Ποιμαντική της Εκκλησίας και διαδίκτυο
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου
Δεν πάει καιρός που το εν συνόλω έργο «Ψηφιακός Ενοριακός Κόμβος» του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμόρφωσης της Αρχιεπισκοπής Αθηνών (ΙΠΕ), επεκτάθηκε και πλέον εγκαταστάθηκε στους τελικούς προορισμούς του, άσχετα εάν ακόμη δε λειτουργεί απ΄ όλους τους κατόχους του ή, σε άλλες περιπτώσεις, υπολειτουργεί, ώστε δίνει την εντύπωση της εν γένει άστοχης «λειτουργίας» του.
Σύμφωνα με την αρχική Ανακοίνωση του ΙΠΕ, οι υπολογιστές περιλάμβαναν προγράμματα και εφαρμογές προσαρμοσμένα στις ποιμαντικές, διοικητικές και υπηρεσιακές ανάγκες των ενοριακών ναών, μέσα από ένα εγκατεστημένο πληροφοριακό σύστημα που θα μπορούσε, εκτός των άλλων, να συνδέει διοικητικές εργασίες των Μητροπόλεων με τις Ενορίες τους στο πλαίσιο του έργου «Ψηφιακός Ενοριακός Κόμβος», που πραγματοποιήθηκε με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα, με κωδικό MIS 520438.
Το έργο αφορούσε στην παροχή της απαραίτητης πληροφοριακής υποδομής της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Επαρχιακής Συνόδου της Κρήτης, των Μητροπόλεων των Δωδεκανήσων, της Πατριαρχικής Εξαρχίας της Πάτμου και των 89 Μητροπόλεων της ελληνικής επικράτειας, καθώς και του απαραίτητου εξοπλισμού σε 4.000 ενορίες (Ενοριακοί Ψηφιακοί Κόμβοι) και σε 106 Μητροπολιτικούς κόμβους (που αντιστοιχεί σε 346 σταθερούς υπολογιστές και 106 εκτυπωτικά πολυμηχανήματα) με στόχο την αναβάθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών της Εκκλησίας στους πολίτες, αλλά και τη λειτουργία αυτών ως εκπαιδευτικοί ψηφιακοί κόμβοι για τη διαρκή εκπαίδευση και ψηφιακή ενδυνάμωση των κληρικών και των λαϊκών στελεχών της Εκκλησίας.
Έως εδώ βέλτιστα. Τώρα, εάν, ως προαναφέραμε, τα προγράμματα αυτά δε λειτουργούν πανταχού, είναι κάτι που, με την πάροδο του χρόνου, πιστεύουμε, θα ωριμάσει, θα αποδώσει και θα ενεργοποιηθεί.
Την ίδια όμως ώρα, στο προσκήνιο βρίσκεται η συζήτηση για την εν γένει θέση της Εκκλησίας και την Ποιμαντική της όλη αποτύπωση στο ποίμνιο και ιδιαιτέρως προς τους νέους, μέσω του διαδικτύου.
Ιστοσελίδες μητροπόλεων, ενοριακών Ναών, Μονών, Ησυχαστηρίων που ενημερώνουν, πληροφορούν, κατηχούν, διαφωτίζουν μικρούς και μεγάλους για πλοίστα όσα θέματα δογματικού, ποιμαντικού, αντιαιρετικού και λοιπού εκκλησιαστικού έργου. Όμως, η «κατήχηση» δε σταματά εκεί!
Τη σκυτάλη λαμβάνουν ιερείς και μοναχοί κατά μόνας που επιδίδονται στο ¨άθλημα¨ αυτό των ενεργών χρηστών του διαδικτύου, κοπτόμενοι και αδημονώντας με πόνο πώς να αυξήσουν τους ακολούθους τους στα προφίλ τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ασταμάτητες φωτογραφίες και βίντεο ακόμη και κατά την ιερότερη στιγμή της Θείας Λετουργίας και Μυσταγωγίας, χωρίς αιδώ, χωρίς σεβασμό, χωρίς φόβο Θεού, «παρέχοντες» έτσι, κάποιοι εκ των κληρικών μας, τη δυνατότητα καθένας εκ των «πιστών» (;) να κάθεται ξαπλωμένος και ημίγυμνος στην πολυθρόνα του, τρώγοντας ή πίνοντας και να παρακολουθεί Ιερές Αγρυπνίες από το κινητό του, έχοντας οπτική πρόσβαση εντός του Ιερού Βήματος, ακόμη και αυτών των Ιερών Τελετουργιών επί της Αγίας Τραπέζης. Ποιμαντική του διαδικτύου, ποιμαντική για να κλαις και να εντρέπεσαι!
Άλλες πάλι φορές, πώς δύναται να εμφυσήσει ο κληρικός τον σεβασμό στους πιστούς και, επιμένω, στους νέους, όταν «φαίνεται» διά της άσβεστης λυχνίας του κινητού του τηλεφώνου ή υπολογιστού, πως σχεδόν ξημερώματα, δύο και τρεις και τέσσερις το πρωί είναι ενεργός χρήστης των μέσων αυτών; «Αγρυπνεί και ξαγρυπνεί και ησυχία δεν υπάρχει», ως έλεγε ο Κόντογλου, αναφερόμενος σε παραπλήσιες συμπεριφορές επί άλλων μέσων και τεχνικών της εποχής του.
Το δε οξύμωρο είναι πως, στην συντριπτική πλειονότητα αυτών των περιπτώσεων, οι αρχιερείς μας δεν είναι ενημερωμένοι, δε γνωρίζουν περί αυτών των περιστατικών – και πώς να γνωρίζουν άλλωστε οι άνθρωποι, δεν είναι αυτό μέριμνα και φροντίδα τους να παρατηρούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πλην, όμως, ίσως, χρειάζεται μια ευγενική απαγόρευση, ένας περιορισμός, μια προσπάθεια να συμμαζευτεί όλο αυτό το ¨ποιμαντικό¨ ως το αποκαλούν οι κληρικοί χρήστες του διαδικτύου έργο τους, ώστε ο κληρικός να παραμένει ¨επί των υψηλών¨ ως έλεγε ο Ηλίας Μηνιάτης, να κερδίζει τον απλωτικό σεβασμό του ποιμνίου, τόσο ένεκα αυτού του μυστηρίου της Ιερωσύνης του όσο και εξαιτίας της καλλιεργημένης και εμβριθούς προσωπικότητός του.
Ο μακαριστός μητροπολίτης Σιατίστης Αντώνιος, σε ένα σχετικό ερώτημα για την Ποιμαντική προσπάθεια του διαδικτύου, σύντομα, αλλά περιεκτικά, είχε αναφέρει τα ακόλουθα: «Ευχής έργον, αλλά θέλει τόσο προσοχή, ώστε πολλές φορές να είναι καλύτερα να μην αρχίσει! Γιατί, ξέρετε, σε αυτό το πεδίο, εάν δεν προσέξει πολύ, πολύ, πάρα πολύ ο κληρικός, εύκολα και αβίαστα η προσπάθεια Ποιμαντικής Ποιμένος και ποιμαινομένου γίνεται γελειότητα, παιχνίδι, κωμωδία και κλάμματα».
Μέτρο χρειάζεται, λοιπόν. Μέτρο, διάκριση, φρόνηση, ενσυναίσθηση, σεβασμός, ταπείνωση και τόσα άλλα που, και μόνο που τα απαριθμεί κάποιος, φαντάζουν όλα ακατόρθωτα.
Ας κρατήσουμε όμως ετούτο: «το καλο για να είναι καλό, πρέπει να γίνεται και με καλό τρόπο», για να θυμηθώ και έναν παρήγορο λόγο του Ευγενίου Βουλγάρεως. Επομένως, φρόνηση και νου έχουμε, ας προσέξουμε, Ποιμένες και ποιμενόμενοι!
Πηγή: Κιβωτός της Ορθοδοξίας (19-9-2024)
