (26/6 απόγευμα) προήδρευσε ο Καθηγητής κ. Συμεών Πασχαλίδης, πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Α.Π.Θ., και εισηγήσεις έκαναν: α) η Αν. Καθηγήτρια του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Α.Π.Θ. κ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη με θέμα: «Η διακονία κατά τον Απόστολο Παύλο και η πρόσληψη της από τον πρώτο χριστιανισμό» και β) ο Επ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Μόσχος Γκουτζιούδης με θέμα: «Ιησούς Χριστός ο μέγας Αρχιερέας και διάκονος του κόσμου».
Κατά την 3η Συνεδρία (27/6 πρωί) προήδρευσε ο Καθηγητής κ. Παναγιώτης Σκαλτσής, Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ., και εισήγηση έκανε ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Πρωτοπρεσβύτερος Αθανάσιος Γκίκας με θέμα: «Μορφές και οργάνωση της ενοριακής διακονίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία».
Κατά την 4η Συνεδρία (27/6 πρωί) προήδρευσε ο Ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Δημήτριος Καϊμάκης και εισηγήσεις έκαναν: α) ο Καθηγητής κ. Παναγιώτης Σκαλτσής, Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ. με θέμα: «Θεία Λατρεία και Διακονία» και β) η Αν. Καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Ευαγγελία Αμοιρίδου με θέμα: «Ο ρόλος της Εκκλησίας κατά τούς χρόνους της Τουρκοκρατίας».
Κατά την 5η Συνεδρία (27/6 απόγευμα) προήδρευσε η Επ. Καθηγήτρια του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Α.Π.Θ. κ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη και εισηγήσεις έκαναν: α) ο Αν. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Αθανάσιος Παπαρνάκης με θέμα: «“Kαί οὐκ ἠθέλησαν ἐπιστραφῆναι” (Ιερ. 5,3): Η υποδοχή του προφητικού κηρύγματος του Ιερεμία» και β) ο Λέκτορας της Θεολογικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. κ. Αθανάσιος Αντωνόπουλος με θέμα : «Η Διακονία της Τράπεζας και του Λόγου στην κοινότητα των πρώτων Χριστιανών».
Κατά την 6η Συνεδρία (28/6 πρωί) προήδρευσε ο Αν. Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ. κ. Χαράλαμπος Ατματζίδης και εισηγήσεις έκαναν: α) η Διδάκτωρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας / Θεολόγος – Ε.ΔΙ.Π. της Θεολογικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. κ. Ελένη Βλαχοπούλου-Καραμπίνα με θέμα: «Τα ιστορημένα εκκλησιαστικά υφάσματα και ο ρόλος τους στην διακονία της ορθοδόξου πίστεως» και β) η Διδάκτωρ Βυζαντινής Τέχνης της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Παρασκευή Παπαδημητρίου με θέμα: «Θέσεις του αποστόλου Παύλου για τον ρόλο της γυναίκας στην Εκκλησία και ο αντίκτυπός τους στην εκκλησιαστική τέχνη και γραμματεία».
Κατά την 7η Συνεδρία (28/6 πρωί) στην Στρογγυλή τράπεζα προήδρευσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. με θέμα: «Η διακονία της Εκκλησίας στις ευπαθείς ομάδες», στην οποία συμμετείχαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η Διακονία των απεξαρτημένων ατόμων», ο Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Μπατάκας, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η Διακονία των φυλακισμένων», o Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Καλαϊτζόγλου, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η Διακονία των κωφαλάλων», ο Πρωτοπρεσβύτερος Σταύρος Κοφινάς, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η Διακονία των ασθενών», ο Οικονόμος Κωνσταντίνος Παπανικολάου, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η Διακονία των ΑμΕΑ».
Οι εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών.
Όπως κάθε χρόνο το Διεθνές Συνέδριο των Παυλείων παρακολούθησαν εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, οι οποίοι απηύθυναν χαιρετισμό και ανέγνωσαν μηνύματα των Προκαθημένων των Εκκλησιών τους.
Οι εκπρόσωποι των Προκαθημένων :
• ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ: Σεβ. Μητροπολίτης Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος,
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ: Θεοφ. Επίσκοπος Τολιάρας και Νοτίου Μαγαδασκάρηςκ. Πρόδρομος
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ: Θεοφ. Επίσκοπος Σαφίτα κ. Δημήτριος
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ: Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Λύδδης κ. Δημήτριος
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΜΟΣΧΑΣ: Σεβ. Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων και Θεοφ. Επίσκοπος Σάχτυ και Μιλέροβο κ. Σίμων
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΣΕΡΒΙΑΣ: Πανιερ. Ἐπίσκοπος Ναϊσού κ. Αρσένιος
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ: Θεοφ. Επίσκοπος Τούλτσεα κ. Βησσαρίων
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ: Σεβ. Μητροπολίτης Ρούσσης κ. Ναούμ
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ: Σεβ. Μητροπολίτης Ζουκδίδι καί Τσαΐσι κ. Γεράσιμος
• ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ: Πανιερ. Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος
• ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: Σεβ. Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος
• ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΙΑΣ: Θεοφ. Επίσκοπος Σουπράσλ κ. Ανδρέας
Το μήνυμα του Μακ. Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου, ανέγνωσε ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Σεβ. Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων, ο οποίος και εκπροσώπησε το Πατριαρχείο Μόσχας και παρακολούθησε την 2η Συνεδρία.
Στη λήξη του συνεδρίου ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας Αρχιμ. Δημήτριος Μπακλαγής, ο οποίος παρουσίασε και το συνέδριο, παρουσίασε το νέο βιβλίο του Σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος με τίτλο: «Παῦλος ὁ τῶν Βεροιέων διδάσκαλος».
ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Κήρυξη Λήξης από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα:
«Καθάπερ γάρ ἐν ἑνί σώματι, πολλά μέλη ἔχομεν, τά δέ μέλη πάντα οὐ τήν αὐτήν ἔχει πρᾶξιν, οὕτως οἱ πολλοί ἕν σῶμα ἐσμέν ἐν Χριστῷ … ἔχοντες χαρίσματα κατά τήν χάριν τήν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα» (Ρωμ. 12.4-5).
Πρίν ἀπό τρεῖς ἡμέρες εἴχαμε ἀρχίσει τό ΚΕ´ Συνέδριό μας μέ θέμα «Ἡ διακονία τῆς Ἐκκλησίας κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο» μέ τήν ἀναφορά τοῦ ἀποστόλου πρός τούς Ἐφεσίους στά ποικίλα χαρίσματα τά ὁποῖα διανέμει ὁ Χριστός ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ «πρός καταρτισμόν τῶν ἁγίων, εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομήν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. 4.12).
Καί κατά τίς τρεῖς αὐτές ἡμέρες, κατά τίς ὁποῖες μᾶς ἀξίωσε ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ διά τῶν πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου ἐνδόξου καί πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου Παύλου, τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, νά εὑρισκόμεθα ἐπί τό αὐτό ἀκούοντας τίς δώδεκα εἰσηγήσεις τῶν ἐκλεκτῶν ὁμιλητῶν μας γιά τήν ἔννοια καί τίς ποικίλες μορφές τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ διακονίας, διά τῆς ὁποίας ἀποδεικνύεται καί ἐνισχύεται ἡ ἑνότητα τῶν πιστῶν ὡς μελῶν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί παρακολουθώντας σήμερα τήν ἐξαιρετική στρογγυλή τράπεζα μέ θέμα τή διακονία τῆς Ἐκκλησίας στίς εὐπαθεῖς ὁμάδες σήμερα, εἴχαμε ὄντως τήν εὐκαιρία νά διαπιστώσουμε τή σημασία καί τήν ἀναγκαιότητα τῆς διακονίας.
Ἀπό ὅλες τίς ἀνακοινώσεις ἔγινε ἐμφανές ὅτι ἡ διακονία μέσα στήν Ἐκκλησία ἀλλά καί ἡ διακονία τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο δέν εἶναι οὔτε μονομερής οὔτε ἀνεξάρτητη ἀπό τήν πνευματική καί λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν πιστῶν. Συνδέεται ἄμεσα μέ τήν ὑπόσταση τῆς Ἐκκλησίας, ἐφόσον, ὅπως ἀκούσαμε, ὁ ἐπίσκοπος εἶναι προεστώς τῆς Εὐχαριστίας καί συγχρόνως διάκονος τοῦ ποιμνίου «ἐν τῷ κόσμῳ», καί κατά συνέπεια μέ αὐτό τόν τρόπο πρέπει νά ἀντιμετωπίζεται ἡ διακονία τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία δέν μπορεῖ καί δέν πρέπει νά συγχέεται μέ τόν κοινωνικό ἀκτιβισμό διαφόρων φορέων ἤ καί ἐκκλησιαστικῶν δομῶν πού ἔχουν ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἐκκοσμικευμένη θεώρησή της.
Καί αὐτό δέν εἶναι μία θεωρητική ὑπόθεση, ἀλλά ἔχει τήν ἀναφορά της στόν Χριστό, εἰς τύπον καί τόπον τοῦ ὁποίου ἵσταται ὁ ἐπίσκοπος, καί ὁ ὁποῖος, ὁ Χριστός δηλαδή, εἶναι συγχρόνως μέγας Ἀρχιερεύς καί διάκονος τοῦ κόσμου.
Αὐτηἡ ἔννοια τῆς διακονίας, ἄγνωστη στήν πρό Χριστοῦ ἐποχή, διαδίδεται στήν πρώτη Ἐκκλησία, ὡς διακονία τῆς τραπέζης καί τοῦ λόγου στίς κοινότητες τῶν χριστιανῶν, καί ἑδραιώνεται, ὅπως ἀκούσαμε, χάρη καί στό κήρυγμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου.
Ἡ διακονία τοῦ λόγου ἀποτελεῖ συνέχεια τοῦ κηρύγματος τῶν προφητῶν πού προανήγγειλαν τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, παρότι συχνά, ὅπως καί στήν περίπτωση τοῦ προφήτου Ἰερεμίου, στήν ὁποία ἀναφέρθηκε ὁ εἰσηγητής μας, ὁ προφητικός λόγος ἀντιμετώπισε ἀντιδράσεις.
Ἡ διακονία συνδέεται, ὄχι μόνο στήν πρώτη Ἐκκλησία ἀλλά καί διαχρονικά, μέ τήν εὐχαριστιακή σύναξη καί τή θεία λατρεία γενικότερα, ἡ ὁποία διακονεῖ κατά τόν καλύτερο τρόπο στό ἔργο τῆς πνευματικῆς ζωῆς τῶν πιστῶν, ὅπως ἐπανειλημμένα ἀκούσαμε καί ἀπό τούς ὁμιλητές μας, οἱ ὁποῖοι παρουσίασαν τή σχέση αὐτή ξεκινώντας ὁ καθένας ἀπό διαφορετική ἀφετηρία.
Ἀπό τό Συνέδριό μας δέν θά μποροῦσε νά λείπει καί ἡ ἀναφορά στήν τέχνη. Ἔτσι εἴχαμε τήν εὐκαιρία νά ἀκούσουμε γιά τόν ρόλο τῶν ἱστορημένων ἐκκλησιαστικῶν ὑφασμάτων στή διακονία τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ἀλλά καί τόν ἀντίκτυπο πού εἶχαν στήν ἐκκλησιαστική τέχνη καί γραμματεία οἱ ἀπόψεις τοῦ ἀποστόλου Παύλου γιά τή γυναίκα καί τόν ρόλο της στήν Ἐκκλησία καί τή διακονία.
Ἄφησα τελευταῖες τίς εἰσηγήσεις πού σχετίζονται μέ πιό πρακτικές πλευρές τῆς διακονίας τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως μέ τίς μορφές καί τήν ὀργάνωση τῆς διακονίας στό πλαίσιο τῆς ἐνορίας, καί τήν μέσω αὐτῆς διαρκῆ ποιμαντική φροντίδα τῶν τέκνων τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία μεριμνᾶ γιά τήν ψυχοσωματική ὑπόστασή τους, γιά τόν σημαντικό ρόλο τόν ὁποῖο διεδραμάτισε ἡ Ἐκκλησία κατά τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας, συμβάλλοντας ἀποφασιστικά στή διατήρηση ὄχι μόνο τῆς πίστεως ἀλλά καί τῆς ἐθνικῆς ταυτότητος τῶν ὑποδούλων, καί ἀκόμη γιά τή σπουδαία διακονία τήν ὁποία προσφέρει ὁ μοναχισμός, καί δή ὁ Ἁγιορειτικός, στή διασπορά.
Ἐξαιρετικά ἐνημερωτικά καί ἐνδιαφέροντα ἦταν ὅσα ἀκούσαμε σήμερα ἀπό τούς πέντε εἰσηγητές τῆς στρογγυλῆς τραπέζης, μέ τήν ὁποία ὁλοκληρώθηκε τό Συνέδριό μας καί ἡ ὁποία εἶχε ὡς θέμα: «Ἡ διακονία τῆς Ἐκκλησίας στίς εὐπαθεῖς ὁμάδες». Εἰδικότερα ἀκούσαμε γιά τούς τρόπους διακονίας τῶν ἀπεξαρτημένων ἀτόμων, τῶν φυλακισμένων, τῶν κωφαλάλων, τῶν ἀσθενῶν καί τῶν ἀτόμων μέ εἰδικές ἀνάγκες.
Οἱ εἰσηγήσεις, εἶμαι βέβαιος, ὅτι ἔδωσαν σέ ὅλους μας ἰδέες, τίς ὁποῖες μποροῦμε νά ἀξιοποιήσουμε στή διακονίας, καθώς ἀφοροῦν τομεῖς τῆς διακονίας, στούς ὁποίους δέν εἶχε δοθεῖ μέχρι πρόσφατα μεγάλη προσοχή.
Ἔτσι φθάσαμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ στό τέλος καί τοῦ ΚΕ´ Συνεδρίου μας. Οἱ εὐχαριστίες εἶναι πολλές καί ὀφείλονται σέ πολλούς, πρωτίστως ὅμως στόν Θεό, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔδωσε μία ἀκόμη εὐκαιρία νά τιμήσουμε τόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Παῦλο.
Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά ἀρχίσω ἐκφράζοντας τήν εὐγνωμοσύνη καί τίς ὁλοκάρδιες εὐχαριστίες μου πρός τήν Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότητα, τόν Οἰκουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο, ὄχι μόνο γιά τήν ἀποστολή τοῦ ἐκπροσώπου του, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαοδικείας καί προσφιλοῦς μου ἀδελφοῦ κ. Θεοδωρήτου, ἀλλά καί γιά τίς εὐχές του καί τήν ἀποστολή τοῦ σεπτοῦ Πατριαρχικοῦ του μηνύματος.
Τήν εὐγνωμοσύνη καί τίς εὐχαριστίες μου ἐκφράζω καί πρός τούς Μακαριωτάτους Προκαθημένους τῶν πρεσβυγενῶν καί τῶν νεωτέρων πατριαρχείων ἀλλά καί τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν γιά τήν ἀποστολή τῶν Σεβασμιωτάτων καί Θεοφιλεστάτων ἐκπροσώπων τους, οἱ ὁποῖοι τίμησαν μέ τήν παρουσία τους τό Συνέδριό μας.
Ἐκφράζω γιά μία ἀκόμη φορά τίς θερμότατες εὐχαριστίες μου πρός τούς ἐλλογιμωτάτους εἰσηγητές, τούς συνέδρους, καί κυρίως πρός τόν πρόεδρο καί τά μέλη τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Συνεδρίου μας.
Εὐχαριστῶ ἀπό καρδίας καί τά μέλη τῆς Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς γιά τόν κόπο καί τή φροντίδα τους μέ σκοπό τήν ἄρτια ὀργάνωση καί τήν ἐπιτυχῆ διεξαγωγή τοῦ Συνεδρίου.
Tίςθερμότατες ὅμως εὐχαριστίες μου θά ἤθελα νά ἐκφράσω καί πρός ὅλους τούς συνεργάτες μου, ὅλο τόν κλῆρο τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, ἀπό τόν Πρωτοσύγκελλο μέχρι τόν νεώτερο διάκονο, πρός τούς ἐργαζομένους στά γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως κληρικούς καί λαϊκούς, καί πρός τούς συνεργάτες τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας σέ ὅλους τούς τομεῖς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔργου, τούς κατηχητές, τούς κυκλάρχες, τά μέλη τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συμβουλίων, τῶν Φιλοπτώχων ταμείων, τῶν συσσιτίων, τῶν Κοινωνικῶν φροντιστηρίων, τῶν κατασκηνώσεων καί ὅλων τῶν λοιπῶν δράσεων τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως.
Εὐχαριστῶ καί ὅλους ἐσᾶς, ἀδελφοί μου, πού τιμήσατε μέ τήν παρουσία σας τό Συνέδριο καί ἐκφράσατε μέσω αὐτοῦ τήν ἀγάπη σας καί τόν σεβασμό σας πρός τόν πρωτοκορυφαῖο καί μέγα ἀπόστολο Παῦλο: τούς ἄρχοντες μας, τόν Δήμαρχό μας, τόν Στρατηγό μας, τούς ἐκπροσώπους τοῦ Στρατοῦ καί τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας, τούς κληρικούς, τούς μοναχούς καί τίς μοναχές μας, καί τόν εὐσεβῆ λαό τοῦ Θεοῦ.
Τό ΚΕ´ Συνέδριο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως σύν Θεῷ ὁλοκληρώθηκε καί ὁ τελευταῖος λόγος ἀνήκει δικαιωματικά σέ Ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔκανε γνωστό τόν ἄγνωστό μας μέχρι τότε Θεό. Ἀνήκει στό «σκεῦος τῆς ἐκλογῆς», στόν ὁποῖο ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἐμπιστεύθηκε τή διακονία τοῦ εὐαγγελίου του. Γι᾽ αὐτό καί δέν θά τόν πῶ ἐγώ. Θά τόν ἀφήσω νά τόν πεῖ ὁ ἴδιος ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος, μέσα ἀπό τίς εἰσηγήσεις τοῦ περσινοῦ Συνεδρίου, τοῦ ὁποίου ἔχω τή χαρά νά σᾶς παρουσιάζω αὐτή τή στιγμή τόν τόμο τῶν Πρακτικῶν.
Σέ αὐτόν ἀνήκει ἡ τιμή καί ὁ ἔπαινος. Σέ αὐτόν ἀνήκει ἡ εὐγνωμοσύνη μας, ὄχι μόνο γιά τά φετινά ΚΕ´ Παύλεια ἀλλά γιά τά Παύλεια καί τῶν 25 ἐτῶν. Tίς δικές του πρεσβεῖες ἐπικαλοῦμαι γιά νά συνεχίσουμε «ἐν παντί συνιστῶντες ἑαυτούς ὡς Χριστοῦ διακόνους» (2 Κορ. 6.4), «ὅπως ἐνδοξασθῇ τό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ἐν ὑμῖν καί ὑμεῖς ἐν αὐτῷ» (2 Θεσ. 1.12).