«Ο Άγιος Κάλλιστος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Καταφυγιώτης και η Ιερά Μονή Καταφυγίου»
Συνεχίστηκαν και ολοκληρώθηκαν την Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2017 οι εργασίες της Διημερίδας με θέμα: «Ο Άγιος Κάλλιστος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Καταφυγιώτης και η Ιερά Μονή Καταφυγίου», που διοργάνωσε η Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου Μυρτιάς Τριχωνίδος, ο Δήμος Θέρμου και ο Εκπολιτιστικός Όμιλος Θέρμου.
Το πρωί στο καθολικό της Ιεράς Μονής Εισοδίων της Θεοτόκου Μυρτιάς Τριχωνίδος τελέσθηκαν η ακολουθία του Όρθρου και η Θεία Λειτουργία χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά. Ιερούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο ο πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου αρχιμ. Εφραίμ. Στην Θεία Λειτουργία συμμετείχαν ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως, αρχιμ. Επιφάνιος Καραγεώργος, ο καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Μυρτιάς, αρχιμ. Ιωσήφ Ζωγράφος και άλλοι κληρικοί.
Αμέσως μετά, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχιακού Μεγάρου Θέρμου συνεχίστηκαν οι εργασίες της Διημερίδας. Μετά τον χαιρετισμό του Δημάρχου Θέρμου κ. Σπυρίδωνος Κωνσταντάρα ανέβηκε στο βήμα ο Πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Θέρμου κ. Γεώργιος Σαγώνας και ανέπτυξε την εισήγησή του με θέμα: «Το Απόκουρο και η Ιερά Μονή Καταφυγίου».
Ο κ. Σαγώνας αφού έκανε μια γενικότερη αναφορά στην ιστορία και τα μνημεία της ευρύτερης περιοχής του Θέρμου επικεντρώθηκε στην Ιερά Μονή Καταφυγίου. Μεταξύ άλλων ανέφερε και τα εξής: «Η ευρύτερη περιοχή του Θέρμου, το Απόκουρο, διακρίνεται μεταξύ άλλων και για τα μοναδικά του χαρακτηριστικά, την ιστορία του, τους Αρχαιολογικούς του Χώρους, τα Μουσεία του, τη φύση και το περιβάλλον του, τα μνημεία του, κ.α. Μεταξύ αυτών εξέχουσα θέση κατέχουν τα Βυζαντινά και μεταβυζαντινά του μνημεία, η ιστορία και δράση των οποίων άρχισε πολλούς αιώνες πριν.
Ένα τέτοιο μεταβυζαντινό μνημείο είναι και η Ιερά Μονή Καταφυγίου, η δράση της οποίας αρχίζει τον 13ο αιώνα. Στην ιστορία της Μονής αναφέρονται σημαντικά γεγονότα η κορύφωση των οποίων εμφανίζεται κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας».
Στο δεύτερο μέρος της εισηγήσεώς του, ο κ. Σαγώνας, αναφέρθηκε στον Άγιο Κάλλιστο που μόνασε στην Ιερά Μονή Καταφυγίου λέγοντας χαρακτηριστικά: «Στην Ιερά Μονή Καταφυγίου μόνασαν κατά καιρούς άνδρες που διακρίθηκαν για τη θρησκευτική τους ευλάβεια, τη μόρφωσή τους, την αγάπη προς το Θεό αλλά και την κοινωνία, την αγάπη που παντοιοτρόπως επεδείκνυαν προς πάντες.
Ο Όσιος Κάλλιστος ο Β΄, ο Καταφυγιώτης, χρηματίσας μάλιστα Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και συγγράψας περί τα 100 κεφάλαια της Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών Πατέρων, ήταν η λαμπρότερη μορφή των μοναστών της Μονής, που με τη δράση και το έργο του κοσμεί επάξια το Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας».
Η δεύτερη εισήγηση παρουσιάστηκε από τον ερευνητή και συγγραφέα κ. Νικόλαο Τέλωνα και είχε θέμα: «Η επί Βαυαρών διάλυσις των Ιερών Μονών της περιοχής Απόκουρου και η αφαίρεσις των κειμηλίων τους».
Ο εισηγητής βασισμένος σε πρωτογενές αρχειακό υλικό παρουσίασε την περίοδο της Βαυαρικής αντιβασιλείας κατά την οποία αποφασίστηκε, εκτός της αποκοπής της Ελλαδικής Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η διάλυση περισσοτέρων των τετρακοσίων Ορθοδόξων Μοναστηριών, σε ολόκληρη την μέχρι τότε ελεύθερη Ελλάδα. Τότε σφραγίστηκαν και στην περιοχή του Απόκουρου τα μέχρι τότε λειτουργούντα Μοναστήρια, που αποτελούσαν για το λαό μας τη ραχοκοκαλιά της λαϊκής του ευσέβειας και ήταν προπύργια αντίστασης του ορθοδόξου βιώματος και φρονήματος. Παρά τις γενικευμένες αντιδράσεις που έφτασαν μέχρι ενόπλων εξεγέρσεων, τα περισσότερα από αυτά θεωρούνται μέχρι σήμερα ως «Μοναί διαλελυμέναι».
Ακολούθησε η προβολή Ντοκιμαντέρ με θέμα: «Μικρό οδοιπορικό στην Ιερά Μονή Καταφυγίου Αιτωλίας». Τις εργασίες της Διημερίδας έκλεισε ο πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου αρχιμ. Εφραίμ. Τον συντονισμό και την παρουσίαση των εργασιών της δεύτερης ημέρας είχε ο κ. Φώτιος Μάλαινος, θεολόγος, φιλόλογος, τέως λυκειάρχης.
