«Η Εκκλησία οριοθετεί αλλά δεν οριοθετείται. Δε νομοθετεί αλλά συμμετέχει ενεργά στο κοινωνικό γίγνεσθαι, και αυτό το δικαίωμά Της, δε μπορεί να Της το στερήσει κανείς», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας». Ο κ. Δωρόθεος τόνισε τη θέση της Εκκλησίας στα δημόσια ζητήματα, τη συνοδοιπορία έργων και λόγων στη ζωή των πιστών και απαντά σε όσους χαρακτηρίζουν το ευαγγελικό μήνυμα ως «απαρχαιωμένο».
– Κ.τ.Ο.: Πρέπει η Εκκλησία σήμερα να έχει λόγο στα δημόσια θέματα; Αν ναι, έως ποιο σημείο;
– κ. Δωρόθεος: Η Εκκλησία, παρότι τυγχάνει ένας Θεοΐδρυτος θεσμός, αποτελεί ταυτοχρόνως και ένα «Σώμα», με ενεργά μέλη αυτής της κοινωνίας.
Έχουσα ως αποστολή Της, τη σωτηρία και τον αγιασμό του ανθρώπου, δε χειραγωγείται από κανέναν, αλλά κινείται πάντοτε καθοδηγούμενη από το Πανάγιο Πνεύμα.
Δεν παρασύρεται από πολιτικά ρεύματα και δεν εμπλέκεται σε παιχνίδια εξουσίας και ψηφοθηρίας.
Εντούτοις, ίσως καλύτερα του «πρέπει», να πούμε ότι «οφείλει» να παρεμβαίνει.
Η συμμετοχή Της στα δημόσια θέματα δεν συνεπάγεται εμπλοκή σε πολιτικές σκοπιμότητες, έριδες και αντιπαραθέσεις.
Η Εκκλησία έχει φωνή, άποψη και λόγο, ιδίως όταν μέσα στην κοινωνία καταπατούνται θεμελιώδεις αρχές για τον σεβασμό της αξίας του ανθρώπου.
Ο λόγος Της είναι οικουμενικός και αγκαλιάζει ολόκληρη την κοινωνία.
Η Εκκλησία οριοθετεί αλλά δεν οριοθετείται.
Δε νομοθετεί αλλά συμμετέχει ενεργά στο κοινωνικό γίγνεσθαι, και αυτό το δικαίωμά Της, δε μπορεί να Της το στερήσει κανείς.
– Κ.τ.Ο.: Πού οφείλεται η έλλειψη συνοδοιπορίας έργων και λόγων στη ζωή πολλών σήμερα Χριστιανών;
– κ. Δωρόθεος: Η ασυνέπεια μεταξύ λόγων και έργων στην καθημερινότητα των Χριστιανών, δεν αποτελεί φαινόμενο της σύγχρονης μόνο εποχής. Τα λόγια δεν κοστίζουν όπως λέει ο λαός, και πάντοτε είναι εύκολα να ειπωθούν.
Ο ίδιος ο Χριστός, μας είπε ότι όποιος επιλέξει να τον ακολουθήσει, θα πρέπει να αναλάβει έναν «σταυρό», ο οποίος συνεπάγεται έναν αδιάκοπο πνευματικό αγώνα.
Ο αγώνας όμως προϋποθέτει να κουραστείς, να πληγωθείς, να πέσεις κάτω και να σηκωθείς ξανά. Να ταπεινωθείς και να αναλάβεις την ευθύνη των πράξεων σου.
Απ’ ότι αντιλαμβάνεσθε, σε μία κοινωνία όπου έχουμε διδαχθεί να έχουμε μόνο δικαιώματα και όχι ευθύνες, όπου έχουμε μάθει να αποκτάμε τα πάντα με ευκολία μέσω της τεχνολογίας, ο «δρόμος» που μας δείχνει ο Χριστός, αποτελεί πρόκληση. O άνθρωπος, για να μπορέσει να ανταποκριθεί και να ανταπεξέλθει, θα πρέπει να αποβάλλει την ευθυνοφοβία και την φυγοπονία που διακατέχει την ανθρώπινη φύση και να είναι πρόθυμος να ακολουθήσει μια πορεία θυσίας και αυταπάρνησης.
– Κ.τ.Ο.: Πολλοί νέοι, σήμερα, υποστηρίζουν ότι η Εκκλησία έχει λόγο απαρχαιωμένο. Τι απαντάτε σε αυτούς; Πρέπει η εκκλησία να προχωρήσει στην απόδοση των λειτουργικών κειμένων στη νέα ελληνική;
– κ. Δωρόθεος: Διανύουμε καιρούς όπου η «υπερπληροφόρηση» και η «παραπληροφόρηση», που μας κατακλύζουν μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργούν μια δίνη, μέσα στην οποία οι νέοι, κινδυνεύουν να οδηγηθούν στην κάθε είδους αλλοτρίωση.
Η Εκκλησία, αποτελεί μια βιωματική εμπειρία στην ζωή του ανθρώπου και δεν αναλώνεται σε επιχειρήματα πειθούς. Το μόνο που θα μπορούσε να πει στους νέους, αλλά και σε κάθε άνθρωπο που αναζητά την πραγματική του οντολογική ταυτότητα και προορισμό, είναι ο λόγος του αποστόλου Φιλίππου προς τον απόστολο Ναθαναήλ: «Έρχου καί ίδε!».
Ο δύσπιστος Ναθαναήλ, παγιδεύτηκε θα λέγαμε, μέσα σε μια εικόνα που είχε ο ίδιος δημιουργήσει, για το πώς ακριβώς θα είναι ο αναμενόμενος «Μεσσίας».
Αυτό που του περιέγραψε ο στενός του φίλος Φίλιππος, του φάνηκε «λίγο» για τις προσδοκίες του. Έτσι, ο Φίλιππος, του έδωσε το μοναδικό επιχείρημα που θα μπορούσε να τον πείσει: «έλα να δείς !»
Οι νέοι, έχοντας καλλιεργήσει μέσα στη συνείδησή τους, πρότυπα αλλά και έναν κόσμο όπως τον φαντάζονται οι ίδιοι, θεωρούν πολλές φορές ότι μέσα στην Εκκλησία δε θα μπορέσουν να βρουν τον προορισμό τους. Χωρίς να έχουν βιώσει το μήνυμα που φέρνει ο Χριστός, τον καινούργιο τρόπο ζωής που προτείνει, εγκλωβίζονται στην ιδέα, ότι η Εκκλησία θα τους περιορίσει μέσα σε εντολές και απαγορεύσεις.
Από την άλλη πλευρά, βιώνουμε έξαρση τεχνολογικής προόδου. Μέσα σε αυτό το κλίμα της συνεχούς και αλματώδους ροής, έχει προστεθεί ο όρος «αναβάθμιση». Αυτό σημαίνει ότι το παλαιό θα πρέπει να αντικαθίσταται από το καινούριο.
Η Εκκλησία όμως δε μπορεί να εξισωθεί με κανένα κτιστό επίτευγμα της τεχνολογίας. Όπως λέγει ο απόστολος Παύλος, ο Χριστός είναι ο Ίδιος στο χθες, στο σήμερα και στο αύριο.
Ο Χριστός ήρθε να ελευθερώσει τον άνθρωπο από την αμαρτία και τον θάνατο. Να παραλάβει τον φθαρτό και παλαιωμένο άνθρωπο, να τον ανακαινίσει δια μέσω των ιερών Μυστηρίων, και να τον καταστήσει καινούριο.
Οπότε στην ουσία, αυτός που είναι «απαρχαιωμένος», είναι ο άνθρωπος, και όταν εισέλθει μέσα στην Εκκλησία, και μόνο τότε, μπορεί και καθίσταται «καινούριος».
Όσον αφορά την απόδοση των Βιβλικών και λειτουργικών κειμένων στη νέα ελληνική, η Εκκλησία, μέσω της ιεραποστολής που πραγματοποιεί στην οικουμένη, έχει αποδείξει εμπράκτως ότι δεν «ειδωλοποιεί» την γλώσσα των κειμένων.
Σεβόμενη την παράδοση του κάθε λαού, έχει πραγματοποιήσει αναρίθμητες μεταφράσεις των κειμένων Της σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ιδιαιτέρως όμως, ως λαός εμείς οι έλληνες, έχουμε την ιδιαίτερη τιμή και ευλογία, τα πρωτότυπα των βιβλικών, λειτουργικών και πατερικών κειμένων να έχουν συγγραφεί στην ελληνική γλώσσα. Ο πλούτος δε πολλών λέξεων που συναντάμε στην μορφή της αρχαΐζουσας ή κοινής ελληνιστικής γλώσσας, δύσκολα μπορεί να αποδώσει το πλήρες νόημα αποδιδόμενη στη δημοτική επακριβώς.
Επιπλέον, στα λειτουργικά κείμενα, η μελοποίησή τους, πραγματοποιήθηκε άμα τη συγγραφή των λέξεων, και αυτό καθιστά πολλές φορές αδύνατη στη πράξη, τη μεταφορά αυτών στη δημοτική.
Εν τούτοις, η Εκκλησία, μέσα στη ποιμαντική της μέριμνα, έχει προβεί σε πολλές αποδόσεις στη νεοελληνική των λειτουργικών και βιβλικών της κειμένων, πράγμα που καθιστά εύκολη τη κατανόηση των πιστών κατά τη συμμετοχή τους στη θεία λατρεία.
– Κ.τ.Ο.: Ως προς το Προσκύνημα της Παναγίας της Τήνου, τι είναι αυτό που θυμόσαστε και έχετε ξεχωρίσει από τα αναρίθμητα θαυμαστά σημεία της Θεομήτορος;
– κ. Δωρόθεος: Η τοπική μας Εκκλησία, έχει την ιδιαίτερη ευλογία να έχει στους κόλπους της το Ιερό Προσκύνημα της Ευαγγελιστρίας στην Ιερά νήσο Τήνο. Ιδιαιτέρως δε, το έτος που διανύουμε, είναι επετειακό και αφιερωμένο στα διακόσια χρόνια (1823-2023) από την εύρεση της Αγίας Εικόνος της Μεγαλόχαρης.
Όπως αναφέρετε και εσείς, όντως τα θαυμαστά σημεία της Θεομήτορος, ουδείς δύναται να τα αριθμήσει. Επιτρέψατέ μου όμως, όχι ως Επίσκοπος αλλά κυρίως ως ταπεινός προσκυνητής στη χάρη της Θεοτόκου, να μην περιοριστώ σε συγκεκριμένα γεγονότα.
Το μεγαλύτερο θαύμα που επιτελείται εδώ και δύο αιώνες, είναι η πραγμάτωση των στίχων «εν τη Κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε». Η Παναγία, ακόμα και μετά την εις ουρανούς Μετάστασή Της, ουδέποτε εγκατέλειψε τον κόσμο.
Ακόμα δε, ζωντανό θαύμα, αποτελεί η αθρόα προσέλευση των πιστών, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, κυρίως νέοι, προστρέχουν και εναποθέτουν την ελπίδα τους στη Μεγαλόχαρη.
Οποιοσδήποτε ξαποστάσει στην αυλή του Ιερού Προσκυνήματος, μέσα στην σιγή της προσευχής, ενωτίζεται την Θεοτόκο, να δρασκελίζει μεγαλόπρεπα τους πολυάριθμους αναβαθμούς και να εισέρχεται στον ιερό της Παρθενώνα.
– Κ.τ.Ο.: Ποιες οι νεανικές δραστηριότητες της μητρόπολής σας;
– κ. Δωρόθεος: Η Εκκλησία της Ελλάδος, έχει συγκροτήσει τη «Συνοδική Επιτροπή επί της Χριστιανικής Αγωγής και της Νεότητος», διότι ανέκαθεν έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαπαιδαγώγηση της νεότητας.
Έτσι, και η τοπική μας Εκκλησία, τα δώδεκα ευλογημένα νησιά της Μητροπολιτικής μας περιφέρειας, δραστηριοποιούνται έντονα και ενεργά στον τομέα της διαπαιδαγώγησης των νέων και των παιδιών.
Στις εγκαταστάσεις της γυναικείας Ιεράς Μονής Αγίας Βαρβάρας Σύρου, λειτουργεί εδώ και είκοσι χρόνια, ο Βρεφονηπιακός Παιδικός Σταθμός της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, με την επωνυμία «Στην Παλάμη του Θεού». Το άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό, παρέχει στα βρέφη και τα νήπια όλα εκείνα τα απαραίτητα εφόδια ώστε να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τα πρώτα τους βήματα σε αυτόν τον κόσμο. Πάντοτε όλα αυτά, σε συνεργασία με τους γονείς, οι οποίοι εμπιστεύονται στην αγκαλιά της Εκκλησίας, ό,τι πιο πολύτιμο έχουν, τα παιδιά τους!
Επίσης, σε όλα τα νησιά της Μητρόπολής μας, πραγματοποιούνται κατηχητικές συνάξεις νέων, όλων των ηλικιών. Όλες οι ενορίες, με τους ιερείς και τους κατηρτισμένους κατηχητές, μεταδίδουν στα παιδιά και τους νέους το μήνυμα του Χριστού.
Τους καλοκαιρινούς μήνες, πραγματοποιείται ολοήμερη απασχόληση των παιδιών στο μοναστήρι της Αγίας Βαρβάρας, όπου λειτουργεί κατασκηνωτικό κέντρο (camp), με μικρούς οικίσκους, με την επωνυμία «Το χωριό της Αθηνάς», προσφορά των μεγάλων ευεργετών Αθανασίου και Μαρίνης Μαρτίνου.
Επιπλέον, εμείς προσωπικά, επισκεπτόμαστε κάθε χρόνο τα εκπαιδευτήρια όλων των βαθμίδων σε όλα τα νησιά της Μητροπόλεως, διανέμοντες ευλογίες και δώρα σε όλα τα παιδιά, σε μία άριστη συνεργασία με τους διευθυντές και εκπαιδευτικούς.
Τέλος, η τοπική μας Εκκλησία, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στο θεσμό της οικογένειας, διότι το παιδί από εκεί λαμβάνει τα πρώτα του ερεθίσματα, λειτουργεί με επιτυχία από εικοσαετίας την «Σχολή Γονέων», για νέα ζευγάρια και γονείς, με σκοπό την πνευματική καθοδήγηση και την ψυχολογική υποστήριξη για θέματα που τους απασχολούν στις μεταξύ τους σχέσεις αλλά κυρίως στον τρόπο διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους.
Η Συνέντευξη δημοσιεύθηκε την έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»