Σημαντικός ο βίος του Νεομάρτυρος Ζαχαρία του Αρταίου. Ο Νεομάρτυς Ζαχαρίας καταγόταν από τα μέρη της Άρτας και στο επάγγελμα ήταν γουναράς. Σε μικρή ηλικία εξισλαμίσθηκε, αργότερα όμως μετανόησε ειλικρινά, εξομολογήθηκε τη βαριά αμαρτία του και ζήτησε από τον πνευματικό του την άδεια να μαρτυρήσει για την πίστη του. Αφού κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων και μοίρασε όλα τα υπάρχοντά του στους φτωχούς, παρουσιάσθηκε στον κριτή και με θαυμαστή τόλμη ομολόγησε την πίστη του στο Χριστό. Οι αγάδες τον φυλάκισαν και τον βασάνισαν για πολλές ημέρες. Υπέμεινε με καρτερικότητα όλα τα βασανιστήρια και παρέδωσε το πνεύμα του στον μισθαποδότη Κύριο στις 20 Ιανουαρίου 1782 στην Πάτρα.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τῆς Ἄρτης ἀγλάισμα, καὶ Νεομάρτυς κλεινός, ἐν Πάτραις ὡς ἤθλησας, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, ἐδείχθης μακάριε, οὐ γὰρ τὸν τρώσοντα σέ, καθελῶν δι’ ἀγώνων, γέρας ἐδέξω θεῖον, Ἀθλητὰ Ζαχαρία, πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἠμῶν τῶν εὐφημούντων σε.