ΙΕΡΟΘΕΟΣ Μητροπολίτης Ναυπάκτου
Αγαπητοί αδελφοί, Χριστός Ανέστη!
Η εορτή της Αναστάσεως του Χριστού, το Πάσχα, είναι κεντρική εορτή σε όλο το εκκλησιαστικό έτος και είναι το τέλος του Τριωδίου και της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά και αρχή μιας άλλης περιόδου που καταλήγει στην μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής. Αυτή την εορτή πανηγυρίζουμε σήμερα και όλη την περίοδο του Πεντηκοσταρίου, αλλά και κάθε Κυριακή, που είναι αφιερωμένη στην Ανάσταση του Χριστού.
Πολλά γεγονότα έγιναν κατά την πρώτη ημέρα της Αναστάσεως του Χριστού, καθώς και τις επόμενες ημέρες. Ο Χριστός εμφανιζόταν στους Μαθητές Του, που είχαν προετοιμασθή κατάλληλα για να Τόν δουν Αναστάντα και η εμφάνιση αυτή να συντελέση στην σωτηρία τους.
Την πρώτη ημέρα, αργά το απόγευμα, ο Αναστάς Χριστός εμφανίσθηκε στους Μαθητές Του, ενώ απουσίαζε ο Θωμάς, και την επομένη Κυριακή εμφανίσθηκε πάλι στους μαθητές Του, στο Υπερώο, παρόντος του Θωμά. Ο Απόστολος Θωμάς επιθυμούσε να βάλη τον δάκτυλόν του στον τύπο των ήλων και την χείρα του στην πλευρά Του για να βεβαιωθή για την Ανάστασή Του. Είναι γνωστόν ότι τα καρφιά της σταυρώσεως δημιούργησαν πληγές στο Σώμα του Χριστού και η λόγχη άνοιξε την πλευρά Του από την οποία έρρευσε αίμα και ύδωρ. Το να δη ο Θωμάς τις πληγές που προξενήθηκαν από τον Σταυρό και να τις ψηλαφήση το θεωρούσε ως βεβαίωση της Αναστάσεως του Χριστού.
Ο Χριστός, με την εμφάνισή Του, μετά από οκτώ ημέρες προσκάλεσε τον Απόστολο Θωμά να ψηλαφήση τις πληγές στο σώμα Του και στην πλευρά Του. Αυτή είναι η άκρα ταπείνωση-κένωση του Χριστού, το να δεχθή να ψηλαφηθή, αλλά και η αγάπη Του προς τον άνθρωπο με το να του ικανοποιή όλους τους ιερούς πόθους του. Γι’ αυτό σε ένα τροπάριο της Εκκλησίας γράφεται: «Χαίρεις ερευνώμενος», δηλαδή ο Χριστός χαίρεται όταν ερευνάται. Ο Απόστολος Θωμάς μόλις είδε τον Χριστό και άκουσε την πρόσκλησή Του να Τόν ψηλαφήση ανεφώνησε: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Ιω. κ’, 19-29). Πρόκειται για την ομολογία της θεότητος του Χριστού με την θέα του αναστημένου Σώματος του Χριστού.
Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννου δεν επιβεβαιώνεται ότι ο Απόστολος Θωμάς ψηλάφησε το αναστημένο Σώμα του Χριστού, αλλά μόνον καταγράφεται η ομολογία του.
Στά τροπάρια, όμως, της Εκκλησίας γράφεται ότι ο Απόστολος Θωμάς ομολόγησε τον Χριστό, αφού προηγουμένως ψηλάφησε τις πληγές του Σώματος που δημιουργήθηκαν από τον Σταυρό. «Ο δε ψηλαφήσας και ιδών ωμολόγησέ σε είναι Θεόν ου γυμνόν και άνθρωπον ου ψιλόν (απλούν)». Σε άλλο τροπάριο γράφεται ότι ο Απόστολος Θωμάς «ψηλαφήσας την πλευράν εθεολόγει τον σαρκωθέντα», εγνώρισε ότι ο Υιός του Θεού έπαθε στην σάρκα και εκήρυξε τον αναστάντα Θεό. Έτσι, η Ορθόδοξη θεολογία συνδέεται με την όραση και την ψηλάφηση του Χριστού.
Σε άλλο τροπάριο γράφεται ότι ο Ιωάννης που ανέπεσε στο στήθος του Χριστού ανέλκυσε από εκεί τον βυθό της θεολογίας, ενώ ο Θωμάς αξιώθηκε του μυστηρίου της θείας οικονομίας από την ψηλάφηση, δηλαδή γνώρισε το μυστήριο της σαρκώσεως του Χριστού και μας μυσταγώγησε σε αυτό. Ακόμη, σε άλλο τροπάριο γράφεται ότι ο Θωμάς τοποθετώντας την χείρα του στην πύρινη πλευρά του Ιησού Χριστού δεν καταφλέχθηκε από την ψηλάφηση, αλλά μεταβλήθηκε η δυσπιστία της ψυχής του σε ευπιστία.
Η επιθυμία του Αποστόλου Θωμά να δη και να ψηλαφήση τις πληγές στο Σώμα του Χριστού δεν ήταν απιστία με την σημερινή έννοια του όρου, αλλά ήταν επιθυμία του να περάση από την πίστη εξ ακοής στην πίστη εκ θεωρίας. Δεν ήθελε μόνον να ακούη από τους Μαθητές ότι ο Χριστός αναστήθηκε, αλλά ήθελε να Τόν δη και να διαπιστώση την Ανάσταση με τις αισθήσεις του. Αυτό δείχνει ότι η ζωή μέσα στην Εκκλησία είναι εμπειρία, σχέση πνευματική, ψηλάφηση του Χριστού.
Η Εκκλησία δεν είναι ένα αφηρημένο σύστημα, αλλά ολόκληρη ζωή ο Χριστός δεν είναι ιδεατός, αλλά Θεάνθρωπος που έχει αναστημένο Σώμα, το οποίο λάμπει από το Φως της θεότητος και έχουμε την δυνατότητα να Τόν ψηλαφήσουμε. Η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού, που συνίσταται στα Μυστήρια, εκφράζεται από τα δόγματα και τους ιερούς Κανόνες και συγκροτείται σε ένα συγκεκριμένο εκκλησιαστικό πολίτευμα. Η θεολογία της Εκκλησίας είναι εμπειρική, είναι «τό μυστήριο της επαφής».
Κοινωνούμε το Σώμα του Χριστού, εμείς δε οι Κληρικοί όταν λειτουργούμε το πιάνουμε στα χέρια μας, ασπαζόμαστε τον Σταυρό, τα ιερά λείψανα των Αγίων, τις ιερές εικόνες. Και όταν ο Χριστιανός προσεύχεται με δύναμη πνευματική, αγγίζει την αιωνιότητα, συμμετέχει στην δόξα του Θεού.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Ο Αναστάς Χριστός δεν είναι ένας άνθρωπος που έζησε κάποτε, αλλά είναι ο Θεάνθρωπος που είναι πάντα μαζί μας. Η ανάσταση του Χριστού δεν είναι ένα γεγονός του παρελθόντος, αλλά βιώνεται μέσα στην εκκλησιαστική ζωή. Εμείς δεν είμαστε κάποιοι άνθρωποι που πιστεύουμε θεωρητικά στον Θεό, αλλά είμαστε τα μέλη του αναστημένου Σώματός Του. Ο Χριστός μας καλεί να Τόν ψηλαφήσουμε και εμείς πρέπει να ανταποκρινόμαστε σε αυτήν την πρόσκληση. Αυτό είναι «τό μυστήριο της επαφής», το μυστήριο της θείας επικοινωνίας.
Εύχομαι σε όλους χρόνια πολλά και αναφωνώ: «Χριστός Ανέστη».
Μέ αναστάσιμες πατρικές ευχές
Ο Μητροπολιτης
+ Ο Ναυπακτου και Αγιου Βλασιου ΙΕΡΟΘΕΟΣ