Ο ναός του Αγίου Ανδρέα της Αρχιεπισκοπής
Ο σημερινός Ναός του Αγίου Ανδρέα άρχισε να κτίζεται στη θέση του αρχικού στα τέλη του 19ου αιώνα.
Ακολουθώντας από την οδό Μητροπόλεως την οδό Αγίας Φιλοθέης, βρισκόμαστε σε λίγο μπροστά στον χώρο όπου κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα ανθούσε το Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα. Το ίδρυσε η Αγία Φιλοθέη, μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας και της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας, που πάσχισε για την παντοειδή ενίσχυση των Αθηναίων, και ιδίως των κοριτσιών, στη δεινή εκείνη περίοδο, δαπανώντας γι’ αυτό την τεράστια περιουσία που κληρονόμησε από την οικογένειά της, για να το πληρώσει τελικά με τη ζωή της.
Το Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα οικοδομήθηκε στον χώρο του πατρικού της σπιτιού, όπου βρίσκεται σήμερα η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών (Αγίας Φιλοθέης 21). Σε εκσκαφές για την επέκταση του κτιρίου αυτού βρέθηκαν πριν από μερικές δεκαετίες ερείπια ρωμαϊκού οικοδομήματος, που εμπόδισαν τη συνέχιση των εργασιών.
Ο σημερινός Ναός του Αγίου Ανδρέα άρχισε να κτίζεται στη θέση του αρχικού στα τέλη του 19ου αιώνα. Κάτω από το δάπεδό του και λίγο βορειότερα βρισκόταν το ασκητήριο της αγίας. Στο ισόγειο του κεντρικού κτιρίου της Αρχιεπισκοπής ανακαλύφθηκε το 1970 το πηγάδι της μονής.
Στον αρχικό ναό, που κατεδαφίστηκε στο πλαίσιο της «ανακαίνισης» της πόλης των Αθηνών μετά την απελευθέρωση, υπήρχαν αγιογραφίες που συγγενεύουν με το καλλιτεχνικό εργαστήριο του Γεωργίου Μάρκου, τον οποίο θα συναντήσουμε και σε άλλους μεταβυζαντινούς ναούς της Αθήνας. Ελάχιστα σπαράγματα από αυτές διασώθηκαν και φυλάσσονται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας. Στο καλύτερα διατηρημένο εικονίζεται η Αγία Αικατερίνη.
