Τον φετινό εορτασμό λαμπρύνει περισσότερο η, κατά την κυριώνυμο ημέρα, παρουσία του Εξοχωτάτου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκοπίου Παυλοπούλου. Στην ακολουθία του Όρθρου και το πανηγυρικό αρχιερατικό συλλείτουργο, που τελέσθηκε στο Καθολικό της Ιεράς Μονής, προεξήρχε ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος και συλλειτούργησαν ο Μητροπολίτης Θερμοπυλών κ. Ιωάννης και ο Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμάς. Κηρύσσοντας τον θείο λόγο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος, αναφέρθηκε στη μεγάλη σημασία του αγίου Κοσμά και των Νεομαρτύρων για την διατήρηση της ορθοδόξου χριστιανικής και της εθνικής συνείδησης κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το μαρτύριο των Νεομαρτύρων και οι τιμητικές εκδηλώσεις για αυτούς υπήρξαν εστίες εκκλησιαστικές και εθνικές, κατά την περίοδο της σκλαβιάς. Δηλαδή γύρω από τον τάφο των μαρτύρων αναπτυσσόταν μια εκκλησιαστική ζωή και εθνική συνείδηση με όλα τα συνεπακόλουθα, όπως την διάκριση μεταξύ της ορθοδόξου θεολογίας και της θρησκευτικής ιδεολογίας και βεβαίως την διατήρηση της φλόγας της ελευθερίας, πνευματικής και εθνικής. Δεν υπάρχει στο χώρο μας πόλη στην οποία δεν αναπτυσσόταν τέτοιες πνευματικές εστίες που συνετέλεσαν τελικά στην έκρηξη της Επαναστάσεως του 1821», είπε ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου.
Επίσης ο Σεβασμιώτατος επεσήμανε ότι «μεγάλο ρόλο για τη διατήρηση της ορθόδοξης και εθνικής παράδοσης έπαιξε το βιβλίο “Νέο Μαρτυρολόγιο” του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου. Ήταν ένα “επαναστατικό” βιβλίο κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και ήταν ένα σάλπισμα πνευματικής ελευθερίας. Και αυτό γιατί ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης, καταγράφοντας το μαρτύριο των Νεομαρτύρων βρίσκει την ευκαιρία, χωρίς να φοβάται τους κατακτητές, να προτρέψει τους Ρωμιούς να υπομένουν τους πειρασμούς, να παραμένουν σταθεροί στην χριστιανική Εκκλησία, να μετανοήσουν όσοι είχαν αρνηθεί το Χριστό και αλλαξοπίστησαν. Τους προτρέπει ακόμη να μαρτυρήσουν για το Χριστό. Να μην φοβούνται από τα άγρια πρόσωπα των τυράννων, ούτε το πλήθος ούτε οι φοβέρες τους.. Είναι όντως φοβερές αυτές οι αντιστασιακές αναφορές από τον άγιο Νικόδημο με αφορμή τη διήγηση του μαρτυρίου των Νεομαρτύρων. Γι’ αυτό πιστεύουμε ακράδαντα ότι ο τύπος του επαναστατημένου Έλληνα ήταν ο τύπος των Ορθοδόξων Ρωμιών όπως διαμορφώθηκε από τη ζωή της Εκκλησίας και της θυσίας των Νεομαρτύρων και το κήρυγμα του αγίου Κοσμά του Αιτωλού». Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου, κατέληξε λέγοντας ότι «στο πρώτο επαναστατικό Σύνταγμα της Επιδαύρου του 1822, η αναφορά του προοιμίου στον Τριαδικό Θεό, έδειχνε ότι αυτή ήταν η πίστη του επαναστατημένου λαού και ότι τελικά το νέο κρατίδιο δεν ήταν απλώς προϊόν των Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά αποτέλεσμα της ορθοδόξου πίστεως του λαού που επαναστάτησε. Στον άγιο Κοσμά και τους Νεομάρτυρες οφείλουμε την διατήρηση της ορθοδόξου πίστεως μας και την ελευθερία της πατρίδος μας. Δεν πρέπει να είμαστε αχάριστοι και αμνήμονες στο αίμα των Νεομαρτύρων της Εκκλησίας και των Εθνομαρτύρων και των αγωνιστών της Ελευθερίας σε μια εποχή μεταχριστιανισμού, μεταμοντερνισμού και σχετικισμού».
Τέλος, ο Σεβασμιώτατος κ. Ιερόθεος, ευχήθηκε στον εορτάζοντα Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας Κοσμά και παρεκάλεσε τον άγιο Κοσμά να τον βοηθά στο έργο του προς δόξαν Θεού και έπαινον της Εκκλησίας. Πριν την απόλυση της Θείας Λειτουργίας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμάς ευχαρίστησε τον Εξοχώτατο Προέδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας για την παρουσία του. Ευχαρίστησε τους αγίους Αρχιερείς για την παρουσία τους και τις ευχές τους, τους άρχοντες της περιοχής, τους ιερείς της Ιεράς Μητροπόλεως που συμμετείχαν στη Θ. Λειτουργία, τους χορούς των Ιεροψαλτών, αλλά και τον πιστό και φιλέορτο λαό, που προσήλθε με τόση ευλάβεια για να τιμήσει τον μεγάλο διδάσκαλο Άγιο Κοσμά. Επίσης ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην οσιολογιωτάτη Καθηγουμένη Γερόντισσα Ευθυμία «η οποία ανάλωσε τη ζωή της για να υμνήσει και να δοξάσει τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό», αλλά και την Αδελφότητα της Ιεράς Μονής, που με τόσο ζήλο και τόση αγάπη διακονούν την Ιερά Μονή και τους προσκυνητές που προσέρχονται για να προσκυνήσουν τον Άγιο στον τόπο όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης κ. Κοσμάς, απευθυνόμενος ιδιαίτερα στον Προέδρο κ. Προκόπιο Παυλόπουλο, είπε τα εξής:
«Εξοχώτατε κ. Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
Σας ευχαριστούμε με όλη μας τη δύναμη για την επίσκεψή σας στην Ιερά Μητρόπολή μας και για την παρουσία σας εδώ στα άγια και ιερά χώματα στα οποία γεννήθηκε ο μεγάλος πολιούχος και διδάσκαλός μας, ο προστάτης μας, ο διδάχος του Γένους, ο Ιερομάρτυς, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Ομολογούμε ότι παίρνουμε δύναμη κ. Πρόεδρε, με την παρουσία σας, ενισχυόμαστε, δυναμώνουμε την ελπίδα μας, γιατί όταν βλέπουμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, της Ελλάδος μας, να έρχεται με τόση ευλάβεια μέσα στον Ιερό Ναό, να κάνει καλά το σημείο του Σταυρού, να απαγγέλει με τόση ευλάβεια το Σύμβολο της Πίστεως, να γονατίζει και να ασπάζεται το ματωμένο -για το Χριστό και την Ελλάδα- απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Κοσμά και την αγία του εικόνα, όντως κ. Πρόεδρε παίρνουμε δύναμη και ελπίζουμε και στηριζόμαστε. Αυτός ο γενναίος λαός ο ορθόδοξος, εμψυχώνεται, γιατί δεν βλέπει μόνο πόλεμο της πίστεως, αλλά βλέπει και παράδειγμα ευσεβείας και ευλαβείας. Γι’ αυτό, χαίρουμε πολύ σήμερα κ. Πρόεδρε. Σας ευχαριστούμε για την ομολογία σας, σας ευχαριστούμε για την ευλάβειά σας, για τη δύναμη που μας δίνετε. Ευχόμαστε να σας δίνει ο Κύριος δύναμη, έτη πολλά, ευλογημένα, αγιασμένα, για να μας παραδειγματίζετε, για να είστε πράγματι φάρος, να στηρίζετε και να οικοδομείτε. Επιτρέψατέ μας, με πολύ σεβασμό και διάκριση – το υπογραμμίζω, να εκφράσω μια παράκληση: Εξοχώτατε κ. Πρόεδρε, βοηθήστε στις μέρες μας το μήνυμα του αγίου Κοσμά να εδραιωθεί στην πονεμένη Πατρίδα μας. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, έδωσε τη ζωή του, το αίμα του έδωσε, για το Χριστό και την ελληνοχριστιανική ορθόδοξο Παιδεία. Σας παρακαλούμε βοηθήσετε να ενθρονιστεί ο Χριστός στις καρδιές των Ελλήνων και κυρίως των παιδιών μας για να αναστηθεί αυτή η Πατρίδα. Γιατί η Ελλάδα δεν ανασταίνεται με τίποτε άλλο, παρά μόνο με Χριστό και γνησία φιλοπατρία και πίστη στην ιστορία την καθαρή της πατρίδος μας. Σας ευχαριστούμε πολύ κ. Πρόεδρε και ζητώ συγγνώμη για όλα αυτά. Με τις ευχές σας Σεβασμιώτατοι άγιοι Αρχιερείς, να δώσει ο Θεός, ο Άγιος Κοσμάς να είναι το πρότυπό μας και να αναστήσει και πάλι την Ελλάδα, όπως την ανέστησε τότε και της προσέφερε την παλιγγενεσία!». Στην Θεία Λειτουργία παρέστησαν, εκτός του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Δημάρχου της πόλεως του Θέρμου, σύσσωμη η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία του τόπου. Τα ιερά αναλόγια της Ιεράς Μονής πλαισίωσε Βυζαντινός Χορός Ιεροψαλτών από την πόλη του Θέρμου και την ευρύτερη περιοχή, οι οποίοι απέδωσαν θαυμάσια τους ύμνους της εορτής. Μετά την Θεία Λειτουργία, στο Αρχονταρίκι της Ιεράς Μονής, προσφέρθηκε το καθιερωμένο εορταστικό κέρασμα στον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, στους αγίους Αρχιερείς, στους Ιερείς, στους άρχοντες του τόπου και τον πιστό λαό, ενώ ο Ποιμενάρχης μας κ. Κοσμάς δέχθηκε τις ευχές των παρισταμένων για τα σεπτά ονομαστήριά του. Ακολούθως άπαντες μετέβησαν στο χωριό Μέγα Δένδρο, πλησίον της Ιεράς Μονής, στο χώρο που σώζονται τα θεμέλια της πατρικής οικίας του Αγίου Κοσμά, όπου παρουσία του έξοχωτάτου Προέδρου κ. Παυλόπουλου, ανέπεμψαν ειδική δέηση, προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Θερμοπυλών.
Τέλος, σύμφωνα με το πρόγραμμα του Δήμου, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, παρέστη σε επίσημη εκδήλωση προς τιμήν του στην αίθουσα του Δημαρχείου Θέρμου. Στην ομιλία του ο κ. Πρόεδρος ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: «Οι Έλληνες -θα το επαναλάβω για πολλοστή φορά- οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε μόνον απόγονοι Μεγάλων Προγόνων. Όλως αντιθέτως, με βάση αυτή την κληρονομιά, πρέπει να προσθέσουμε την δική μας δημιουργία στο Εθνικό μας Οικοδόμημα. …Η Σεπτή Μνήμη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού μας υπενθυμίζει ότι αυτό το Ιερό Εθνικό Χρέος πρέπει να το φέρουμε σε πέρας υπό όρους αρραγούς ενότητας, αναλογιζόμενοι το τεράστιο κόστος της διχόνοιας και του διχασμού στο απώτερο αλλά και το πρόσφατο παρελθόν, κόστος ακόμη και εις βάρος του Εθνικού μας Κορμού».