Ο Ρωμανός, ανατράφηκε από γονείς φτωχούς και αγράμματους, αλλά ευσεβείς και παρέμεινε και ο ίδιος αγράμματος.
Κάποτε ήλθε σαν προσκυνητής στους Αγίους Τόπους, στη Μονή του Αγίου Σάββα, όπου άκουσε διηγήσεις για νεομάρτυρες της πίστης και έτσι τον κατέλαβε ο πόθος του μαρτυρίου. Πήγε στη Θεσσαλονίκη, όπου ομολόγησε με θάρρος μπροστά στον κριτή τον Ιησού Χριστό, σαν αληθινό Θεό και σωτήρα των ανθρώπων και κατηγόρησε τον Μωάμεθ σαν παραμυθά. Τα βασανιστήρια ήταν φρικτά. Ο αρχηγός του τούρκικου στόλου, ζήτησε να του δοθεί ποινή ισόβιας δουλείας στα κουπιά των πλοίων. Κάποιοι χριστιανοί όμως, τον ελευθέρωσαν αντί χρημάτων και τον έστειλαν στο Άγιο Όρος στα Καυσοκαλύβια.
Στο Άγιο Όρος έμεινε κοντά στον Όσιο Ακάκιο τον Καυσοκαλυβίτη, όπου με προσευχή και νηστεία προπαρασκευάστηκε για το μαρτύριο. Με την ευλογία λοιπόν του πνευματικού του, μοναχός πλέον τώρα, ξεκίνησε για τους Αγίους Τόπους να μαρτυρήσει. Αλλά για να μη συμβεί κάτι κακό στον Πανάγιο Τάφο, τελικά πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί προκάλεσε τους Τούρκους, και τον έριξαν μέσα σ’ ένα ξεροπήγαδο, νηστικό για 40 μέρες. Τελικά τον αποκεφάλισαν στις 5 ή 6 Ιανουαρίου (κατά άλλους στις 16 Φεβρουαρίου) του 1694 μ.Χ.
Το Ιερό λείψανο του αγοράστηκε αντί 500 γροσιών από έναν Άγγλο πλοίαρχο και μεταφέρθηκε στην Αγγλία. Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι το μαντήλι με το αίμα του Αγίου, βρίσκεται στη Μονή Δοχειαρίου. Ακολουθία του Αγίου βρίσκεται στον Κωδ. 61 σελ. 265 της Καλύβης Ιωασαφαίων στα Καυσοκαλύβια και εκδόθηκε στο Βόλο το 1937 μ.Χ.
Η Εκκλησία εορτάζει την μνήμη του Αγίου και στις 16 Φεβρουαρίου