Η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιάκωβου του Αδελφοθέου είναι μία από τις αρχαίες λειτουργίες, που τελούνταν στην Εκκλησία τους πρώτους αιώνες (όπως και η λειτουργία του Αγίου Ευαγγελιστή Μάρκου στην Αλεξάνδρεια, η λειτουργία των Αποστολικών Διαταγών καθώς και η Θεία Λειτουργία του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου).
Προέρχεται από την περιοχή των Ιεροσολύμων και θεωρείται η αρχαιότερη σωζόμενη χριστιανική λειτουργία, αφού αποδίδεται στον Άγιο Ιάκωβο, τον “Αδελφό του Κυρίου”.
Από τον 4ο αιώνα μ.Χ., που επικράτησε η θεία λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου σε όλη τη χριστιανική ανατολή, και αργότερα η θεία λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (αυτή που τελείται και σήμερα, οι αρχαιότερες τοπικές λειτουργίες υποχώρησαν.)
Σήμερα η λειτουργία αυτή τελείται τιμητικά μια φορά το χρόνο, στις 23 Οκτωβρίου, ημέρα μνήμης του Αγίου Ιακώβου, και προαιρετικά την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα, όπου και πάλι η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του, χωρίς όμως να απαγορεύεται να τελεσθεί οποιαδήποτε άλλη ημέρα του χρόνου.
