Λυδία Καρρά, Κώστας Σταματόπουλος
Η παγκόσμια προβολή που έλαβε το μνημείο της Επισκοπής της Σικίνου μέσω της βράβευσής του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Europa Nostra αποτελεί μεγάλη χαρά για όλους όσοι ενδιαφέρονται για την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας και ιδιαίτερα για εμάς στην Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ).
Γιατί η Σίκινος, μέσα στην πληθώρα των γοητευτικών νησιών των Κυκλάδων, είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα του Αιγαίου. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Ευτύχησε να έχει δημάρχους –όπως ο Γιάννης Συρίγος και ο Βασίλης Μαράκης– ευαίσθητους στην ομορφιά της φύσης και στην πολιτιστική κληρονομιά, και κατοίκους που αγαπούν τόσο τον τόπο τους, ώστε να μη βιάζονται να τον ξεπουλήσουν για γρήγορα κέρδη, και που προσβλέπουν στην πραγματική αειφόρο ανάπτυξη του νησιού.
Σε αυτή την κατεύθυνση θα τους βοηθήσει η διεθνής αναγνώριση του μοναδικού μνημείου της Επισκοπής, αλλά και τα υπέροχα Μονοπάτια Πολιτισμού που φρόντισε για το νησί η ΕΛΛΕΤ. Με τα Μονοπάτια Πολιτισμού ξεκίνησε και η σωτηρία του μνημείου της Επισκοπής. Πριν από περίπου 8 χρόνια, νέοι συνεργάτες της ΕΛΛΕΤ που υλοποιούσαν το πρόγραμμα των Μονοπατιών, καθώς κατέγραφαν το παλιό μονοπάτι που οδηγούσε στον αρχαίο οικισμό, εντόπισαν ένα εγκαταλελειμμένο μνημείο που τους προξένησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το φωτογράφισαν και έστειλαν τις φωτογραφίες στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, που με τη σειρά του ενημέρωσε την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και από κοινού επιβεβαίωσαν τη σημασία του μνημείου. Ελειπαν όμως οι μελέτες για να προχωρήσει οποιαδήποτε ενέργεια. Ανέλαβε το θέμα η ΕΛΛΕΤ και άλλη μία φορά ο Θανάσης και η Μαρίνα Μαρτίνου, αναγνωρίζοντας τη σημασία του μνημείου, προθυμοποιήθηκαν να καλύψουν τα έξοδα.
Επρόκειτο για ένα κτίριο εγκαταλελειμμένο με εμφανή τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά, που υποδηλώνουν τη βαθιά ιστορικότητά του. Ενα μνημείο που ζει εδώ και 17 αιώνες έως τις μέρες μας, έχοντας κατασκευαστεί στους ρωμαϊκούς χρόνους ως μαυσωλείο και στη συνέχεια μετατράπηκε σε εκκλησία. Η Επισκοπή μορφολογικά διατηρεί όλες τις μεταγενέστερες φάσεις της, δίδοντας και οπτικά την αφήγηση της ιστορίας της.
Μελέτες
Για να πραγματοποιηθεί η αποκατάσταση αυτού του τόσο αξιόλογου μνημείου, η ΕΛΛΕΤ ανέθεσε τη στατική μελέτη στον πολιτικό μηχανικό Π. Παναγιωτόπουλο και τη γεωτεχνική μελέτη στην εταιρεία «Εδαφος Α.Ε.». Tην αρχιτεκτονική και τις υπόλοιπες μελέτες ανέλαβε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης, με την υψηλής ποιότητας δουλειά από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με προϊστάμενο τον Δημήτρη Αθανασούλη, αποκαλύφθηκαν ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως μια συγκινητική επιγραφή εκείνου που πιθανολογείται πως κατασκεύασε το μαυσωλείο για μια γυναίκα που αγαπούσε, τη Νεικώ. Αργότερα, κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκαλύφθηκε ένα ακόμη αναπάντεχο στοιχείο που προκάλεσε αίσθηση, ο ασύλητος τάφος της Νεικούς. Το έργο αποτελώντας παράδειγμα εποικοδομητικής συνεργασίας του ιδιωτικού τομέα μέσω της ΕΛΛΕΤ ως φορέα της κοινωνίας των πολιτών, με τον δημόσιο τομέα μέσω της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, αλλά και των ευαισθητοποιημένων δημάρχων και της τοπικής κοινωνίας, καρποφόρησε και πλέον βραβεύεται.
Αξίζει να αναφερθεί ότι, παράλληλα με τις δράσεις για την αποκατάσταση και ανάδειξη του μνημείου της Επισκοπής, υλοποιήθηκε πρόγραμμα μέσω του Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΕΛΛΕΤ σε τοπικά σχολεία με συμμετοχή του δήμου και των κατοίκων, για την αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας με υφασμάτινη, καθιστώντας τη Σίκινο ένα από τα πρώτα νησιά χωρίς πλαστική σακούλα. Δεν είναι τυχαίο ότι το νηπιαγωγείο Σικίνου δημιούργησε ένα από τα πιο ζωντανά σχολικά βίντεο για την καταστροφή που προκαλούν οι πλαστικές σακούλες στις θάλασσές μας. Η Σίκινος αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα νησιά του Αιγαίου με τη διάσωση πολιτισμού και φύσης ως πυξίδα για βιώσιμη ανάπτυξη.
* Η κ. Λυδία Καρρά είναι πρόεδρος και ο κ. Κώστας Μ. Σταματόπουλος αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Πηγή: https://www.kathimerini.gr/