Τρεις Μητροπολίτες της Θράκης στον Άγιο Ελευθέριο Αχαρνών
Ἡ ἐκδήλωση ἄνοιξε μὲ προσευχὴ καὶ ἐπακολουθοῦντα χαιρετισμὸ ἀπὸ τὸν Προϊστάμενο τοῦ Ναοῦ π. Θεμιστοκλῆ Χριστοδούλου, ποὺ μεταξὺ ἄλλων τόνισε ὅτι «ἕνας λαὸς ποὺ ξεχνᾶ τὴν ἱστορία του καὶ ξεκόβεται ἀπὸ τὶς ρίζες του εἶναι καταδικασμένος νὰ μὴ δεῖ πρόοδο καὶ προκοπή».
Ἡ ποιμαντικὴ ἀγωνία τοῦ Προϊσταμένου τοῦ Ἱ.Ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου-ὁδοῦ Ἀχαρνῶν, Πρωτοπρεσβυτέρου π. Θεμιστοκλῆ Χριστοδούλου, γιὰ τὸ ποίμνιό του προσφέρει στοὺς ἐνορίτες πάμπολλες πνευματικὲς εὐκαιρίες γιὰ τὴν πνευματική τους οἰκοδομὴ ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ ζωντάνεμα τῆς ἐνορίας.
Χάρη στὴν ἀστείρευτη ἔμπνευσή του καὶ κάτω ἀπὸ τὴν ἄγρυπνη φροντίδα του, μία νέα δραστηριότητα γεννιέται σήμερα στὴν ἐνορία τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου-ὁδοῦ Ἀχαρνῶν, μὲ τὴν ἅγια φιλοδοξία νὰ ἐξελιχθεῖ σὲ «θεσμὸ» γιὰ τοὺς ἐνορίτες. Ἀναφερόμαστε στὸ 1ο Ἐνοριακὸ Ἀντάμωμα, ἀφιερωμένο στὰ 100 χρόνια ἀπὸ τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφή.
Μιὰ πενθήμερη ἐκδήλωση μὲ πλούσιο πρόγραμμα, ὁμιλίες, δρώμενα μουσικοχορευτικά, κείμενα ποὺ περιγράφουν τὰ ὀδυνηρὰ γιὰ τὸν ἑλληνισμὸ γεγονότα τοῦ 1922, γιὰ νὰ μὴν ξεχνοῦμε τὴν ἱστορία μας, ἔστω κι ἄν κάποιες μνῆμες εἶναι ἰδιαίτερα ἐπώδυνες.
Τὶς ἐκδηλώσεις θὰ νοστιμίζουν λιχουδιὲς μικρασιάτικες καὶ ἄλλες, ποὺ μὲ πολὺ μεράκι ἑτοιμάζουν ἐθελόντριες ἐνορίτισσες.
Τὴν σημερινὴ πρώτη ἡμέρα τῶν ἐκδηλώσεων, ποὺ εἶχε ὡς θέμα τὸν ξεριζωμὸ τῶν Ἑλλήνων τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης, τίμησαν μὲ τὴν παρουσία τους οἱ Θρακιῶτες Μητροπολίτες: Ξάνθης καὶ Περιθεωρίου κ.κ. Παντελεήμων, Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καὶ Σουφλίου κ.κ. Δαμασκηνὸς καὶ Μαρωνείας κ.κ. Παντελεήμων.
Παρέστησαν ἐπίσης ὁ βουλευτὴς Θράκης κ. Ἀναστάσιος Δημοσχάκης καὶ ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀθηναίων Ψηφιακῆς Μετάβασης καὶ Παιδείας κ. Νικόλαος Βαφειάδης.
Ἡ ἐκδήλωση ἄνοιξε μὲ προσευχὴ καὶ ἐπακολουθοῦντα χαιρετισμὸ ἀπὸ τὸν Προϊστάμενο τοῦ Ναοῦ π. Θεμιστοκλῆ Χριστοδούλου, ποὺ μεταξὺ ἄλλων τόνισε ὅτι «ἕνας λαὸς ποὺ ξεχνᾶ τὴν ἱστορία του καὶ ξεκόβεται ἀπὸ τὶς ρίζες του εἶναι καταδικασμένος νὰ μὴ δεῖ πρόοδο καὶ προκοπή».
Ἡ χορωδία Θρακιωτῶν Ἀθηνῶν τραγούδησε ἕνα θρακιώτικο καλωσόρισμα, ὑποδεχόμενη μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ὅλους ὅσοι παρευρέθησαν στὸ 1ο Ἐνοριακὸ Ἀντάμωμα.
Χαιρετισμὸ ἀπηύθυνε καὶ ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης καὶ Περιθεωρίου κ.κ. Παντελεήμων ξεκινώντας μὲ τὴν παρατήρηση ὅτι «στὸν αὔλειο χῶρο τοῦ Ἁγ. Ἐλευθερίου βρίσκεται ἡ Θράκη» καὶ τονίζοντας πὼς ἡ Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη τραγωδία ποὺ γνώρισε ὁ ἑλληνισμός.
Ἐπισήμανε ὅτι ἡ σημερινὴ ἐκδήλωση καὶ ὅσες ἀκολουθήσουν τὶς ἑπόμενες μέρες εἶναι ἐκδήλωση μνήμης. Μνήμη τῶν προγόνων ποὺ μετὰ ἀπὸ ἑκατονταετηρίδες ἀναγκάστηκαν νὰ ξεριζωθοῦν καὶ νὰ ἐγκαταλείψουν τὶς πατρογονικὲς ἑστίες τους, τὶς περιουσίες τους, τὰ σπίτια τους, τοὺς τάφους τῶν γονιῶν τους κουβαλώντας κάτω ἀπὸ τὶς μασχάλες τους ὅ, τι μποροῦσαν νὰ περισώσουν.
Κι αὐτὸ δὲν ἦταν ἄλλο ἀπὸ τὶς εἰκόνες, τὰ ἁγιοπότηρα, τὰ εὐαγγέλια, γιατὶ εἶχαν βαθιὰ τὴν αἴσθηση πὼς αὐτὰ εἶναι ἡ ζωή, ἡ παράδοση, οἱ ρίζες τους καὶ μ’ αὐτὰ θὰ κάνουν προκοπή.
Παράλληλα, συνέχισε ὁ Σεβασμιώτατος εἶναι καὶ ἐκδήλωση προβληματισμοῦ, διότι μερίδιο εὐθύνης γιὰ τὴν τραγωδία ἔχουμε κι ἐμεῖς, ἀναφερόμενος στὸν διχασμὸ ποὺ κατατρύχει τὴν ἑλληνικὴ φυλή.
Ἑνωμένοι κάνουμε θαύματα, διχασμένοι θρηνοῦμε, τόνισε ὁ Σεβασμιώτατος. Καὶ ἔκλεισε τὸν χαιρετισμό του μεταφέροντας τοὺς χαιρετισμοὺς τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καὶ Σουφλίου κ.κ. Δαμασκηνοῦ, τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μαρωνείας κ.κ. Παντελεήμονος καὶ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀλεξανδρουπόλεως κ.κ. Ἀνθίμου.
Κύρια ὁμιλήτρια τῆς ἡμέρας ἦταν ἡ κ. Μαρία Μαντουβάλου, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ ΕΚΠΑ, ἡ ὁποία μίλησε μὲ θέμα: «Αἴτια καὶ συνέπειες τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς». Στὴν ὁμιλία της ἡ κ. Μαντουβάλου τόνισε ὅτι τὸ 1922 χάθηκε τὸ στέμμα τῶν βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων ἀλλὰ μᾶς ἔμεινε ὁλοζώντανο τὸ καράβι τῆς ἐλπίδας καὶ τὰ ὄνειρά μας.
Ἔμειναν ὅμως στὴν μνήμη μας σὰν κάποιος ἱλαροτραγικὸς ἀντίλαλος δύο θούρια ξεφτισμένα καὶ μερικὰ ψεύτικα συνθήματα διχαστικὰ πολιτικῆς προπαγάνδας, παραμύθια ποὺ ἔσπερναν οἱ Ἕλληνες πολιτικοὶ προεκλογικὰ τὸ 1920 μὴν ἔχοντας τὸ σθένος νὰ ὁμολογήσουν τὴν τραγικὴ ἀλήθεια ποὺ τὴν ξέρανε.
Μετὰ ἀπὸ αὐτὲς τὶς διακηρύξεις αὐτὸ ποὺ πήραμε ἦταν τὸ αἱματοβαμμένο ράσο τοῦ Χρυσοστόμου καὶ μερικὰ διδάγματα, ὅπως τὰ παραδίδει ὁ Ἐμμανουὴλ Ἐμμανουηλίδης, βουλευτὴς Σμύρνης καὶ Ἀϊδινίου στὴν ὀθωμανικὴ Βουλὴ τὸ 1914.
Ὁ βουλευτὴς ἀναφέρει ὅτι μοναδικὸ παράδειγμα ἀλτρουισμοῦ κατὰ τὶς ἀπαίσιες ἐκεῖνες ἡμέρες τοῦ Αὐγούστου τοῦ 1922 ὑπῆρξε ἡ Ἐκκλησία, τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ Γενικὸς Διοικητὴς Σμύρνης Ἀριστείδης Στεργιάδης καὶ ὅλοι οἱ ἐντεταλμένοι γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τοῦ Μικρασιατικοῦ λαοῦ ἔτρεχαν πανικόβλητοι πρὸς τὰ πλοῖα γιὰ νὰ σώσουν τὴ ζωή τους, ἐνῶ ὁ Μητροπολίτης Χρυσόστομος δὲν θέλησε νὰ χωρίσει τὴν τύχη του ἀπὸ τοὺς παραμένοντες χριστιανοὐς, ἄν καὶ μποροῦσε, ὅπως τὸν προέτρεπαν, νὰ φύγει, νὰ σωθεῖ.
Ὁ μαρτυρικὸς θάνατος τοῦ Χρυσοστόμου, ἀποφαίνεται ὁ βουλευτής, ἦταν τὸ μαρτυρικὸ τέλος ποὺ ἐν ζωῇ εἶχε ὀνειροπολήσει γιὰ τὸν ἑαυτό του. Καὶ προχωρεῖ σὲ μιὰ αἰχμηρὴ διαπίστωση: ἐὰν εἴχαμε πολιτικοὺς ἀρχηγοὺς καὶ στρατηγοὺς ὅμοιους στὴν ψυχὴ μὲ ἐκεῖνον, εἶναι βέβαιο ὅτι ἀντὶ νὰ θρηνοῦμε Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ θὰ εἴχαμε νὰ τιμᾶμε ἥρωες ἐθνικοῦ μεγαλείου.
Στὴ συνέχεια ἀναφέρθηκε στοὺς μητροπολίτες τῶν ἐπαρχιῶν ποὺ συχνὰ συγκρούονταν μὲ τὸν τότε Πατριάρχη Γερμανὸ καὶ τὴ Σύνοδο, ἐπειδὴ δὲν προωθοῦσαν στὴν Ὑψηλὴ Πύλη τὶς ἐπίσημες καταγγελίες τῶν Μητροπολιτῶν γιὰ τοὺς ἐκτοπισμοὺς καὶ τὶς τουρκικὲς κτηνωδίες.
Ἡ ὁμιλήτρια ἀναφερόμενη στὴ δράση τῶν μητροπολιτῶν ποὺ ἀγωνίζονταν γιὰ τὰ δίκαια τοῦ ἑλληνισμοῦ τῆς Μικρασίας καὶ τοῦ Πόντου, ἔκανε προσκλητήριο μερικῶν Μητροπολιτῶν τῆς ἐποχῆς τῶν διωγμῶν.
Χαρακτηριστικὰ ἀνέφερε τοὺς: Σμύρνης Χρυσόστομο, Καλλιπόλεως Κωνσταντῖνο, Ἀγκύρας Γερβάσιο, Ἀμασείας Γερμανό, Προύσσης Δωρόθεο Χαλκηδόνος Γρηγόριο Κυζίκου Κωνσταντῖνο.
Τέλος ἔκανε ἀναφορὰ στὴν ἐμπλοκὴ ξένων παραγόντων καὶ ἐγχώριων συνεργατῶν στὶς ἑλληνικὲς πολιτικὲς καὶ ἐθνικὲς περιπέτειες μὲ τὰ γνωστὰ καταστροφικὰ ἀποτελέσματα. Εἰδικότερα, ἀπὸ μαρτυρίες τῆς ἐποχῆς, τονίστηκε ἡ τουρκόφιλη πολιτικὴ τῆς Γερμανίας, τῆς Ἀγγλίας καὶ λοιπῶν συμμάχων.
Μετὰ τὸ πέρας τῆς ὁμιλίας, τὴν σκυτάλη πῆραν οἱ Θρακιῶτες Ἀθηνῶν, ποὺ παρουσίασαν ἕνα συγκινητικὸ δρώμενο μὲ θέμα τὸν ξεριζωμὸ τῶν Ἑλλήνων τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης. Τὸ δρώμενο ἦταν βασισμένο σὲ πραγματικὰ γεγονότα τῆς ἐποχῆς καὶ εἰδικότερα στὰ συμβάντα στὸ Λεοντάριο (Ἀσλὰν) τῆς Ἀν. Θράκης.
Τὸ σκηνικὸ παρουσίαζε τέσσερα σπιτικά, ὅπου ἡ ζωὴ κυλοῦσε στοὺς ἥσυχους καθημερινοὺς ρυθμούς, ὥσπου ξαφνικὰ ἔφτασε ἡ εἴδηση τῆς ἀναγκαστικῆς ἐκκένωσης τῆς περιοχῆς ἀπὸ τὸ ἑλληνικὸ στοιχεῖο καὶ τῆς ὑπαγωγῆς της στὴν Τουρκία. Ἀναπαράστησαν μὲ ἐπιτυχία τὴν θηριωδία τῶν Τούρκων πρὸς στοὺς διωκόμενους Ἕλληνες καὶ τὴν τραγικότητα ποὺ βίωναν οἱ Θρακιῶτες καθὼς ἔπαιρναν τὸ δρόμο τῆς προσφυγιᾶς.
Τὸ ἐπιτυχημένο δρώμενο ἦταν ἐμπνευσμένο ἀπὸ τὴν περιπέτεια τῆς οἰκογένειας τοῦ προέδρου τοῦ Συλλόγου Θρακιωτῶν Ἀθήνας, κ. Γεωργίου Ἀρβανίτη, ὁ ὁποῖος τὸ ὀργάνωσε, τὸ σκηνοθέτησε καὶ τὸ παρουσίασε μὲ τὰ μέλη τοῦ Συλλόγου. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ὅλα τὰ ἀντικείμενα ἐποχῆς ποὺ χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται ἀπὸ τὴν ἰδιωτική του συλλογή.
Ἀκολούθησαν τραγούδια ἀπὸ τὴ χορωδία Θρακιωτῶν Ἀθηνῶν ὑπὸ τὴ δ/νση τῆς κ. Ἔφης Βαϊρλῆ καὶ τὸ πρόγραμμα ἔκλεισε μὲ θρακιώτικους χορούς, ποὺ δίδαξαν οἱ χοροδιδάσκαλοι κ. Εὔη Κυριακίδη καὶ κ. Βασίλης Μπουκουβάλας.
