Γράφει η Ευράνθη (Εύφη) Μητώση
Νομικός, πρ. Νομάρχης
Όταν πρόκειται να μιλήσεις για δικούς σου ανθρώπους, πραγματικά, είναι δύσκολο.
Είναι αυτή η ανησυχία πως τα λόγια θα φανούν πολλά γι’ αυτούς που τους γνωρίζουν λίγο και λίγα για αυτούς που τους γνωρίζουν πολύ…
«Tοιούτος ημίν έπρεπεν αρχιερεύς» (28-4-1998). Ήταν η φράση που συμπεριέλαβα στη συγχαρητήρια επιστολή που έστειλα στον νεοεκλεγέντα τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλο και στην οποία πήρα την έντυπη ευχαριστήρια απάντησή του, που µε χειρόγραφη προσθήκη, όπως συνήθιζε, ζητούσε την προσευχή µου για δύναμη στο έργο του.
Ύστερα από ενάμιση χρόνο, ανταποκρινόμενη στην τιμητική για µένα πρότασή του, ανέλαβα διευθύντρια του ιδιαίτερου γραφείου του, όπου παρέμεινα για περισσότερα από τρία χρόνια. Αργότερα, και για άλλα δύο χρόνια, μέχρι τον θάνατό του, ανέλαβα διευθύνουσα σύμβουλος της Εταιρείας Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, συμβάλλοντας, στο μέτρο των δυνατοτήτων µου και των αρμοδιοτήτων µου και µε δεδομένη την όποια επαγγελματική και πολιτική εμπειρία µου, στη διαμόρφωση της καθημερινότητάς του και στο ευρύτερο έργο του.
Κάθε μέρα αποκάλυπτα – και θα έλεγα εντυπωσιαζόμουν – το μεγαλείο της καρδιάς, του μυαλού και της εκρηκτικής προσωπικότητάς του, που αναδεικνυόταν μέσα από μια χαρακτηριστική απλότητα. Ζούσε μέσα στον κόσμο, στην κοινωνία, στην πολιτική, στον πολιτισμό, στη ζωή, όμως συνδέοντας πάντα και όλα µε τη λειτουργικότητα της Εκκλησίας.
Στους δύσκολους καιρούς μας και μετά την πορεία μου δίπλα του, πόσο ταιριάζουν τα λόγια του Παπαδιαμάντη που έγραφε πως «όταν στερέψει η νερομάνα, ο λαός, για να μην πεθάνει, πίνει νερό απ’ τα λασπόνερα». Και, σήμερα, φαίνεται να έχει στερέψει η νερομάνα…
Τι να πρωτοθυμηθείς, τι να πρωτογράψεις!
Ήταν ακούραστος, απολάμβανε «ψυχή τε και σώματι» όλες τις εκκλησιαστικές ακολουθίες µε το ίδιο λατρευτικό πάθος, σε ένα ταπεινό εκκλησάκι και σε έναν μεγαλοπρεπή ναό! Καθημερινά διέθετε όσο χρόνο χρειαζόταν για να αναγνώσει και να απαντήσει, πολλές φορές ιδιοχείρως, στις δεκάδες επιστολές επωνύμων και ανωνύμων, πολιτικών και πολιτών, φορέων εκκλησιαστικών και µη, Ελλήνων και ξένων, ορθοδόξων και µη, που µε τον τρόπο τους εξέφραζαν τον θαυμασμό τους ή τον έκαναν κοινωνό των προβλημάτων τους, του πόνου τους, των αιτημάτων τους, περιμένοντας την αποτελεσματική παρέμβασή του, την παρηγορητική επιστολή του ή την απευθείας επαφή μαζί του.
Ατέλειωτες ήταν οι ώρες των συναντήσεών του, σχεδόν καθημερινά, µε όλους, ανάμεσα στους οποίους πρωτεύουσα θέση, στην καρδιά του και στο πρόγραμμά του, είχαν τα παιδιά, οι νέοι, οι μαθητές, από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Τόσο που µε τον καιρό έγινε παράδοση να τον επισκέπτονται, σχεδόν «προσκυνηματικά» στη διάρκεια των σχολικών εκδρομών τους στην Αθήνα, όταν δεν πήγαινε ο ίδιος στα σχολεία τους.
Η Αρχιεπισκοπή έγινε ο φυσικός χώρος για χιλιάδες νέους, μαθητές και όχι µόνο, που γοητευμένοι τον άκουγαν να τους μιλά µε τον δικό του, ζεστό, αληθινό, γλαφυρό, συναρπαστικό τρόπο, συχνά δακρυσμένος για την πατρίδα, την Ελλάδα, το μεγαλείο των προγόνων µας, τη λαμπρή ιστορία µας, την Ορθοδοξία, την αγάπη στον Θεό και τους ανθρώπους και, φυσικά, µε τα γνωστά, ευχάριστα και πάντα διδακτικά ανέκδοτά του!
Τον θυμάμαι όταν κλήθηκε να κάνει τα εγκαίνια του μετρό στην Αθήνα. Πέρασε ώρες μπροστά στον υπολογιστή του, συνηθισμένη για µας τους συνεργάτες του εικόνα, για να συντάξει τη σχετική µε το έργο ευχή, φυσικά στην εκκλησιαστική πλούσια γλώσσα.
Πολυσχιδής προσωπικότητα, φωτεινή, ανεπανάληπτη. Αυθόρμητος και παρορμητικός πολλές φορές. Ηγέτης και δεινός ομιλητής, μαχητικός σε όλα τα εθνικά, πνευματικά, κοινωνικά, εκκλησιαστικά προβλήματα, κοντά στον πονεμένο, τον κουρασμένο, τον άρρωστο, τον αδύνατο, τον πτωχό, τον πιστό, εκφράζοντας πάντα δυναμικό λόγο, αγγίζοντας και τον χώρο της πολιτικής, έστω στις παρυφές της, όσο και αν ενοχλούσε. Μοναδικός, επικοινωνιακός, ασκούσε ασυνήθιστη γοητεία στους συνομιλητές και τους ακροατές του, πάντα χαμογελαστός, οραματιστής, επαγρυπνών για την Εκκλησία και την πατρίδα, την Ορθοδοξία, την Ελλάδα.
Άνοιξε δρόμους με ζήλο για τον χριστιανισμό. Έδωσε μάχη στην Ευρώπη ώστε ο χριστιανισμός να αποτελέσει θεμέλιο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ήταν ένας ευφυής, ξεχωριστός εκκλησιαστικός άνδρας και φανατικός πατριώτης. Άριστος γνώστης των θεολογικών θεμάτων και της εκκλησιαστικής και όχι µόνο παράδοσης, που µε πείσμα τιμούσε και διέδιδε. Θεοστόχαστος και διορατικός, συναρπαστικός. Με χαρακτηριστική απλότητα και, φυσικά, χιούμορ.
Με σεβασμό στην αιώνια μνήμη του…
Λίγα βιογραφικά στοιχεία για τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο:
Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, κατά κόσμον Χρήστος Παρασκευαΐδης, γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1939 στην Ξάνθη και σπούδασε Νομικά και Θεολογία.
Διδάκτωρ Θεολογίας, πτυχιούχος γαλλικής και αγγλικής γλώσσας, γνώστης ιταλικής και γερμανικής, χειροτονήθηκε διάκονος το 1961 και πρεσβύτερος το 1965.
Εννέα χρόνια ήταν ιεροκήρυκας στο ναό της Κοιμήσεως Θεοτόκου Φαλήρου, ενώ διετέλεσε επί επτά χρόνια γραμματέας της Ιεράς Συνόδου.
Νεότατος, μόλις 35 ετών, το 1974 εξελέγη μητροπολίτης Δημητριάδος, απ’ όπου αναχώρησε, όταν εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αθηνών. Πήρε μέρος σε πολλές εκκλησιαστικές αποστολές στο εξωτερικό, ενώ συνέγραψε πλήθος επιστημονικών και εποικοδομητικών κειμένων. Αρθρογράφησε στον εκκλησιαστικό Τύπο, αλλά και σε εφημερίδες.
Το 1998, μετά το θάνατο του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο από Δημητριάδος Χριστόδουλος, ο οποίος προκάλεσε αίσθηση στην κοινή γνώμη, από την πρώτη στιγμή που άρχισε να διαβάζει τον «επιβατήριο» λόγο του στον κατάμεστο μητροπολιτικό ναό Αθηνών.
Πολύ γρήγορα, όλοι μιλούσαν για τον Αρχιεπίσκοπο, που καλούσε τη νεολαία να πλησιάσει την Εκκλησία, «ακόμα και με το σκουλαρίκι», ζητούσε συγγνώμη από τους νέους για όσα δεν έγιναν από τους μεγαλύτερους, ενώ άρχισε αμέσως να ασχολείται με την αναζωογόνηση όλων των υπηρεσιών της Εκκλησίας και κυρίως του φιλανθρωπικού τομέα.
Υπό την ηγεσία του, προάγεται το έργο της Εκκλησίας σε ολόκληρο τον κοινωνικό τομέα. Ιδρύονται νέοι οργανισμοί που καλύπτουν τομείς, όπως η βιοηθική, η μέριμνα για τους τοξικομανείς, την κακοποιημένη γυναίκα, την άγαμη μητέρα. Τέλος, ίδρυσε την Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Αλληλεγγύη», μέσω της οποίας γίνεται παρέμβαση με ανθρωπιστική βοήθεια, σε παγκόσμια κλίμακα.
Ίδρυσε την υπηρεσία Διαδικτύου, δημιουργώντας συγχρόνως ψηφιακή βιβλιοθήκη σε 9 γλώσσες, πινακοθήκη, μουσικοθήκη και πύλη πολιτιστικών ειδήσεων στα ελληνικά και αγγλικά.
Δύο μεγάλα γεγονότα σημάδεψαν τα πρώτα χρόνια της ποιμαντορίας του: η σύγκρουση με την κυβέρνηση Κ. Σημίτη για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, που άρχισε την άνοιξη του 2000 και απασχόλησε για περίπου δύο χρόνια την κοινή γνώμη, ενώ αμέσως μετά άρχισε και η κρίση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο που κράτησε ως το 2004 και έληξε μετά την παρέμβαση της υπουργού Παιδείας Μαριέττας Γιαννάκου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος κοιμήθηκε την 28η Ιανουαρίου 2008, έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.