Οι κάτοικοι της Σκύρου «αφορίζουν» αιολικό πάρκο της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας
Καταγγέλλουν τη Μονή πως θέλει να στήσει 111 ανεμογεννήτριες με καταστροφικές συνέπειες για το νησί
Λουδάρος Ανδρέας
«Πόλεμος» μεταξύ των κατοίκων της Σκύρου και της αγιορείτικης Μονής Μεγίστης Λαύρας έχει ξεσπάσει, με αφορμή την πρόθεση της Μονής να επενδύσει σε αιολικά πάρκα.
Οι κάτοικοι που έχουν ξεσηκωθεί κατά της επένδυσης θεωρούν πως με την τοποθέτηση των ανεμογεννητριών θα υπάρξει τεράστια φυσική καταστροφή, αφού όπως υποστηρίζουν η επένδυση σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί σε προστατευόμενη ζώνη.
Σύμφωνα με τον Δρ. Εμμανουήλ Ξανθούλη, Ομότιμο Καθηγητή του ΤΕΙ Πειραιά, «Τα 333 μεγαβάτ ισχύος θα προέρχονται από 111 ανεμογεννήτριες των 3 μεγαβάτ η κάθε μία, ύψους 130 έως και 150 μέτρων και με περίπου 750 κυβικά μπετόν για κάθε βάση στερέωσης.
Περίπου όσο για 70 σπίτια των 100 τετραγωνικών, σύνολο περίπου 800 σπίτια. Οι δρόμοι που προβλέπονται θα έχουν μήκος περί τα 70 χλ.μ. Κατά τους κατοίκους αυτό δεν αποτελεί πράσινη επένδυση άλλα οικολογική και οικονομική καταστροφή του νησιού».
Σε ανοιχτή επιστολή που υπογράφουν κάτοικοι της Σκύρου « Όλα αυτά έγιναν ερήμην του Σκυριανού λαού, παρ’ όλο που οι σχετικοί -για τέτοιες εγκαταστάσεις- νόμοι, προβλέπουν ως απαραίτητη προϋπόθεση την προηγούμενη ενημέρωση και συμμετοχή των κατοίκων. Κανείς δεν γνώριζε τίποτα, πλην ίσως ελαχίστων, ενώ οι αιτήσεις της κοινοπραξίας είχαν υποβληθεί ήδη από τον Απρίλιο του 2005 !».
Μάλιστα περιγράφουν τις καταστροφές τις οποίες φοβούνται ότι θα υποστεί το νησί κάνοντας λόγο για: υποβάθμιση του νησιωτικού τοπίου, διάβρωση των εδαφών και αλλαγές στα υδρολογικά χαρακτηριστικά, προσβολή προστατευόμενης περιοχής που ανήκει στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο NATURA 2000, καταστροφή του φυσικού οικότοπου της μοναδικής παγκοσμίως φυλής, του Σκυριανού Αλόγου, καταστροφή της μελλισοκομίας, της κτηνοτροφίας και του τουρισμού ενώ σημειώνουν πως εξαιτίας των τεράστιων αιολικών πάρκων θα κατακρημνιστεί και η αξία της γης στο νησί.
Αναλυτική περιγραφή των επιπτώσεων γίνεται από τον κ. Ξανθούλη στο κείμενο που ακολουθεί.
Στην Σκύρο τα τελευταία χρόνια οι Μοναχοί της Μεγίστης Λαύρας του Άθωνα προωθούν με πείσμα μια από τις πιο μεγάλες αιολικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη. Όμοια της δεν υπάρχει σε νησί τέτοιου μεγέθους στο κόσμο.
Τα 333 μεγαβάτ ισχύος θα προέρχονται από 111 ανεμογεννήτριες των 3 μεγαβάτ η κάθε μία, ύψους 130 έως και 150 μέτρων και με περίπου 750 κυβικά μπετόν για κάθε βάση στερέωσης. Περίπου όσο για 70 σπίτια των 100 τετραγωνικών, σύνολο περίπου 800 σπίτια.
Οι δρόμοι που προβλέπονται θα έχουν μήκος περί τα 70 χλ.μ. Κατά τους κατοίκους αυτό δεν αποτελεί πράσινη επένδυση άλλα οικολογική και οικονομική καταστροφή του νησιού.
Η περιοχή είναι χαρακτηρισμένη Natura 2000, Ζώνη Ειδικής Προστασίας πτηνών (ΖΕΠ) και Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ). Η εγκατάσταση εκτείνεται σε 36.000 στρμ. Τα έσοδα του τοπικού πληθυσμού προέρχονται από την πρωτογενή παραγωγή και από τον τουρισμό.
Η γεωργία έχει πλέον καταστραφεί επειδή για λόγους Εθνικής Άμυνας έχει καταληφθεί ο μεγαλύτερος κάμπος, για την κατασκευή αεροδρομίου. Αν εγκατασταθούν και οι ανεμογεννήτριες θα καταστραφεί και η μελισσοκομεία και κυρίως η κτηνοτροφία.
Το τοπίο είναι ευαίσθητο όχι μόνο σαν ανάγλυφο αλλά και από φυτικής άποψης. Οι χωματουργικές εργασίες και εκβραχισμοί θα αναγκάσουν την κτηνοτροφία να συρρικνωθεί σε ελάχιστα αιγοπρόβατα. Σήμερα δίνει πάνω από 20.000 σφάγια ετησίως.
Το ίδιο ισχύει και για την μελισσοκομεία. Ο τουρισμός θα περιοριστεί στο κεντρικό και ένα μέρος της βόρειας περιοχής του νησιού.
Έτσι όλες οι δραστηριότητες «στριμώχνονται» μόνο στις κεντρικές περιοχές. Οι νόμοι και οι διατάξεις που υπήρχαν για την προστασία τέτοιων περιοχών, με αλλεπάλληλες τροποποιήσεις νόμων και διατάξεων, έχουν τελείως απονευρωθεί, προς το συμφέρον, πάλι των «επενδυτών», που θα εισπράξουν τις υψηλότερες κρατικές επιδοτήσεις ρεύματος από όλη την Ευρώπη.
Το έργο αυτό θα κοστίσει περί τα 650 εκ. Ευρώ. Από αυτά τα 87% έως 90% θα είναι το κόστος των μηχανημάτων. Το ποσόν αυτό θα εξαχθεί προς Γερμανία ή Δανία. Τα υπόλοιπα θα είναι κόστος χωματουργικών, μπετόν και μεταφορικά.
Κατά την λειτουργεία τους, οι 111 ανεμογεννήτριες, δεν θα χρειασθούν πάνω από 2 άτομα για την συντήρηση τους. Ίσως χρειασθούν και 1 ή 2 άτομα για βοηθητικές εργασίες.
Σε σύγκριση με αυτές τις θέσεις που θα χαθούν από την πρωτογενή παραγωγή και τον τουρισμό, αυτός ο αριθμός είναι παρά πολύ μικρός. Το κόστος του ρεύματος από την Σκύρο και από άλλα νησιά θα είναι τουλάχιστον κατά 23% ακριβότερο από το ρεύμα που θα παράγεται από τις ανεμογεννήτριες που είναι εγκατεστημένες στην ηπειρωτική χώρα.
Αυτό ρεύμα το επιδοτείται και πληρώνεται από τους καταναλωτές μαζί με τους λογαριασμούς μας της ΔΕΗ. Και μπορεί ο άνεμος να είναι δώρο της φύσης και να μην στοιχίζει τίποτα, τα μηχανήματα όμως (ανεμογεννήτριες, καλώδια κλπ.) είναι πανάκριβα και αυτά πρέπει να αποσβεσθούν και να υπάρξει και κέρδος.
Το πρόβλημα της Σκύρου με τις προωθούμενες, εκτός κάθε μέτρου, εγκαταστάσεις, δημιουργήθηκε και από τις προτάσεις (παρεμβάσεις) της Κοινοπραξίας Μονής – ΕΝΤΕΚΑ ΑΕ, στο σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης, που είχε διανεμηθεί στους ενδιαφερομένους, για να μην υπάρχουν καθυστερήσεις από τους μελετητές έως ότου υπογραφεί και από τους άλλους Υπουργούς.
Αυτές όμως οι προτάσεις άλλαξαν το περιεχόμενο του σχεδίου της απόφασης. (Αντίγραφα των επιστολών έχουν γίνει γνωστά στην Σκύρο).
Για να χωρέσουν και οι 111 ανεμογεννήτριες στην ίδια περιοχή, εζήτησαν και έγινε αποδεκτό οι αποστάσεις μεταξύ δύο ανεμογεννητριών να μην είναι επτά φορές την διάμετρο της φτερωτής ή 630μτρ, αλλά 2 έως 2,5 φορές ή 225 μετρ, ισχυριζόμενοι ότι αυτή είναι η διεθνής πρακτική, η οποία όμως στην πραγματικότητα δίνει την απόσταση από 5 έως 15 φορές την διάμετρο της φτερωτής.
Ομοίως επροτάθει να μην ισχύσει το έγγραφο της Ρυθμικής Αρχής Ενέργειας του οποίου η πρόταση ήταν στα νησιά – για να προστατευθεί το ευαίσθητο περιβάλλον τους – η εγκατεστημένη ισχύς από ανεμογεννήτριες να μην υπερβαίνει το διπλάσιο της μέγιστης κατανάλωσης του νησιού. Για την Σκύρο θα ήταν 4 έως 5 ανεμογεννήτριες αντί για 111.
Η πρόταση που έγινε δεκτή ήταν να μην ισχύσει το έγγραφο της Ρυθμιστικής Αρχής, όταν διασυνδεθεί το νησί με την ηπειρωτική χώρα.
Με αυτόν τον παραλογισμό, ένα υποθαλάσσιο καλώδιο καταργεί το ευαίσθητο περιβάλλον του νησιώτικου τοπίου και μπορούν να τοποθετηθούν όσες ανεμογεννήτριες χωράνε. Υπάρχουν όμως και σοβαρότατες ασυμβατότητες στην κατατεθείσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιτάσεων με τους Νόμους και τις Υπουργικές αποφάσεις όπως:
Η μη ύπαρξη λιμένα φορτοεκφόρτωσης. Η τυχόν χρήση του Ναύσταθμου από την κοινοπραξία για την εκφόρτωση των ογκωδέστατων μηχανημάτων, για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα καταργεί τον σκοπό για τον οποίο αυτός κατασκευάσθηκε. (Την διαθεσιμότητα και λειτουργία ανά πάσα στιγμή για εθνική ασφάλεια.
Ομοίως δεν υπάρχει θέση λατομείου, ούτε θέση εργοταξίου. Δεν αναφέρεται το κόστος και η μελέτη αποξήλωσης των ανεμογεννητριών, ή πως θα γίνει – εάν γίνει – η αποκατάσταση του τοπίου. Η μελέτη για τα πολύ σπάνια πουλιά στην περιοχή είναι άκρως αμφισβητήσιμη.
Υπάρχει τεχνική και οικονομική αδυναμία εκτέλεσης του έργου από την κοινοπραξία. Αυτό σημαίνει ότι ο κύριος σκοπός της κοινοπραξίας είναι η απόκτηση της άδειας λειτουργίας και έπειτα ίσως η πώληση της σε μεγάλη ξένη εταιρία Δεν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη ιδιοκτητών της περιοχής για την προβλεπόμενη στην μελέτη τους τοποθέτηση ανεμογεννητριών στην ιδιοκτησία τους. Στην υποτιθέμενη ιδιοκτησία Μονής θα εγκατασταθεί περίπου το 70% των ανεμογεννητριών.
Η υπόθεση της ιδιοκτησίας της Μονής ευρίσκεται στο Άρειο Πάγο προς εξέταση. Και το σημαντικότερο, η Σκυριανή κοινωνία, είναι στο σύνολο της εναντίον αυτής της εγκατάστασης έχοντας γνώση το μέγεθος της καταστροφής.
Με όλα αυτά και άλλα πολλά η υπόθεση μοιάζει πάρα πολύ με αυτήν της άλλης Μονής του Άθωνα, η οποία είναι στην επικαιρότητα.
Οι διάφοροι υπηρεσιακοί παράγοντες και γενικά το Υπουργείο θα έπρεπε, συμφωνά και με την γνώμη των ειδικών, να έχει ακυρώσει προ πόλου την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με τέτοιες σοβαρότατες ασυμβατότητες με τους νόμους και τις κοινές υπουργικές αποφάσεις.
Οι Σκυριανοί θεωρούν ότι η κοινοπραξία προσπαθεί ευθέως πλέον να δημιουργήσει ρήγμα ανάμεσα τους, με χρήση ανορθόδοξων και κατακριτέων μεθοδεύσεων όπως, προσκλήσεις «κατ’ ιδίαν» στους προέδρους των διαφόρων συλλόγων του νησιού, διαδόσεις ότι τις επόμενες ημέρες αρχίζει το έργο με εκατοντάδες θέσεις εργασίας κενές και γενικά υποσχόμενοι τα πάντα στους πάντες.
Με αυτά επιβεβαιώνεται η πεποίθηση, ότι όταν εμπλέκονται οι μοναχοί σε επιχειρήσεις, μόνο το Κράτος και τοπικές κοινωνίες δεν ωφελούνται.
