Ο Ιεροσολύμων Θεόφιλος στο συνέδριο «Βυζαντινή Θεσσαλονίκη» (βίντεο)
Την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016 ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και προεξήρχε στη Θεία Λειτουργία στο μεγαλοπρεπή ιστορικό ναό Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου.
Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας με αφορμή την ολοκλήρωση του συνεδρίου «Βυζαντινη Θεσσαλονίκη».
Αναλυτικά η ανακοίνωση της Αρχιγραμματείας:
Τήν Κυριακήν, 24ην Ὀκτωρίου/6ην Νοεμβρίου 2016, ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συνοδευόμενος ὑπό τοῦ Γέροντος Ἀρχιγραμματέως Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου καί τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου προεξῆρξεν τῆς Θείας Λειτουργίας εἰς τόν Ἱερόν μεγαλοπρεπῆ καί ἱστορικόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Μυροβλήτου εἰς Θεσσαλονίκην, συλλειτουργούντων τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου κ. Χρυσοστόμου, τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου Σεβασμιωτάτου κ. Ἀνθίμου καί ἄλλων Ἱεραρχῶν.
Ἡ Θεία Λειτουργία αὕτη ἐτελέσθη ἐπί τῇ λήξει τοῦ Συνεδρίου, ἔχοντος ὡς θέμα τήν Βυζαντινήν ἐκκλησιαστικήν κληρονομίαν τῆς Θεσσαλονίκης. Εἰς τό γεῦμα ὁ Μακαριώτατος ἀπέστειλε χαιρετισμόν ἑλληνιστί (ἀναρτηθήσεται προσεχῶς). Εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν ὁ Μακαριώτατος ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον ἑλληνιστί ὡς ἕπεται:
Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Κύπρου καί Νέας Ἰουστινιανῆς κ. Χρυσόστομε,
Παναγιώτατε Μητροπολῖτα Θεσσαλονίκης κ. Ἄνθιμε, πολιέ Ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου ταύτης πόλεως,
Ἀδελφοί καί συλλειτουργοί τῆς Ἐμῆς ἐλαχιστότητος,
Τέκνα Κυρίου ἀγαπητά,
Ἀφιχθέντες μόλις ἐχθές ἐκ τῆς Αγίας Πόλεως τῶν Ἱεροσολύμων, διά νά μετάσχωμεν εἰς τάς τριημέρους ἐκδηλώσεις, τάς ἀναφερομένας εἰς τήν «Βυζαντινήν Θεσσαλονίκην», αἰσθανόμεθα ἐν μέσῳ Ὑμῶν πλήρη οἰκειότητα, ἡ ὁποία ἰδίως κατ’ αὐτήν τήν ὥραν τῆς τελεσιουργίας τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, μεταποιεῖται εἰς ἑνότητα πίστεως καί ἀγάπης. «Ἕν σῶμα οἱ πολλοί ἐσμεν ἐν Χριστῷ, ὁ δέ καθ’ εἷς ἀλλήλων μέλη», ὅπως διακηρύσσει ὁ θεῖος Παῦλος.
«Ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης καί τῆς εἰρήνης, τῆς πάντα νοῦν ὑπερεχούσης» εὑρισκόμενοι, δοξολογοῦμεν τόν ἐν Τριάδι Θεόν, διότι ἡ ἄπειρος ἀγάπη Αὐτοῦ μᾶς δίδει πλουσίας δωρεάς, «χάριν ἀντί χάριτος», ἀναξίων ὄντων ἡμῶν, διά νά γνωρίσωμεν ἀπό αὐτήν τήν φθαρτήν καί ἐπίκηρον ζωήν, τά μυστήρια τῆς Βασιλείας Αὐτοῦ, ἤτοι τήν ἀέναον δοξολογίαν τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων καί τῶν ταγμάτων τῶν δικαίων περί τόν θρόνον Αὐτοῦ κατ᾽ ἐνώπιον τοῦ ἐπουρανίου θυσιαστηρίου.
Τήν ἀποκάλυψιν τῆς μεγαλοπρεπείας τῆς δόξης Κυρίου, ἐβίωσιν καί ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν, ὅπως ἠκούσαμεν εἰς τήν σημερινήν ἀποστολικήν περικοπήν. «Πρέπει νά γνωρίζητε», λέει ὁ Ἱερός Ἀπόστολος πρός τούς Γαλάτας, «ὅτι τό εὐαγγέλιον, τό ὁποῖον σᾶς ἐκήρυξα δέν προέρχεται ἀπό ἄνθρωπον, διότι ἐγώ οὔτε παρέλαβον οὔτε ἐδιδάχθην αὐτό ὑπό ἀνθρώπου, ἀλλά ἀπεκάλυψεν αὐτό εἰς ἐμέ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός».
Ὁ Παῦλος, ὅπως εἶναι γνωστόν, οὐδέποτε συνήντησε τόν Χριστόν κατά τήν ἐπί γῆς παρουσίαν Αὐτοῦ, ὅμως ἐδιδάχθη τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ κατά τήν ἰδικήν του Πεντηκοστήν, ὅτε ἠρπάγη αὐτός εἰς τόν παράδεισον καί ἤκουσεν ἄρρητα ρήματα, τά ὁποῖα δέν ἠμπορεῖ νά περιγράψῃ ἡ ἀνθρωπίνη γλῶσσα». Μυστήρια, τά ὁποῖα ἐφώτισαν τόν νοῦν, διηύρυναν τόν ὁρίζοντα καί κυρίως ἐκέντρισαν τήν καρδίαν αὐτοῦ εἰς τελείαν ἀγάπην καί ἀφοσίωσιν πρός τόν Χριστόν, ὥστε νά ἀποταχθῇ τά πάντα καί αὐτό ἀκόμα τό ζῆν, διά νά ἀφιερωθῇ πλήρως εἰς τόν εὐαγγελισμόν τοῦ κόσμου, ἐπιδεικνύων ζῆλον μεγαλύτερον τῶν ὑπολοίπων Ἀποστόλων.
Ὁ θεῖος Παῦλος δέν ἐπεστηρίχθη εἰς ἄνθρωπον, ὄχι διότι κατεφρόνησεν ἤ ἀπηξίωσεν τούς πρό αὐτοῦ ἐπιλεγέντας ἀποστόλους, ἀλλά διότι «ἠχμαλώτευσεν» αὐτόν ὁ Χριστός καί τόν περιώρισεν εἰς μίαν ἰδιότυπον αὐστηράν φυλακήν ἀγάπης καί ἐδίδαξεν αὐτόν, πρόσωπον πρός πρόσωπον, δι’ ἀποκαλύψεως, «πᾶσαν τήν ἀλήθειαν».
Εἰς αὐτήν τήν αἰχμαλωσίαν ἑκουσίως εὑρισκόμενος, ἐπείσθη διά τήν αὐθεντικότητα τῆς διδασκαλίας καί ὡς ἐκ τούτου δέν εἶχε τήν ἀνάγκην ἄλλης ἥσσονος διδαχῆς. Τοῦτο ἐξ ἄλλου ὁμολογεῖ καί ὁ ἴδιος: «Ὅταν λοιπόν, ηὐδόκησεν ὁ Θεός νά ἀποκαλύψῃ εἰς ἐμέ τόν Υἱόν Αὐτοῦ, διά νά κηρύξω τό Εὐαγγέλιον, δέν ἐστηρίχθην εἰς ἀνθρωπίνας δυνάμεις, οὔτε ἀνέβην εἰς Ἱεροσόλυμα διά νά ἰδῶ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἦσαν πρό ἐμοῦ ἀπόστολοι, ἀλλ᾽ ἔφυγον εἰς τήν Ἀραβίαν καί ἀκολούθως ἐπανῆλθον εἰς Δαμασκόν. Ὕστερον ἀπό τρία ἔτη, ἀνέβην εἰς Ἱεροσόλυμα διά νά γνωρίσω τόν Πέτρον καί ἔμεινα μαζί του ἡμέρας δεκαπέντε».
Ἡ συνάντησις μετά τοῦ Πέτρου, τοῦ πρώτου τῶν ἀποστόλων ἀπέβλεπε εἰς τό νά γνωρίσῃ αὐτόν καί νά ἀναπτυχθῇ μεταξύ των πνευματική σχέσις καί ὄχι τάξις μαθητείας. Κατά τόν Ἱερόν Χρυσόστομον, «Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἠξιώθη τῆς θείας καί μακαρίας φωνῆς τοῦ Χριστοῦ καί παρ᾽ αὐτοῦ ἐδιδάχθη, τοῦ ἔχοντος τόν θησαυρόν τῆς σοφίας, ἦτο παράλογον νά ὑπαχθῇ εἰς μαθητείαν ἀνθρώπων». Εἶχεν ἤδη λάβει τά πάντα ὑπό τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ καί οὕτως ἠσθάνετο πλούσιος ἐν τῷ ἐλέει Αὐτοῦ, ἄσοφος καί ἐξουδενωμένος ὡς ἄνθρωπος, ἀλλά σοφός ἐν τῷ Θεῷ.
Εἰς αὐτό τό σημεῖον εἶναι σκόπιμον νά σταθῶμεν ὀλίγον καί νά ἐμβαθύνωμεν εἰς τό πνεῦμα τοῦ Παύλου, διά νά διδαχθῶμεν ἐκ τῆς ζωῆς αὐτοῦ τάς ἀρχάς τῆς Ὀρθοδόξου πνευματικότητος. Ἡ ἀποκάλυψις τῶν θείων μυστηρίων εἰς αὐτόν δέν ἦτο οὔτε ἀπροϋπόθετος οὔτε εἰς τήν συνέχειαν ἄνευ δεσμεύσεων καί πόνων.
Ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν διεκατείχετο ὑπό ἐνθέρμου ζήλου, διά τήν ἐπικράτησιν τῶν ἰουδαϊκῶν νόμων καί ἀρχῶν πίστεως. Δέν ἐντρέπεται νά ὁμολογῇ τήν συγκεκριμένην διαγωγήν, διότι ἦτο γνησία, ἄνευ θυμοῦ, δηλαδή ἀπαθής, εὑρίσκετο ὅμως εἰς λάθος δρόμον.
«Ἀσφαλῶς», λέγει πρός τούς Γαλάτας, «ἔχετε ἀκούσει διά τήν διαγωγήν μου ὅσον καιρόν ἀνῆκον εἰς τόν Ἰουδαϊσμόν, ὅτι κατεδίωκον μέ ὑπερβολήν τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ καί ἐπεδίωκον νά ἐξαφανίσω αὐτήν. Καί προέκοπτον εἰς τόν Ἰουδαϊσμόν περισσόερον ἀπό πολλούς συνομηλίκους καί συμπατριώτας μου, διότι εἶχον μεγαλύτερον ζῆλον διά τάς προγονικάς μου παραδόσεις». Ὁ ἔμφυτος εἰς τήν καρδίαν τοῦ Παύλου ζῆλος ἦτο ἡ βάσις, ἐπί τῆς ὁποίας ᾠκοδόμησεν ὁ Χριστός τήν νέαν σχέσιν, μεταστρέφων αὐτόν εἰς τήν ὀρθήν πορείαν. Ὁ Παῦλος δέν ἦτο ψυχρός ἤ χλιαρός ὡς ἡμεῖς, ἀλλά ζωντανός καί δυναμικός ἀγωνιστής, ἀφιερωμένος ψυχῇ τέ καί σώματι εἰς αὐτό τό ὁποῖον ἐπίστευεν. Δέν ἦτο ἐκκοσμικευμένος, οὔτε ἐγκλωβισμένος εἰς τά ἐπίγεια, οὔτε εἶχεν ἀνεπίγνωστον ἤτοι ἰδιοτελῆ ζῆλον, ἀλλά ἠγωνίζετο ὑπέρ τῶν προγονικῶν παραδόσεων. Τήν θερμότητα λοιπόν τοῦ Παύλου ὀφείλομεν ὅλοι νά μιμηθῶμεν εἰς τήν καθ’ ἡμέραν βιοτήν ἡμῶν, ἐπιστηρίζοντες καί διαλαλοῦντες ἐμπράκτως τήν μαρτυρίαν Χριστοῦ.
Το δεύτερον σημεῖον, τό ὁποῖον ἐπιθυμοῦμεν νά ὑπογραμμίσωμεν εἶναι τό ἑξῆς: Ὁ ἱερός Παῦλος μαζί μέ τήν ἀποκάλυψιν ἐκείνων τῶν θαυμαστῶν μυστηρίων, τά ὁποῖα συνεκλόνιζον τήν ὕπαρξίν του, ἔλαβε ἀπό τόν Θεόν ὡς προῖκα καί τόν σκόλοπα, δηλαδή ἀγκάθι, εἰς τό σῶμα του, διά νά μή ὑπερηφανεύηται. Ἦτο ἕνας σοφός τρόπος τῆς θείας παιδαγωγίας, ὥστε νά μή παρεκκλίνῃ πρός τόν δρόμον ἀνεπιγνώστου ζήλου, πρός τόν ὁποῖον κινδυνεύουν νά πορευθοῦν ὅσοι ἔχουν θερμότητα καρδίας. Ὁ Ἀπόστολος ὑπέφερεν ἐξ αὐτού τοῦ σκόλοπος, δι’ αὐτό ἐζήτησεν ἀπό τόν Θεόν τρεῖς φοράς νά ἄρῃ αὐτόν. Ὅμως, ὅταν τοῦ ὑπέδειξε ὁ Χριστός ὅτι αὐτό ἦτο μέτρον τῆς χάριτος, ὑπεχώρησε καί ὑπετάχθη πλήρως εἰς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Εἰς ταύτην τήν κατάστασιν εὑρισκόμενος, ἔδωκε τά πάντα διά τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ, ὅσον ὀλίγοι ἄνθρωποι εἰς τήν ἱστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος, γενόμενος πιστός διάκονος Χριστοῦ, «ἐν κόποις περισσοτέρως, ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως, ἐν φυλακαῖς περισσοτέρως, ἐν θανάτοις πολλάκις». Ἐκτός αὐτῶν, ὁ ἴδιος ὑπέστη καί ἄλλα βάσανα: «πέντε φοράς ἐμαστιγώθη ὑπό τῶν Ἰουδαίων, τρεῖς φοράς ἐτιμωρήθη μέ ραβδισμούς, μίαν φοράν ἐλιθοβολήθη, τρεῖς φοράς ἐναυάγησε, ἕνα ἡμερόνυχτον ἔμεινε ναυαγός εἰς τό πέλαγος» καί πολλά ἄλλα, ὅλα διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ.
Ἡμεῖς ὀφείλομεν, μιμούμενοι τόν θεῖον Παῦλον, νά αἴρωμεν προθύμως τόν ἰδικόν μας σταυρόν, ὑπακούοντες εἰς τήν παραίνεσιν τοῦ Κυρίου διά στόματος τοῦ Ψαλμῳδοῦ: «ὑπόμεινον τόν Κύριον, ἀνδρίζου καί κραταιούσθω τῇ καρδίᾳ, καί ὑπόμεινον τόν Κύριον». Γνωρίζω ὅτι αἱ ἡμέραι, τάς ὁποίας διερχόμεθα ἔχουν πολλάς δυσκολίας, ἀλλά προτρέπω πατρικῶς ὑμᾶς νά ἀποκτήσητε ἀνδρείαν καί ὑπομονήν.
Αὐτάς τάς ἀρετάς εἶχον καί οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, ἐν οἷς ὁ ἡμέτερος προκάτοχος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, τοῦ ὁποίου τήν μνήμην ἐν Ἱεροσολύμοις ἑωρτάσαμεν πανηγυρικῶς ἐχθές. Τοῦτον κατονομάζει ὁ Ἱερός Παῦλος εἰς τό σημερινόν ἀποστολικόν ἀνάγνωσμα, ἀναδεικνύων οὕτω πρωτίστως τήν τιμήν τήν ὁποίαν ὁ πρῶτος Ἐπίσκοπος τῶν Ἱεροσολύμων ἀπελάμβανεν εἰς τήν πρώτην χριστιανικήν κοινότητα. Παρομοίαν τιμήν ἀπελάμβανε καί ὁ πολιοῦχος τῆς Θεσσαλονίκης Ἅγιος Δημήτριος, ὁ μιμητής τοῦ Χριστού καί τοῦ θείου Παύλου, κατά τὀ μαρτύριον, ὄχι μόνον ἐδώ εἰς τήν πόλιν σας, ἀλλά καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῶν Ἱεροσολύμων καί τήν χριστιανικήν οἰκουμένην ἐν γένει. Οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτοί οἱ ὁποῖοι μᾶς συνδέουν, σμικρύνοντες τάς ἀποστάσεις μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν. Εἶναι ἐπίσης αὐτοί οἱ ὁποῖοι μᾶς ἀνάγουν εἰς τήν «εὐλογημένην Βασιλείαν τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».
Αὐτῷ ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων˙ ἀμήν.
