Ο Ακάθιστος Ύμνος στην Τρίπολη
Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος, ἡ τόσο δημοφιλής Ἀκολουθία τῆς Ἐκκλησίας μας μέ τούς «Χαιρετισμούς» στήνΠαναγία, εἶναι ἕνα ἀπό τά πιό σημαντικά ὑμνογραφικάκείμενα τῆς βυζαντινῆς περιόδου, συνδεδεμένος ὄχι μόνομέ τήν ἐκκλησιαστική ζωή, ἀλλά καί μέ τήν ἐθνική πορείατοῦ Ἑλληνισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἀναγνώρισε στό πρόσωπο τῆςὙπεραγίας Θεοτόκου τήν «ὑπέρμαχο στρατηγό», τήσκέπη, τήν ἀπαντοχή τῶν ὅπου γῆς Χριστιανῶν καί τήνπροστασία τοῦ Ἑλληνικοῦ Γένους.
Ἰδιαίτερη εἶναι ἡ ἀγάπη καί ξεχωριστός ὁ σεβασμός, μέ τόν ὁποῖο τό σύνολο τῶν πιστῶν Χριστιανῶν περιβάλλει τήν Ἀκολουθία του Ἀκαθίστου Ὕμνου. Ἀγάπη καί σεβασμός, πού πηγάζουν καί ἐμπνέονται ἀπό τό πρόσωπο πρός τό ὁποῖο ἀπευθύνεται ἡ Ἀκολουθία, ἀπό τήν ἐκφραστικότητα καί τόν πλοῦτο τῶν κειμένων, ἀπό τό μελῳδικό ἔνδυμα τῶν λόγων. Γιά μιά ἀκόμη φορά πλῆθος κόσμου ἀπό ἐργαζομένους, μαθητές, νέους καί ἐνορῖτες, συνέρευσε στόν Μητροπολιτικό Ἱερό Ναό Ἁγίου Βασιλείου στην Τρίπολη τήν Παρασκευή 23η Μαρτίου 2018, ὅπου τελέστηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου τῆς Θεοτόκου, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μαντινείας καί Κυνουρίας κ.κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.
Τήν Ἀκολουθία ἔψαλαν, ἀποδίδοντας περίφημα τούς ὕμνους πρός τήν Θεοτόκο, ἡ Μικτή Χορωδία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, πού ἀπαρτίζεται ἀπό νέους καί νέες ὑπό τήν καθοδήγηση του Χοράρχου αὐτῆς καί Πρωτοψάλτου τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως κ. Βασιλείου Γεωργαρᾶ. Στό τέλος τῆς Ἀκολουθίας ὁ Σεβ. Μητροπολίτης κ.κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ἐπέδωσε τό πρῶτο πτυχίο τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας στήν ἀποφοιτήσασα Βασιλική Κοροδήμου καί ὁμίλησε σχετικά, ἐπαινώντας τό ἔργο τῆς Σχολῆς καί τοῦ Διευθυντῆ της κ. Βασιλείου Γεωργαρᾶ καί προτρέποντας ἰδαίτερα νέους τῆς ἐποχῆς μας νά ἀσχοληθοῦν μέ τήν πατρῶα Βυζαντινή Ἐκκλησιαστική Μουσική. Ἡ ὀνομασία Ἀκάθιστος Ὕμνος ὀφείλεται στό ὅτι «ὀρθοστάδην τότε πᾶς ὁ λαός κατά τήν νύκτα ἐκείνην τόν ὕμνον τῇ τοῦ Λόγου Μητρί ἔμελψαν καί ὅτι πᾶσι τοῖς ἄλλοις Οἴκοις καθῆσθαι ἐξ ἔθους ἔχοντες, ἐν τοῖς παροῦσι τῆς Θεομήτορος ὀρθοί πάντες ἀκροώμεθα». Αὐτά γράφει τό Συναξάριο, καί ἐντοπίζει «τήν νύκτα ἐκείνη» τό καλοκαῖρι τοῦ 626. Ἐπίσης, ἀπό τήν πρώτη στιγμή, πού ἐμφανίστηκε ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος, οἱ πιστοί σέ κάθε εὐκαιρία καί ἀφορμήτόν ἔψαλαν ὄρθιοι καί ἀπό τήν ἀρχή συνδέθηκε μέ τήν ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, τοῦ ὁποίου τήν Ἀκολουθία τό ἐκκλησίασμα παρακολουθοῦσε ὄρθιο. Σύμφωνα μέ τόν Συναξαριστή, ὁ Ὕμνος δημιουργήθηκε τό 626, μετά τή σωτηρία τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπό τήν πολιορκία τῶν Ἀβάρων καί τῶν Περσῶν, ὁπότε καί ἐψάλη γιά πρώτη φορά.
Κατά τό ἔτος 626 ἡ Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε ἀπό τούς Πέρσες καί Ἀβάρους. Ὁ βασιλέας Ἡράκλειος ἀπουσίαζε στή Μικρά Ἀσία σέ πόλεμο κατά τῶν Περσῶν. Τότε ὁ φρούραρχος Βῶνος μαζί μέ τόν Πατριάρχη Σέργιο ἀνέλαβαν τήν ὑπεράσπιση τῆς αὐτοκρατορίας. Ὁ Πατριάρχης περιέτρεχε τήν Πόλη μέ τήν εἰκόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας καί ἐνεθάρρυνε τά πλήθη καί τούς μαχητές. Ξαφνικά ἔγινε φοβερός ἀνεμοστρόβιλος, πού δημιούργησε τρικυμία καί κατέστρεψε τόν ἐχθρικό στόλο,καί τή νύκτα της 7ης πρός τήν 8η Αὐγούστου ἀναγκάσθηκαν νά φύγουν ἄπρακτοι. Ὁ λαός,πανηγυρίζοντας τή σωτηρία του, συγκεντρώθηκε στόν Ναό τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν καί ὅλοι ὄρθιοι ἔψαλλαν τόν ἀπό τότε λεγόμενο «Ἀκάθιστο Ὕμνο» στήν Παναγία, ἀποδίδοντας τά «νικητήρια» καί τήν εὐγνωμοσύνη τους στήν Παναγία μας καί Θεοτόκο Μαρία. Γιά νά ψαλθεῖ, ὅμως, τότε θά πρέπει νά εἶχε συνταχθεῖ νωρίτερα, καθώς δέν ἦταν δυνατό νά γίνει αὐτό σέ μιάνύχτα. Κάποιοι μελετητές ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ Ὕμνος ἔπρεπε νά προϋπῆρχε στή λειτουργική πράξη, καί νά ψάλθηκε τότε ἀπό μεγίστη ἀφοσίωση πρός ἐγκωμιασμό τῆς Θεοτόκου. Καί προκρίθηκε αὐτός ὁ Ὕμνος ἀπό κάποιον ἄλλον ἐνδεχομένως, ἐπειδή θά ἦταν κιόλας καθιερωμένος στήν Ἀγρυπνία τῆς 15ης Αὐγούστου στή Βλαχέρνα, καί ἐπειδή τό περιεχόμενό του, μέ χαρακτῆρα διηγηματικό, δογματικό καί δοξολογικό – ἐγκωμιαστικό,προσφερόταν γιά τή διάσωση καί τή λύτρωση τῆς Πόλης ἀπό τή δεινή περίσταση. Ὁ Κανόνας τοῦ Ἀκάθιστου εἶναι ἔργο τῶν Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ (οἱ Εἱρμοί) καί Ἰωσήφ Ξένου τοῦ Ὑμνογράφου (τά Τροπάρια).
+π.Ι.Σ
