Του Αναστασίου Μαρίνη, θεολόγου
Με λαμπρότητα εορτάστηκε η Κυριακή της Ορθοδοξίας στη Νάουσα. Σήμερα, Κυριακή 13 Μαρτίου, στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης τελέστηκε ο Όρθρος, Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, η Τελετή για την Αναστήλωση των Ιερών Εικόνων και η Δοξολογία για τη 200η επέτειο της ενάρξεως της επαναστάσεως στη Νάουσα προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμονος.
Ο κ. Παντελεήμων, μεταξύ άλλων, αναφερόμενος στη θυσία των προγόων κατοίκων της πόλεως της Νάουσας, είπε: «Τούς τιμοῦμε, ἐκφράζοντας τήν εὐγνωμοσύνη μας, γιατί χάρη στή δική τους πίστη καί στή δική τους γενναιότητα ζοῦμε ἐμεῖς ἐλεύθεροι καί μποροῦμε νά μνημονεύουμε τή θυσία τους καί νά καυχώμεθα γιά τήν πίστη καί τόν ἡρωισμό τους. Ἄλλωστε ἀπέδειξαν μέ τόν ἀγώνα τους ἀλλά ἀπέδειξαν καί μέ τή θυσία τους ὅτι ἦταν καί καλοί πατριῶτες καί καλοί χριστιανοί, διότι αὐτός ὁ ἀγώνας ἔδωσε στήν Ἐκκλησία δύο χιλιάδες περίπου νεομάρτυρες, ἐκτός ἀπό τούς ἐθνομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι τιμοῦν τήν πόλη μας καί τήν πατρίδα».
Ακολουθεί η Ανακοίνωση της Ι. Μητροπόλεως:
Την Κυριακή της Ορθοδοξίας (Α΄ Κυριακή των Νηστειών -13 Μαρτίου) το πρωί στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης τελέστηκε ο Όρθρος, Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, η Τελετή για την Αναστήλωση των Ιερών Εικόνων και η Δοξολογία για τη 200η επέτειο της ενάρξεως της επαναστάσεως στη Νάουσα προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος.
Μετά το πέρας της Δοξολογίας και σύμφωνα με το τοπικό έθιμο, στο προαύλιο του ιερού Ναού χορεεψαν παραδοσισκούς χορούς τοπικοί σύλλογοι.
Σεβασμιώτατος στην ομιλία του τόνισε:
«Πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱός Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ».
Ἕναν μεγάλο θρίαμβο ἑορτάζει καί πανηγυρίζει σήμερα, πρώτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἡ Ἐκκλησία μας. Ἑορτάζει καί πανηγυρίζει τήν ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν της εἰκόνων, τίς ὁποῖες εἶχαν κατασυκοφαντήσει καί ἀπομακρύνει ἀπό τούς ἱερούς ναούς οἱ ἀσεβεῖς εἰκονομάχοι, διώκοντας συγχρόνως καί ἐξορίζοντας καί ὅσους τίς εὐλαβοῦντο, τίς ὑπερασπιζόταν καί ἀπέδιδαν σέ αὐτές τιμητική προσκύνηση, μέ τήν πίστη καί τή βεβαιότητα ὅτι ἡ τιμή δέν ἀναφέρεται στό ὑλικό στοιχεῖο τους, ἀλλά «ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει», ἀποδίδεται στό εἰκονιζόμενο ἱερό πρόσωπο τοῦ Κυρίου, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῶν ἁγίων.
Καί καθώς ὁ θρίαμβος αὐτός εἶναι θρίαμβος τῆς ὀρθοδόξου πίστεως ἔναντι τῶν αἱρετικῶν εἰκονομάχων, οἱ θειότατοι πατέρες θέλησαν νά μᾶς ὑπενθυμίσουν τά μεγάλα κατορθώματα τῆς πίστεως, ὅπως τά παρουσιάζει μέ μοναδικό τρόπο ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή του, ἀλλά καί τίς μεγάλες καί ἁγίες ἐκεῖνες μορφές, οἱ ὁποῖες ἀνά τούς αἰῶνες θριάμβευσαν διά τῆς πίστεως.
Μία ἀπό αὐτές καί ὁ προφήτης Μωϋσῆς. Γεννημένος στήν Αἴγυπτο, τήν ἐποχή τῆς αἰχμαλωσίας τῶν Ἰσραηλιτῶν στούς Αἰγυπτίους, υἱοθετήθηκε μέσα στό σχέδιο τῆς προνοίας τοῦ Θεοῦ ἀπό τή θυγατέρα τοῦ Φαραώ.
Ὅμως ἐκεῖνος, ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος, ἀρνήθηκε νά λέγεται υἱός Φαραώ καί νά ἀπολαμβάνει τά ἀγαθά, ἐνῶ οἱ ὁμοεθνεῖς του ὑπέμεναν τίς κακουχίες καί τίς ταπεινώσεις τῶν Αἰγυπτίων, καί προτίμησε νά συγκακοπαθήσει μαζί τους στηριζόμενος στήν πίστη του στόν Θεό τῶν πατέρων του, καί ὁδήγησε στή συνέχεια τόν Ἰσραηλιτικό λαό μακριά ἀπό τήν Αἴγυπτο καί τήν καταδυναστεία τοῦ Φαραώ.
Σήμερα ὅμως δέν ἑορτάζουμε μόνο τόν θρίαμβο τῆς πίστεως πού ὁδήγησε στήν ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Ἑορτάζουμε καί τόν θρίαμβο τῆς πίστεως τῶν πατέρων καί τῶν μητέρων μας, τῶν ἡρωικῶν Ναουσαίων, πού σάν σήμερα πρίν ἀπό 200 χρόνια ἀποφάσισαν νά ξεσηκωθοῦν γιά νά ἀποτινάξουν τόν βαρύ καί καταπιεστικό ζυγό τῆς σκλαβιᾶς.
Τό ἔκαναν κινούμενοι ἀπό τήν πίστη τους στόν ἀληθινό Θεό, τήν ὁποία καταπίεζε ἀφόρητα ὁ Τοῦρκος δυνάστης, μιμούμενοι, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, καί αὐτοί τόν Μωυσῆ. Γιατί καί οἱ Ναουσαῖοι ἀπολάμβαναν τήν ὑψηλή προστασία τῆς μητέρας τοῦ ἑκάστοτε σουλτάνου, ὅπως ὁ Μωυσῆς τοῦ Φαραώ, καί εἶχαν προνόμια μοναδικά, ἀνάμεσα στά ὁποῖα καί τό ὅτι δέν ἐπιτρεπόταν νά διανυκτερεύουν μέσα στήν πόλη μουσουλμάνοι, μέ ἐξαίρεση ἕναν πολιτικό διοικητή, ἕναν ἱεροδικαστή καί ἕναν ἀντιπρόσωπο τῆς μητέρας τοῦ σουλτάνου, ἀλλά καί ὅτι οἱ κάτοικοί της ἦταν ἀπαλλαγμένοι ἀπό τούς φόρους.
Καί ὅμως οἱ Ναουσαῖοι πού ζοῦσαν σχεδόν ἐλεύθεροι νά ἀπολαμβάνουν τά ἀγαθά τους καί τά προνόμιά τους καί νά βλέπουν τήν πόλη τους νά εὐημερεῖ καί νά προοδεύει μέσα στήν τουρκοκρατούμενη πατρίδα, τόλμησαν νά θυσιάσουν αὐτά τά προνόμια, γιά νά συμπαραταχθοῦν μέ τούς ἄλλους Ἕλληνες καί νά ἀγωνισθοῦν καί αὐτοί μέ πίστη στόν Θεό, γιά νά ἐλευθερωθοῦν ἀπό τούς Τούρκους καί νά ἐλευθερώσουν τήν πατρίδα καί τούς ἀδελφούς τους ἀπό τή σκλαβιά.
Ἔτσι, σέ ἀγαστή ἀλλά καί μυστική συνεργασία μέ τούς ἄλλους Ἕλληνες ὁπλαρχηγούς καί προκρίτους, ἐπέλεξαν οἱ Ναουσαῖοι αὐτή τή σημαντική γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν πίστη μας ἡμέρα, τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, γιά νά ἀναστηλώσουν μαζί μέ τίς ἱερές εἰκόνες καί τά ἱερά λάβαρα τῆς ἐπαναστάσεως, καί νά διατρανώσουν τήν ἀπόφασή τους νά ἀγωνισθοῦν μέ τή δύναμη τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά τόν κοινό ἐθνικό σκοπό.
Ἀκολουθώντας, λοιπόν, καί οἱ πατέρες μας τό παράδειγμα τῶν Ἑλλήνων τοῦ Μοριᾶ καί τῆς Ρούμελης, συγκεντρώθηκαν τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας τοῦ 1822 στόν Μητροπολιτικό τότε ναό τῆς Ναούσης, στόν ναό τοῦ ἁγίου Δημητρίου, γιά νά λειτουργηθοῦν καί νά ζητήσουν ἀπό τόν Θεό νά εὐλογήσει τόν δίκαιο ἀγώνα τους.
Σύμφωνα μέ τίς ἱστορικές πηγές ὁ Μητροπολίτης Βεροίας καί Ναούσης ἀπουσίαζε στήν Κωνσταντινούπολη, γι᾽ αὐτό καί τόν ἀναπλήρωνε κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη ὁ πρωτοσύγκελλος Γρηγόριος.
Ὁ ναός τοῦ μεγαλομάρτυρος ἁγίου Δημητρίου ἦταν κατάμεστος. «Ἅπαντες οἱ κάτοικοι, μικροί καί μεγάλοι, ὡπλισμένοι καί ἄοπλοι, συνῆλθον εἰς τόν ναόν … ἔνθα ἐτελεῖτο λειτουργία ὑπέρ εὐοδώσεως τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος».
Μετά τό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας ἐψάλη Παράκληση, καί στή συνέχεια ὁ πρωτοσύγκελλος ἐκφώνησε «μικρόν, πατριωτικόν καί συγκινητικόν λογύδριον, προτρέψας τούς κατοίκους εἰς τόν ὑπέρ πατρίδος καί ἐλευθερίας ἀγῶνα».
Ἡ ἐπανάσταση τῶν Ναουσαίων εἶχε οὐσιαστικά ξεκινήσει. Ἡ πίστη τους στόν Θεό καί στά ἰδανικά τῆς πατρίδας καί τῆς ἐλευθερίας τούς ὤθησε νά ἀποφασίσουν νά θυσιάσουν τά πάντα. Προνόμια, περιουσίες, οἰκογένειες καί τήν ἴδια τους τή ζωή. Πίστευαν βαθειά στόν Θεό καί στή δύναμή του. Πίστευαν στήν κραταιά προστασία του καί στή δικαιοσύνη του. Καί γνώριζαν ὅτι ὁ ἀγώνας τους ἦταν δίκαιος, γιατί θυσίαζαν τό προσωπικό τους συμφέρον γιά τό κοινό καλό, γιά τήν ἐλευθερία τῆς πατρίδος καί τῆς πίστεως. Καί τό ἀπέδειξαν μέ τό θάρρος καί τήν τόλμη τους, τό ἀπέδειξαν μέ τήν ἀποφασιστικότητα καί τή γενναιότητά τους τήν ὥρα τῆς μάχης ἀλλά καί τήν ὥρα τοῦ θανάτου καί τοῦ μαρτυρίου τους.
Τιμώντας φέτος τή συμπλήρωση 200 χρόνων ἀπό τήν ἔναρξη τῆς ἐπαναστάσεως τῆς Ναούσης καί τοῦ ὁλοκαυτώματός της, τιμοῦμε καί ἀναμιμνησκόμεθα σήμερα, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, τήν κήρυξή της σάν σήμερα στόν τότε μητροπολιτικό ναό τοῦ ἁγίου Δημητρίου.
Τιμοῦμε τήν πίστη καί τή φιλοπατρία τῶν προγόνων μας καί ἐμπνεόμεθα ἀπό τό ἡρωικό παράδειγμα τῆς τόλμης καί τῆς θυσίας τους σέ μία ἰδιαίτερα κρίσιμη ἐποχή γιά ὅλο τόν κόσμο μας.
Τούς τιμοῦμε, ἐκφράζοντας τήν εὐγνωμοσύνη μας, γιατί χάρη στή δική τους πίστη καί στή δική τους γενναιότητα ζοῦμε ἐμεῖς ἐλεύθεροι καί μποροῦμε νά μνημονεύουμε τή θυσία τους καί νά καυχώμεθα γιά τήν πίστη καί τόν ἡρωισμό τους. Ἄλλωστε ἀπέδειξαν μέ τόν ἀγώνα τους ἀλλά ἀπέδειξαν καί μέ τή θυσία τους ὅτι ἦταν καί καλοί πατριῶτες καί καλοί χριστιανοί, διότι αὐτός ὁ ἀγώνας ἔδωσε στήν Ἐκκλησία δύο χιλιάδες περίπου νεομάρτυρες, ἐκτός ἀπό τούς ἐθνομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι τιμοῦν τήν πόλη μας καί τήν πατρίδα.
Αἰωνία ἡ μνήμη αὐτῶν.