Η εισήγηση αναπτύχθηκε σε τρεις βασικές ενότητες. Κατά την πρώτη, τονίσθηκε η ανάγκη ο πνευματικός να λαμβάνει σοβαρά υπόψιν τα δεδομένα της σύγχρονης εποχής. Σε αυτήν έχει υποχωρήσει το κοινωνιολογικό μοντέλο του παραδοσιακού και του νεωτερικού ανθρώπου και επικρατεί αυτό του λεγόμενου μετανεωτερικού ανθρώπου.
Αυτό σημαίνει ότι οι προσερχόμενοι στο μυστήριο της εξομολογήσεως, ιδιαίτερα οι νεώτεροι στην ηλικία, δεν δέχονται πλέον την αυθεντία του πνευματικού ως αναμφισβήτητη, αλλά επιθυμούν να αντλήσουν προσωπική άνεση και ανάπαυση από την επίσκεψή τους σε αυτόν και από τις συμβουλές του.
Στην δεύτερη ενότητα ο εισηγητής έκανε μια συνοπτική ιστορικοπνευματική θεώρηση της συλλογής των Ιερών Κανόνων, όπως αυτή έχει αποτυπωθεί και καθιερωθεί στο βιβλίο που ονομάζεται «Πηδάλιον», τονίζοντας ότι ο ιερός υπομνηματιστής του, ο όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, έδωσε βαρύτητα στο πρώτο μέρος του, αυτό δηλαδή που περιέχει τους 770 Ιερούς Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων και χαρακτηρίζεται από γεγονός ότι δίνει περισσότερο γενικές κατευθύνσεις.
Αντίθετα, έθεσε σε δεύτερη μοίρα τους μεταγενέστερους 125 κανόνες, για τους οποίους και ο ίδιος και μεταγενέστεροι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι στην μεγάλη πλειοψηφία τους είναι ψευδεπίγραφοι (δεν είναι δηλ. έργα του συγγραφέως στον οποίον αποδίδονται), παρουσιάζουν κάποια προβλήματα και χαρακτηρίζονται από μια περιπτωσιολογική αντιμετώπιση της αμαρτίας.
Παρά το γεγονός αυτό όμως και λόγω ακριβώς αυτής της περιπτωσιολογίας πολλοί πνευματικοί καταφεύγουν περισσότερο σε αυτούς προκειμένου να κάνουν ευκολότερο το έργο τους.
Στην τρίτη ενότητα ο π. Νικόδημος αναφέρθηκε στην πρακτική προσαρμογή του πνευματικού στην εποχή μας τονίζοντας ότι η επιείκεια πρέπει να εκφράζεται με τρεις τρόπους: α) με την διάκριση στον τρόπο των ερωτήσεων του πνευματικού, αφού ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος και αντιδρά σε παρεμβάσεις σχετικές με την προσωπική του ζωή, β) με την παροχή συμβουλών που είναι πρακτικά εφαρμόσιμες από έναν σύγχρονο άνθρωπο και δεν έχουν το στοιχείο της υπερβολής, και γ) με την διακριτική και υπομονετική καθοδήγηση του πνευματικού σύμφωνα με τις δυνάμεις του καθενός, χωρίς να απαιτεί άμεση διόρθωση ή τελειότητα ή να απορρίπτει τον εξομολογούμενο για την τρέχουσα πνευματική του κατάσταση, όσο άσχημη και αν είναι.
Έτσι μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να γίνει εφικτή η σταδιακή επιστροφή και θεραπεία ακόμη και από δύσκολα πάθη, όπως φάνηκε και από συγκεκριμένα σύγχρονα παραδείγματα, τα οποία παρουσίασε ο ομιλητής. Τέλος κατέληξε πως ο λόγος για την επιείκεια δεν έχει σκοπό να αλλοιώσει την διδασκαλία της Εκκλησίας, αλλά να οδηγήσει τον πνευματικό στον δύσκολο αγώνα να δώσει προσανατολισμό σωτηρίας.
Ακολούθησε εκτενής συζήτηση με το ακροατήριο, στην οποία μετείχε ο Σεβ. Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ.