Μητροπολίτης Μεσσηνίας: Το 1922, ο θάνατος της Μεγάλης Ιδέας
Κατά την έναρξη του Συνεδρίου αναγνώσθηκε, από τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας Αρχιμ. Φίλιππο Χαμαργιά, το μήνυμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Ξεκίνησαν το απόγευμα της Πέμπτης 1ης Δεκεμβρίου, με την παρουσία πλήθους μελών της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας, οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου, με γενικό τίτλο: «Η εποχή της καταστροφής καί το τέλος της συνύπαρξης: απελάσεις, εκτοπισμοί καί γενοκτονίες, 1912-1924», το οποίο διοργανώνεται από την Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας και τη Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με την συνεργασία της έδρας Ποντιακών Σπουδών του τμήματος Ιστορίας καί Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθώς καί του Ερευνητικού Προγράμματος γιά την Αρμενική Γενοκτονία του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Η.Π.Α (Promise Armenian Institute UCLA).
Κατά την έναρξη του Συνεδρίου αναγνώσθηκε, από τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας Αρχιμ. Φίλιππο Χαμαργιά, το μήνυμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου. Εν συνεχεία απηύθυναν χαιρετισμό, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Κεγάμ Χατσεριάν, Μητροπολίτης των Ορθοδόξων Αρμενίων Ελλάδος, ο Δήμαρχος Καλαμάτας κ. Αθ. Βασιλόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας κ. Βασ. Καπέλιος, ο Διευθυντής του Ερευνητικού Προγράμματος για την Αρμενική Γενοκτονία του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια κ. Taner Aksam ο κ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης Καθηγητής της έδρας Ποντιακών Σπουδών του τμήματος Ιστορίας καί Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ., ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων κ. Γεώργιος Καλαντζής και τέλος ο Σεβ. Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος ο οποίος αφού ευχαρίστησε τους συνδιοργανωτές και ιδιαίτερα τον Γεν. Γραμματέα Θρησκευμάτων, τους συνεργάτες του στο Υπουργείο Παιδείας και τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας για την άψογη διοργάνωση, εν συνεχεία κήρυξε την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «Ἡ πιό μεγάλη ἐθνική συμφορά μετά τήν πτώση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 1453, κατά τήν Ἑλένη Ἀρβελέρ, εἶναι ἀναμφισβήτητα ἡ Μικρασιατική καταστροφή τοῦ 1922 καί ἡ συνακόλουθη ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν τοῦ 1924. Μποροῦμε νά τό ὁρίσουμε καί ὡς τό ὁριστικό τέλος τῆς Ἀνατολικῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, ὁ θάνατος δηλαδή τῆς Μεγάλης ἰδέας».
