Του Σάκη Ιωαννίδη
Πριν από δύο χρόνια, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωνε την απαλλοτρίωση της οικίας Παλαμά, για να ξεκινήσει η αποκατάστασή της. Σήμερα, και μετά μια προσφυγή στο ΣτΕ, το σπίτι του ποιητή δεν έχει αλλάξει χέρια και παραμένει στην ίδια, τραγική, κατάσταση.
Τον Αύγουστο του 2020, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έστειλε επιστολή στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, με την οποία ζητούσε να εισαχθεί άμεσα το θέμα της απαλλοτρίωσης της οικίας Παλαμά στην οδό Περιάνδρου στην Πλάκα, καθώς, όπως έγραφε, το σπίτι βρισκόταν σε τραγική κατάσταση που προσέβαλε τη μνήμη του ποιητή και τον ελληνικό λαό. «Με δεδομένα τη θλιβερή εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το κτίριο, μισοερειπωμένο, λειτουργεί ως σκουπιδότοπος και ως δημόσιο ουρητήριο, και την προσβολή στη μνήμη ενός από τους σημαντικότερους Ελληνες ποιητές», σημείωνε η κ. Μενδώνη, «παρακαλώ να ξεκινήσετε αμέσως τις κατά νόμον διαδικασίες για την απαλλοτρίωση του κτιρίου ή την απευθείας αγορά του από το υπουργείο Πολιτισμού».
Πράγματι, το ΚΣΝΜ συνεδρίασε λίγες μέρες μετά την επιστολή της υπουργού και ενέκρινε ομόφωνα την απαλλοτρίωση του ακινήτου. Δύο χρόνια μετά όμως, καμία διαδικασία δεν έχει προχωρήσει και το θέμα της απαλλοτρίωσης επανέρχεται και θα συζητηθεί εκ νέου στη σημερινή συνεδρίαση του συμβουλίου. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από το υπουργείο Πολιτισμού, το ακίνητο δεν απαλλοτριώθηκε διότι οι ιδιοκτήτες του ακινήτου προσέφυγαν στο ΣτΕ, «για τυπικούς λόγους», και δικαιώθηκαν, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η απόφαση της απαλλοτρίωσης. Οι «τυπικοί λόγοι», όπως μας μετέφεραν, θεραπεύτηκαν και έτσι το θέμα εισάγεται ξανά στο ΚΣΝΜ.
Το διώροφο κτίριο, το οποίο παραμένει σε τραγική κατάσταση που χειροτερεύει διαρκώς, οικοδομήθηκε στον Μεσοπόλεμο, μεταξύ 1920-1930, και φέρει τα χαρακτηριστικά ενός νεοκλασικού αστικού σπιτιού. Ο Κωστής Παλαμάς μετακόμισε εκεί τα τελευταία χρόνια της ζωής του και έζησε στον δεύτερο όροφο μαζί με τη σύζυγό του Μαρία και την κόρη τους, Ναυσικά, γράφοντας πολλά από τα ποιήματά του. Ο ποιητής πέθανε στο σπίτι της Περιάνδρου, στις 27 Φεβρουαρίου 1943, και η κηδεία του μετατράπηκε σε αντιστασιακή διαδήλωση στην Αθήνα της Κατοχής.
Το 1999 το κτίριο κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο και οι ιδιοκτήτες του προσπάθησαν πολλές φορές να το πουλήσουν. Το 2011 κινδύνευσε να βγει σε πλειστηριασμό λόγω τραπεζικών υποχρεώσεων των ιδιοκτητών του, αλλά ο κίνδυνος ξεπεράστηκε την τελευταία στιγμή.
Το 2023 συμπληρώνονται 80 χρόνια από τον θάνατο του ποιητή και το μόνο που θυμίζει ότι έζησε κάποτε εκεί είναι μια μεταλλική πινακίδα πάνω από τη σκουριασμένη πόρτα του, ανάμεσα σε γκράφιτι και «ταγκ» και σοβάδες που ξεκολλάνε από την ταλαιπωρημένη πρόσοψή του.
Πηγή: https://www.kathimerini.gr/