Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Οὐκ εἰμί ἐγώ, ἀλλ᾽ ἰδού ἔρχεται μετ᾽ ἐμέ οὗ οὐκ εἰμί ἄξιος τό ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι».
Τελευταία Κυριακή τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους καί συμπίπτει φέτος μέ τή μνήμη τῆς ἀποτομῆς τῆς τιμίας κεφαλῆς τοῦ Προδρόμου καί βαπτιστοῦ τοῦ Κυρίου μας, τοῦ προστάτου καί ἐφόρου τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μονῆς, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου.
Τελευταία Κυριακή τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, καί λίγο πρίν νά εἰσέλθουμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ στό νέο, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς δίδει ἕνα μεγάλο μάθημα γιά νά μᾶς συνοδεύει στή νέα περίοδο τοῦ πνευματικοῦ μας ἀγῶνος, πού θά ἀρχίσει σέ λίγες ἡμέρες.
Ποιό εἶναι τό μάθημα αὐτό; Μᾶς τό ὑπενθυμίζει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα. Μᾶς τό ὑπενθυμίζει μέ τό κήρυγμά του στή συναγωγή τῆς Ἀντιοχείας τῆς Πισιδίας, στό ὁποῖο μεταξύ ἄλλων ὁ ἀπόστολος ἀναφέρει καί τήν ἀπάντηση τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου πρός τούς Ἰουδαίους, οἱ ὁποῖοι τόν ρωτοῦσαν ἄν εἶναι αὐτός ὁ Μεσσίας. «Οὐκ εἰμί ἐγώ, ἀλλ᾽ ἰδού ἔρχεται μετ᾽ ἐμέ οὗ οὐκ εἰμί ἄξιος τό ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι». Δέν εἶμαι ἐγώ, ἔλεγε ὁ τίμιος Πρόδρομος. Ἀλλά ἔρχεται μετά ἀπό ἐμένα κάποιος, τοῦ ὁποίου δέν εἶμαι ἄξιος οὔτε νά λύσω τά ὑποδήματά του ἀπό τά πόδια του.
Μάθημα ταπεινοφροσύνης μᾶς δίδει σήμερα ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος. Ὁ «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν», ὁ προφήτης καί πρόδρομος τοῦ Κυρίου, ὁ μέγας ἀσκητής καί ἐκλεκτός τοῦ Θεοῦ ὄχι μόνο δέν οἰκειοποιεῖται καί δέν σφετερίζεται τόν ρόλο τοῦ Μεσσίου, ἀλλά καί δέν διστάζει νά πεῖ ὅτι δέν εἶναι ἄξιος οὔτε νά λύσει τά ὑποδήματα ἀπό τά πόδια τοῦ Θεανθρώπου.
Ἄς μήν θεωρήσουμε ὅτι τά λόγια τοῦ τιμίου Προδρόμου εἶναι μία ἐπιφανειακή καί προσχηματική ἔκφραση ταπεινοφροσύνης, παρόμοια μέ αὐτές πού χρησιμοποιοῦμε κάποιες φορές ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, περιμένοντας οἱ ἄλλοι νά μᾶς διαψεύσουν καί νά μᾶς ἐγκωμιάσουν. Ὄχι, ὁ τίμιος Πρόδρομος δέν τό λέγει ἀναφερόμενος γενικά στή διαφορά μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπου ἀλλά τό λέει μέ ἀπόλυτη συνείδηση καί ἀναφορά στόν ἑαυτό του καί στήν προσωπική του πνευματική κατάσταση.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος μέ τήν ἀπάντησή του ὄχι μόνο ἀποποιεῖται τήν τιμή πού θά τοῦ ἀπέδιδαν οἱ ἄνθρωποι, θεωρώντας τον ὡς Μεσσία, ἀλλά καί δείχνει μέ τή δική του ταπείνωση τό μεγαλεῖο τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἐκπληρώνει ἀπόλυτα τήν ἀποστολή του στόν κόσμο, ἡ ὁποία δέν ἦταν ἄλλη παρά ἡ προετοιμασία τῶν ἀνθρώπων γιά τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ. Ἦταν τό κήρυγμα τῆς μετανοίας, τῆς ὁποίας προϋπόθεση εἶναι ἡ ταπείνωση, τήν ὁποία διδάσκει ὁ τίμιος Πρόδρομος μέ τόν λόγο του ἀλλά καί μέ τό παράδειγμά του.
«Οὐκ εἰμί ἐγώ, ἀλλ᾽ ἰδού ἔρχεται μετ᾽ ἐμέ οὗ οὐκ εἰμί ἄξιος τό ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι».
Ἑορτάζοντας, πατέρες καί ἀδελφοί μου, σήμερα τή μνήμη τῆς ἀποτομῆς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ἄς ἀκούσουμε σήμερα τόν λόγο του, ἄς ἐντρυφήσουμε στό νόημά του καί ἄς ἐξετάσουμε τόν ἑαυτό μας.
Πόσες φορές δέν ἔχουμε μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό μας! Πόσες φορές δέν νομίζουμε ὅτι εἴμαστε κάτι ἀνώτερο ἀπό αὐτό πού στήν πραγματικότητα εἴμαστε! Πόσες φορές δέν ἔχουμε τήν ἐντύπωση ὅτι εἴμαστε εὐσεβεῖς, ἐνάρετοι, σεσωσμένοι, ἅγιοι καί ἔχουμε τό δικαίωμα νά κρίνουμε καί νά κατακρίνουμε τούς ἀδελφούς μας! Καί ἀκόμη πόσες φορές στεκόμαστε μέ ὑπερηφάνεια καί ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί σφετεριζόμαστε τά δικαιώματά του καί νομίζουμε ὅτι μποροῦμε νά ἑρμηνεύουμε τό θέλημά του καί τόν λόγο του, ὅπως ἐμεῖς νομίζουμε. Ἀλλά καί πόσες φορές ἀντί νά ἐφαρμόζουμε τίς ἐντολές του, ἀντί νά κάνουμε ὑπακοή στήν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία εἶναι θεσμός θεοΐδρυτος καί ἔχει κεφαλή της τόν Χριστό, ἐμεῖς ἀκολουθοῦμε τό δικό μας θέλημα καί ἐμμένουμε σ᾽ αὐτό, νομίζοντας ὅτι ἐμεῖς κατέχουμε τήν ἀλήθεια ἤ ὅτι ὑπερέχουμε καί αὐτῶν τῶν ἁγίων καί τῶν πατέρων μας.
Ἄς διδαχθοῦμε σήμερα ἀπό τήν ταπείνωση τοῦ τιμίου Προδρόμου, ὁ ὁποῖος, ἄν καί ἀξιώθηκε νά ἀγγίξει «τήν ἀκήρατον κορυφήν τοῦ Δεσπότου» καί νά τόν βαπτίσει στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου, αἰσθάνεται ὅτι δέν εἶναι ἄξιος οὔτε γιά νά τοῦ λύσει τά ὑποδήματα, δίνοντάς μας ἕνα ὑπέροχο μάθημα ταπεινώσεως. Καί αὐτή ἡ ταπείνωση, τήν ὁποία μᾶς διδάσκει, εἶναι αὐτή τήν ὁποία ὁ ἴδιος βίωσε σέ ὅλη του τή ζωή, εἶναι αὐτή γιά τήν ὁποία ἀξιώθηκε τόσων δωρεῶν καί τόσης χάριτος ἀπό τόν Θεό.
Ἄς ἀκολουθήσουμε καί ἐμεῖς τήν ὁδό τῆς ταπεινώσεως τήν ὁποία μᾶς ὑποδεικνύει ὁ τίμιος Πρόδρομος, ὁ ἔφορος τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μονῆς, πού τόν τιμᾶ καί τόν εὐλαβεῖται ἰδιαιτέρως, γιά νά ἔχουμε τή χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου, ἀλλά καί γιά νά ἀξιωθοῦμε τῆς σωτηρίας, ὅπως ἀξιώθηκαν ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἀσκήτευσαν σ᾽αὐτή τή μονή καί στή Σκήτη τῆς Βεροίας. Ὅλοι αὐτοί θεώρησαν τόν ἑαυτό τους τίποτε, τά πάντα τά θεώρησαν σκύβαλα, ἀκόμη καί τόν ἴδιο τόν ἑαυτό τους, γιά νά κερδίσουν τόν Χριστό, ἔχοντας ὡς παράδειγμα τόν τίμιο Πρόδρομο· ἀλλά καί ὅλοι οἱ τόσο μεγάλοι ἅγιοι, ὁ προστάτης τῆς Βεροίας, ὁ ἅγιος Ἀντώνιος, ὁ προστάτης τῆς Ναούσης, ὁ ἅγιος Θεοφάνης, ὁ μέγας πατήρ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὁ ἅγιος Νικάνωρ, ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός καί πόσοι καί πόσοι ἅγιοι δέν πέρασαν ἀπό αὐτή τή Σκήτη, οἱ ὁποῖοι εἶχαν πρωτίστως αὐτό τό φρόνημα, τῆς ταπεινώσεως, γιά νά ἀξιωθοῦν αὐτῆς τῆς χάριτος, νά συνεορτάζουν ὅλοι μαζί σήμερα μέ τόν τίμιο Πρόδρομο. Ἄς μιμηθοῦμε καί ἐμεῖς τήν ταπείνωσή τους. Ἀμήν.