Άρχισαν χθες και ολοκληρώθηκαν σήμερα, 16 Ιουνίου 2023, στο ξενοδοχείο ELECTRA PALACE (Ναυάρχου Νικοδήμου 18-20, Αθήνα), οι εργασίες του διήμερου Συνεδρίου, το οποίο αφορούσε στελέχη των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος και είχε ως γενικό θέμα «Οργάνωση και Επανευαγγελισμός της Ενορίας».
Σε αυτό συμμετείχαν 60 Ιεράρχες και 120 Σύνεδροι.
Το εν λόγω Συνέδριο, το οποίο τελούσε υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, υλοποιήθηκε κατόπιν Συνοδικής Αποφάσεως της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου κατά τη Συνεδρία της 11ης Μαΐου 2023 και εξ αφορμής της πραγματοποιηθείσης κατά τη συνέλευση της Σεπτής Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας του Οκτωβρίου 2022 Εισηγήσεως του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσεβίου, με θέμα: «Ανασυγκρότηση της Ενορίας και επανευαγγελισμός των πιστών».
Τη Συνοδική Επιτροπή διοργάνωσης του Συνεδρίου απετέλεσαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος και Φθιώτιδος κ. Συμεών, ενώ Γραμματέας αυτής ήταν ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Αντώνιος Καλλιγέρης, Διευθυντής Ποιμαντικής Γάμου και Οικογενείας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Αμέσως μετά την υποδοχή των Συνέδρων και την παραλαβή των φακέλων, πραγματοποιήθηκε η έναρξη του Συνεδρίου από τον Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής αυτού, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμο, ο οποίος επεσήμανε ότι η διαρκής περί «οργανώσεως της ενορίας» ποιμαντική αγωνία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου τον οδήγησε να φέρει το θέμα ως άξιο προβληματισμού στην Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας του περασμένου Οκτωβρίου, τονίζοντας μάλιστα την ανάγκη επανευαγγελισμού των Ελλήνων Ορθοδόξων χριστιανών μέσω των ενοριών της Εκκλησίας μας.
Γι’ αυτό ανέθεσε στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσέβιο να επικαιροποιήσει το θέμα με κάθε νέο δεδομένο που υπάρχει στην ελληνική πραγματικότητα. Κατόπιν της εισηγήσεως του κ. Ευσεβίου, διεξήχθη στην Ιεραρχία συζήτηση που ανέδειξε την ανάγκη να μη σταματήσει, αλλά να συνεχιστεί ο προβληματισμός με περαιτέρω επεξεργασία των θεμάτων και με τη σύγκληση ενός Συνεδρίου, το οποίο θα καταλήξει σε ολοκληρωμένα συμπεράσματα.
Ακολούθησε η εναρκτήρια ομιλία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην οποία, όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε, επικοινώνησε απλές σκέψεις από την εμπειρία 56 ετών, εκ των οποίων τα τελευταία 15 στην πρωτεύθυνη θέση του Αρχιεπισκόπου.
Αναφερόμενος στη σημασία του όρου «επανευαγγελισμός» τόνισε ότι ο ίδιος αντιλαμβάνεται προσωπικά τη σημασία του «ως αναγνώριση εκ μέρους μας ότι υπάρχει ανάγκη να κηρυχθεί εκ νέου ο ευαγγελικός λόγος σε λιγότερα ή περισσότερα μέλη της εκκλησιαστικής μας κοινότητας, εξαιτίας της αλλοίωσης του ευαγγελικού τρόπου πίστης, ζωής και ήθους. Ο επανευαγγελισμός παραπέμπει σε επανακατήχηση, προκειμένου να ευρεθεί ο ορθός προσανατολισμός, η αυθεντική πίστη, και έτσι να μην τίθεται εν αμφιβόλω η σωτηρία των ανθρώπων».
Κλείνοντας την ομιλία του ο Μακαριώτατος τόνισε ιδιαίτερα ότι «ο επανευαγγελισμός, η επανακατήχηση και η συγκρότηση των νέων κοινοτήτων θα γίνει μόνο όταν στραφούμε προς τον Θεό προσευχόμενοι, εργαζόμενοι και κοπιάζοντες. Όταν φανερώνουμε με τη δική μας ζωή, την αξία του εκκλησιαστικού τρόπου ζωής όπως αυτός βιώνεται γνήσια στο Ευαγγέλιο και την ζωή των Αγίων μας και όπως αναδεικνύεται μέσα από το ευχαριστιακό, το ασκητικό και το κοινωνικό ήθος της Εκκλησίας μας».
Αμέσως μετά, άρχισε η Α’ Συνεδρία, στην οποία προήδρευσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος.
Η πρώτη Εισήγηση είχε ως θέμα: «Αστική – Ημιαστική – Αγροτική και Διαδικτυακή Ενορία». Ο Εισηγητής, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, αφού ανέπτυξε την εμπεριστατωμένη Εισήγησή του, κατέθεσε έξι προτάσεις, τις οποίες χαρακτήρισε ως αφετηρία πράξεων και περαιτέρω προβληματισμού:
1. Συστηματική μελέτη των ποιμαντικών αναγκών κάθε περιοχής με τη συνδρομή ειδικών προσώπων και υπηρεσιών.
2. Αξιοποίηση με υπεύθυνο και πνευματικά επωφελή τρόπο των σύγχρονων τεχνολογιών για την ενημέρωση και πνευματική οικοδομή του ποιμνίου.
3. Συστηματική επανεξέταση του ζητήματος των Ακολουθιών που τελούνται στις ενορίες.
4. Ανάπτυξη και ενθάρρυνση των διενοριακών συνεργασιών.
5. Επιμονή στη σύσφιγξη των σχέσεων ανάμεσα στους ενορίτες.
6. Ανάπτυξη δικτύου συνεργατών γύρω από τους κληρικούς μας που θα συνδράμουν στο έργο τους.
Ο δεύτερος Εισηγητής, Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μίλκας, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, ανέπτυξε το θέμα: «Είμαστε έτοιμοι για ένα νεανικό εκκλησιαστικό restart;». Ο π. Γεώργιος, μετά τον ορισμό κάποιων προϋποθέσεων για την προσέγγιση της νεολαίας από τις ενορίες, κατέθεσε δώδεκα συγκεκριμένες πρακτικές προτάσεις και κατέληξε σε τρεις επισημάνσεις:
1. Επικαιροποίηση του ευαγγελικού λόγου.
2. Συνείδηση ότι το πιο πνευματικό έργο είναι να κάνει ο καθένας μας καλά τη δουλειά του.
3. Ό,τι πράττουμε, να το πράττουμε εν αγάπη.
Η Α’ Συνεδρία έληξε με την Εισήγηση του Εκπαιδευτικού κ. Νικολάου Τσιαδήμου, με θέμα: «Ένας λαϊκός συνεργάτης σκέφτεται φωναχτά». Με την Εισήγησή του ο κ. Τσιαδήμος έθεσε ως αντικείμενο προβληματισμού τα βασικά ερωτήματα:
1. Περί του ρόλου των λαϊκών στελεχών στις σύγχρονες Ενορίες.
2. Πώς μπορούν τα λαϊκά στελέχη να συμβάλλουν στον επανευαγγελισμό της σύγχρονης κοινωνίας.
3. Πώς μπορούμε όλοι μαζί, κληρικοί και λαϊκοί, να πορευθούμε μέσα στον χώρο της Εκκλησίας στις παράξενες εποχές που ζούμε.
Μετά το διάλειμμα, πραγματοποιήθηκε η Β’ Συνεδρία, στην οποία προήδρευσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας.
Η πρώτη Εισήγηση του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Θεοδοσίου Μαρτζούχου, κληρικού της Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης, είχε ως θέμα: «Βουβοί…. Κομπάρσοι και Αδιάβροχοι (λειτουργική ζωή και διακονία λόγου)». Ο Εισηγητής, μετά τα εισαγωγικά, κατέθεσε δύο προτάσεις, προκειμένου, όπως τόνισε χαρακτηριστικά, να μη χρειαστεί κάποιοι άλλοι ύστερα από μια δεκαπενταετία να ξανασυζητούν τα ίδια. Η πρώτη πρόταση αφορά την ενεργή συμμετοχή των λαϊκών στην ενορία και η δεύτερη είναι η δημιουργία λειτουργικής ατμόσφαιρας, που να ωθεί τους πιστούς να επιθυμούν να συμμετέχουν στη θεία λατρεία.
Ακολούθησε η Εισήγηση της Πρεσβυτέρας κ. Αγγελικής Καριώτογλου, Δρ Θεολογίας – Εκπαιδευτικού, η οποία είχε ως θέμα: «Πατέρες και γέροντες: Καθοδήγηση προς την πνευματική ενηλικίωση ή επιστροφή και συντήρηση της πνευματικής εξάρτησης; (Συμβολή στην αποκατάσταση του δύσβατου τοπίου της πνευματικής πατρότητας και της ενορίας)». Η Εισηγήτρια, παραθέτοντας αρκετά χωρία Πατέρων της Εκκλησίας, ανέφερε μεταξύ άλλων μερικά στοιχεία που θεωρούνται στην νηπτική παράδοση απαραίτητα για την ανάληψη του λειτουργήματος της πνευματικής πατρότητας, τονίζοντας ιδιαίτερα ότι ο ποιμένας οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι ο ίδιος είναι μόνον ο συνδετικός κρίκος μεταξύ του ποιμαινόμενου και του Χριστού και ότι ο μοναδικός στόχος του είναι η σωτηρία του ποιμαινόμενου μέσω της κατεύθυνσης της αγάπης του προς τον Χριστό και όχι προς το πρόσωπό του.
Τη Β’ Συνεδρία έκλεισε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Συμεών, ο οποίος ανέγνωσε την Εισήγησή του με θέμα: «Εκκλησία και κοινωνία: Όροι και όρια στην έμπρακτη διακονία της αγάπης».
Ο Σεβασμιώτατος στην εμπεριστατωμένη Εισήγησή του, αφού κωδικοποίησε την συνοδική αντιμετώπιση των κατά καιρούς διαφόρων ζητημάτων και κρίσεων και επεσήμανε τις δράσεις και τις παρεμβάσεις της Εκκλησίας επ’ αυτών, αναφέρθηκε στο ζητούμενο του Συνεδρίου, που είναι η ανάγκη κατάθεσης συγκεκριμένων προτάσεων στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο και δι’ Αυτού στην Εκκλησία, όπως Αυτή ιερουργεί την αλήθεια Της συνοδικά. Προσέθεσε ακόμη ότι σκοπός του Συνεδρίου είναι και οι απαντήσεις στα νέα δεδομένα, δημιουργώντας το θεσμικό, κανονιστικό και κυρίως πνευματικό πλαίσιο για ένα έργο αγάπης και προσφοράς με οσιακή αυτοθυσία και ανιδιοτέλεια και συγχρόνως με υποδειγματικό επαγγελματισμό και άψογη αρτιότητα για ένα ειλικρινή και γόνιμο διάλογο αγάπης με την κοινωνία για τον Ευαγγελισμό του σύγχρονου κόσμου.
Ακολούθησε συζήτηση επί των Εισηγήσεων, ενώ μετά την παράθεση γεύματος οι 120 Σύνεδροι χωρίσθηκαν σε έξι Ομάδες Εργασίας με Συντονιστές τους έξι Εισηγητές του Συνεδρίου. Μετά τις διαβουλεύσεις υπέβαλαν τα συμπεράσματά τους στον Πρόεδρο και τα Μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής, οι οποίοι εν συνεχεία τα γνωστοποίησαν στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο.
Η πρώτη ημέρα του Συνεδρίου έκλεισε με την επίσκεψη στο αρχοντικό των Μπενιζέλων (οικία της Αγίας Φιλοθέης).
Σήμερα το πρωί, Παρασκευή 16 Ιουνίου 2023, τελέσθηκε Θεία Λειτουργία για τους συνέδρους στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Ακολούθως, ο Σεβασμιώτατος Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος, συντόνισε την ανακοίνωση των Πορισμάτων των έξι Ομάδων Εργασίας για την οργάνωση και την ανασυγκρότηση της ενορίας και τη δράση της, από τους Συντονιστές αυτών.
Το Συνέδριο περάτωσε τις εργασίες του με την καταληκτήρια ομιλία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, την οποία ανέγνωσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος. Ο Μακαριώτατος, αφού ευχαρίστησε και επαίνεσε τους εκλεκτούς Εισηγητές, τούς διαβεβαίωσε ότι βούληση της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι η περαιτέρω κοινή εργασία και προσπάθεια, ώστε αυτές οι προτάσεις να μη μείνουν αποτυπωμένες μόνο στο χαρτί, αλλά να αρχίσουν να εφαρμόζονται στην πράξη μέσα στην εκκλησιαστική μας ζωή.
