Συνεχίσθηκαν χθες οι εργασίες του Α΄ Επιστημονικού Συνεδρίου «Στα βήματα του πατρό- Κοσμά: ανακαλύπτοντας τα ίχνη της “Βυζαντινής Αιτωλοακαρνανίας”, ιχνηλατώντας την ιστορία της Ιεράς Μονής Μυρτιάς», που διοργανώνεται από την μονή Εισοδίων της Θεοτόκου Μυρτιάς Αιτωλίας.
Η πρώτη πρωινή συνεδρία, υπό την προεδρία του θεολόγου κ. Ιωάννη Κωστάκη, περιλάμβανε την εισήγηση «Η Ιερά Μονή Μυρτιάς, ένα βυζαντινό και μεταβυζαντινό μνημείο τέχνης», από τον ομότιμο καθηγητή της Μεσαιωνικής Ελληνικής (Βυζαντινής) Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Α. Π. Θ. κ. Βασίλειο Κατσαρό.
Ο κ. Κατσαρός αναφέρθηκε στις ρίζες του μοναχισμού από τον 2ο μ. Χ. αι. και την εξάπλωσή του και στάθηκε στους σταθμούς του μοναχικού βίου στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στο χώρο της Αιτωλοακαρνανίας τονίζοντας τις εστίες στις οποίες αναπτύχθηκε και στην οργάνωση των μοναστηριών ανάμεσα στα οποία και η Ιερά Μονή Μυρτιάς στο μεταίχμιο 12ου- 13ου αι.
Η δεύτερη πρωινή συνεδρία, υπό την προεδρία του θεολόγου- Διευθυντή Β/θμιας Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας κ. Σπυρίδωνα Παπαθανασίου, άρχισε με την εισήγηση «Παρατηρήσεις στην αρχιτεκτονική ιστορία της Ιεράς Μονής Μυρτιάς και η νέα πρόταση αποκατάστασης», την οποία παρουσίασαν οι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί και Αναστηλωτές κ. Θεμιστοκλής Μπιλής και κ. Μαρία Μαγνήσαλη.
Στόχοι της ανακοίνωσης ήταν η παρουσίαση της οικοδομικής εξέλιξης της Μονής και η παρουσίαση της νέας πρότασης συνολικής αποκατάστασης του μοναστικού χώρου.
Ακολούθησε η δεύτερη εισήγηση με θέμα «Διαχείριση Βυζαντινής πολιτισμικής κληρονομιάς και βιώσιμη ανάπτυξη: προκλήσεις και απαντήσεις», από τον κ. Ιωάννη Πούλιο, Δρ Αρχαιολογίας και Διδάσκοντα στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Παρουσιάστηκαν οι προκλήσεις της διαχείρισης βυζαντινής πολιτισμικής κληρονομιάς και βιώσιμης ανάπτυξης στην Ελλάδα, ενώ εξετάστηκαν οι δυσκολίες σύνδεσης της θρησκευτικής λειτουργίας με την αρχαιολογική προστασία και την τουριστική- οικονομική ανάπτυξη.
Τέλος παρουσιάστηκε ένα καινοτόμο διεθνώς μοντέλο διαχείρισης πολιτισμικής κληρονομιάς και βιώσιμης ανάπτυξης το οποίο ενοποιεί την πολιτισμική κληρονομιά και τις τοπικές κοινωνίες- το παρελθόν και το παρόν: το μοντέλο ζώσας πολιτισμικής κληρονομιάς (living heritage approach).
Η τελευταία εισήγηση της δεύτερης συνεδρίας είχε θέμα «Οι τοιχογραφίες του Ξένου Διγενή στην Ιερά Μονή Μυρτιάς». Η εισηγήτρια κ. Μαρία Αγρέβη, Δρ Φιλοσοφίας και Αρχαιολόγος της Βυζαντινής Εφορίας Κορινθίας παρουσίασε το σύνολο των τοιχογραφιών που εκτέλεσε το 1491 ο ζωγράφος Ξένος Διγενής στο αρχικό καθολικό της Μονής Μυρτιάς, σημερινό Ιερό του Καθολικού.
Στην τρίτη πρωινή συνεδρία, υπό την προεδρία του ιατρού και θεολόγου κ. Παντελεήμονος Λεονάρδου, η Δρ Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Μαρία Σκαβάρα ανέπτυξε το θέμα «Ιερά Μονή Μυρτιάς- Ιερά Μονή Φωτμού: Πνευματικές και καλλιτεχνικές σχέσεις στην Τουρκοκρατούμενη Αιτωλία».
Η εισηγήτρια αφού αναφέρθηκε στη γενικότερη προσφορά των ορθοδόξων μοναστηριών στο σκλαβωμένο Γένος, ασχολήθηκε ειδικότερα με την παρουσία της Φωτμού και της Μυρτιάς.
Ακολούθησε ο ιατρός κ. Κωνσταντίνος Τσιώλης με την εισήγηση «Ο ιερομόναχος Γεννάδιος, ηγούμενος της παρά το πέλαγος της Αιτωλίας Ι. Μ. Μυρτιάς- Συμβολή στην ιστορία της το α’ μισό του 18ου αιώνα». Ο ιερομόναχος Γεννάδιος διετέλεσε στο πρώτο μισό του 18ου αι. Ηγούμενος στη Μονή Μυρτιάς για περισσότερο από 35 έτη.
Η τρίτη εισήγηση «Η παιδαγωγική του ορθοδόξου μοναχισμού στα χρόνια της Τουρκοκρατίας» παρουσιάστηκε από την κ. Μαρία Ράπτη, επίκουρη Καθηγήτρια της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Βελλάς Ιωαννίνων.
Η Εισηγήτρια τόνισε ότι ο ορθόδοξος ασκητισμός είναι καταξίωση του ανθρώπινου προσώπου μέσα από έναν κοινωνικό, φιλάνθρωπο, κενωτικό και μεταμορφωτικό τρόπο ζωής, κατά το θεϊκό πρότυπο.
Τέλος, ο Δρ του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Ιωάννης Καρυδάς παρουσίασε το θέμα «Ο Άγιος Ευγένιος ο Αιτωλός και η σχέση του με την Ιερά Μονή Μυρτιάς- Η εικόνα της Παναγίας Ελεούσης του Ιωάννου Αγραφιώτη».
Ο ομιλητής τόνισε ότι η Μονή Μυρτιάς, με την παρουσία της για πάνω από χίλια χρόνια, μαρτυρεί τη διαχρονική συνέχεια του βυζαντινού πολιτισμού στη Δυτική Ελλάδα. Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό, πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο που συνδέεται με τον άγιο Ευγένιο Γιαννούλη και τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, αλλά και πολλούς άλλους σεβασμίους ιερομονάχους.
Η απογευματινή συνεδρία, υπό την προεδρία του θεολόγου, φιλολόγου και Διευθυντή του 1ου Λυκείου Αγρινίου κ. Φωτίου Μάλαινου ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του μακαριστού καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Αθανασίου Παλιούρα.
Κύριος λόγος ένταξης αυτού του ειδικού αφιερώματος στο πρόγραμμα του Επιστημονικού Συνεδρίου αποτέλεσε, τόσο η ξαφνική εκδημία του μακαριστού καθηγητή, ο οποίος ήταν ο εμπνευστής και ο πρωτεργάτης του συνεδρίου, όσο και το ότι συνέβαλλε τα μέγιστα στην προβολή και ανάδειξη της μονής.
Μετά την εισαγωγή από τον κ. Μάλαινο, ο αρχιμανδρίτης Δημήτριος Αργυρός, Σχολάρχης της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Βελλάς Ιωαννίνων μίλησε για το θέμα «Η Μεταβυζαντινή Δυτική Ελλάδα μέσα από το έργο του Αθανασίου Παλιούρα».
Ο π. Δημήτριος έκανε μια εξειδικευμένη αναφορά στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή χριστιανική τέχνη, τονίζοντας την συμβολή και την στενή σχέση με την λατρεία της Εκκλησίας μας, την οποία υπηρετεί μέσα από όλες τις μορφές της (αγιογραφία, αρχιτεκτονική, κ.α.).
Στο δεύτερο μέρος της εισήγησής του, ως μαθητής και στενός φίλος του αειμνήστου Καθηγητή, αναφέρθηκε στην προσωπικότητα και το έργο του.
Οι εργασίες του συνεδρίου θα ολοκληρωθούν σήμερα το βράδυ στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημαρχιακού μεγάρου Θέρμου.
