Άγιος Δωρόθεος, ο λόγιος των Γραφών και της ελληνικής Παιδείας
Ο Άγιος Δωρόθεος ήταν ποιμένας που είχε «τήν μόρφωσιν τής γνώσεως καί τής αληθείας εν τώ νόμω» (προς Ρωμαίους, β’ 20), δηλαδή την ακριβή γνώση και αλήθεια που βρίσκεται στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη.
Σήμερα, 5 Ιουνίου, τιμάται μνήμη του Αγίου Δωρόθεου. Ο Άγιος Δωρόθεος, επίσκοπος Τύρου είχε, σύμφωνα με την Εκκλησία, «τήν μόρφωσιν τής γνώσεως καί τής αληθείας εν τώ νόμω» (προς Ρωμαίους, β’ 20), δηλαδή την ακριβή γνώση και αλήθεια που βρίσκεται στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη. Ο Δωρόθεος ήταν λόγιος όχι μόνο των θείων γραφών, αλλά και της ελληνικής Παιδείας.
Ο Δωρόθεος ήταν χριστιανός επίσκοπος της Τύρου και ιερομάρτυρας. Δεν πρέπει όμως να συγχέεται με τον πρεσβύτερο της Αντιοχείας. Παραδοσιακά πιστώνεται με τις Πράξεις των Εβδομήκοντα Αποστόλων (που μπορεί να είναι το ίδιο έργο με το χαμένο Ευαγγέλιο των Εβδομήκοντα), οι οποίοι αναφέρονται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον 10:1.
Πρόλαβε μέχρι και τη βασιλεία του Ιουλιανού του Παραβάτη. Οι ειδωλολάτρες, όμως, που ήταν προστατευόμενοι αυτού του αυτοκράτορα, έπιασαν το Δωρόθεο και αφού τον βασάνισαν ανελέητα τον σκότωσαν το 362 μ.Χ. Έτσι κέρδισε το στεφάνι του μαρτυρίου. Τότε ο Δωρόθεος ήταν 107 χρονών.
Σήμερα σώζεται εκκλησιαστικό σύγγραμμά του, για τους 70 μαθητές του Ιησού Χριστού.
Απολυτίκιον. Ηχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ὡς δώρημα τέλειον, ἐκ τοῦ τῶν φώτων Πατρός, σοφίας τήν ἔλλαμψιν, ὡς Ἱεράρχης σοφός, ἐδέξω Δωρόθεε· ὅθεν καί πλεονάσας, τόν σόν τάλαντον μάκαρ, ἤθλησας ὑπέρ φύσιν, βαθυτάτῳ ἐν γήρᾳ, πρεσβεύων Ἱερομάρτυς, ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ηχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.
Ὀρθοδόξοις δόγμασιν, Ἱερομάρτυς κηρύξας, δῶρον θεῖον ἅγιον, σαυτόν προσῆξας τῷ Κτίστῃ, πρότερον, ἐν τῇ ἀσκήσει ἐνδιαπρέψας, ὕστερον, τῷ μαρτυρίῳ στερρῶς ἀθλήσας, καί νομίμως ὑπεδέξω, βραβεῖον νίκης, παρά Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῆς σοφίας μυσταγωγός, καί τῆς Ἐκκλησίας, θεοφάντωρ ὁ ἱερός· χαίροις ὁ Μαρτύρων, τῆς δωρεᾶς τρυφήσας, ὡς θεῖος Ἱεράρχης, Πάτερ Δωρόθεε.
