Η Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής Αλιστράτης στις Σέρρες είναι από τα παλιότερα Μοναστήρια μαζί με τη Μονή Εικοσιφοινίσσης. Βρίσκεται στο Νομό Σερρών, 2 χιλιόμετρα δυτικά από την Αλιστράτη, σε ένα τοπίο πλούσιο σε βλάστηση και νερά.
Η ίδρυσή της τοποθετείται γύρω στα 1857. Λόγω της θέσης της, υπήρξε κατά την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, αλλά και αργότερα στην περίοδο της τελευταίας Βουλγαρικής κατοχής, τόπος σύναξης Ελλήνων ανταρτών. Πυρπολήθηκε το 1906 και το 1917 λεηλατήθηκε από τους Βουλγάρους κατακτητές. Σε παλαιότερες εποχές γνώρισε περιόδους ακμής και προόδου.
Στη μονή υπάρχει έγγραφο βάσει του οποίου, μετά την άλωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, το Μοναστήρι έγινε έδρα και κατοικία του Τούρκου μπέη (τοπάρχη- διοικητή), η διοικητική εξουσία του οποίου επεκτεινόταν ως το Κ. Νευροκόπι. Τελευταίος τοπάρχης- διοικητής ήταν τοποθετημένος το 1855. Οι μαρτυρίες αυτές φανερώνουν ότι και πριν το 1453, υπήρχε εκκλησία της Αγίας Κυριακής, αλλά, πιθανόν, από άγνωστα γεωλογικά φαινόμενα ή ακόμα από καταστροφές των διαφόρων επιδρομέων, να έχει εξαφανιστεί. Στο Μοναστήρι τότε υπηρετούσε, ως κηπουρός, ο Κυριαζής από την Κρυοπηγή- Αλιστράτης.
Αυτός λοιπόν, ο κηπουρός, λέγεται ότι οραματίστηκε την Αγ. Κυριακή, η οποία τον προέτρεψε να πάει στη Μητρόπολη Αλιστράτης, να ενημερώσει το Μητροπολίτη και να προχωρήσουν στην ανασκαφή, σε σημείο που του υπέδειξε, για να βγάλουν την εικόνα της και τα ιερά κειμήλια. Ο Κυριαζής αδιαφόρησε και δεν έδωσε σημασία στο όραμα εκείνο. Έτσι, μετά από λίγες μέρες, οραματίστηκε ξανά την αγία Κυριακή που τον ρώτησε γιατί δεν προχώρησαν ακόμη στην ανασκαφή.
Τότε, ο Κυριαζής ενημέρωσε τον Μητροπολίτη και αμέσως μετά άρχισαν οι ανασκαφές στο σημείο ακριβώς, που του υπέδειξε η Αγία, όπου βρήκαν την εικόνα ανέπαφη, καθώς και πάρα πολλά εκκλησιαστικά κειμήλια, τα οποία μαζί με την εικόνα, με μια πανηγυρική τελετή- λιτάνευση το 1855, μεταφέρθηκαν στο παρακείμενο Μοναστήρι της αγίας Κυριακής. Σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες, αρχικά η Μονή είχε περιμετρικά πανύψηλους τοίχους για την προστασία της. Έμοιαζε με απόρθητο φρούριο. Στο εσωτερικό της είχε διώροφους κοιτώνες και πολλούς μοναχούς, η εκκλησία δε είχε τρεις τρούλους. Στα χρόνια που ακολούθησαν, λόγω διαφόρων γεωλογικών φαινομένων, η εκκλησία υπέστη σοβαρές ζημιές, οι οποίες δεν ήταν δυνατόν να επιδιορθωθούν. Έτσι, κατεδαφίστηκε για να χτιστεί στη θέση της μια νέα, από τον μηχανικό Κωνσταντίνο Μαλαγάνη. Με την ανταλλαγή του πληθυσμού το 1922, προσέφερε αμέριστη συμπαράσταση στους δεινοπαθούντες και κατατρεγμένους πρόσφυγες, κάποιοι εκ των οποίων βρήκαν στέγη στη Μονή μέχρι να ορθοποδήσουν.
Κατά τους Βουλγαρικούς πολέμους τα στρατεύματα, κατά την υποχώρησή τους, σύλησαν και λεηλάτησαν το Μοναστήρι, παίρνοντας μαζί τους ιερά σκεύη, εικόνες και αντικείμενα μεγάλης αξίας. Την εποχή εκείνη, η Μονή είχε στην ιδιοκτησία της μεγάλες εκτάσεις με αμπελώνες, παράγοντας εκλεκτής ποιότητας, σταφύλια και κρασιά. Στα αγροκτήματα εργαζόταν μόνιμο προσωπικό αλλά και οι μοναχοί. Επίσης, διέθετε και αξιόλογη κτηνοτροφία.