Το Ευαγγέλιο: Τ ῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπάρας ὁ Ἰησοῦς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τὸν οὐρανόν, εἶπε· πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα· δόξασόν σου τὸν υἱόν, ἵνα καὶ ὁ υἱός σου δοξάσῃ σε, καθὼς ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσῃ αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν. ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ ἔργον ἐτελείωσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω· καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί. Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις οὓς δέδωκάς μοι ἐκ τοῦ κόσμου. σοὶ ἦσαν καὶ ἐμοὶ αὐτοὺς δέδωκας, καὶ τὸν λόγον σου τετηρήκασι. Νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέδωκάς μοι παρὰ σοῦ ἐστιν· ὅτι τὰ ρήματα ἃ δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, καὶ αὐτοὶ ἔλαβον, καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς ὅτι παρὰ σοῦ ἐξῆλθον, καὶ ἐπίστευσαν ὅτι σύ με ἀπέστειλας. Ἐγὼ περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ· οὐ περὶ τοῦ κόσμου ἐρωτῶ, ἀλλὰ περὶ ὧν δέδωκάς μοι, ὅτι σοί εἰσι, καὶ τὰ ἐμὰ πάντα σά ἐστι καὶ τὰ σὰ ἐμά, καὶ δεδόξασμαι ἐν αὐτοῖς. καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ οὗτοι ἐν τῷ κόσμῳ εἰσί, καὶ ἐγὼ πρὸς σὲ ἔρχομαι. Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς. ὅτε ἤμην μετ᾿ αὐτῶν ἐν τῷ κόσμῳ, ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου· οὓς δέδωκάς μοι ἐφύλαξα, καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώλετο εἰ μὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ. νῦν δὲ πρὸς σὲ ἔρχομαι, καὶ ταῦτα λαλῶ ἐν τῷ κόσμῳ ἵνα ἔχωσι τὴν χαρὰν τὴν ἐμὴν πεπληρωμένην ἐν αὐτοῖς.
«Ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς»
Τὴ σημερινὴ Κυριακὴ τιμοῦμε τὴ μνήμη τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ἡ Σύνοδος αὐτὴ συγκλήθηκε τὸ 325 μ.Χ. στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας, μιὰ πόλη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀρείου. Τὸ εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα, σχετικὸ μὲ τὴν ἑορτή, εἶναι τὸ πρῶτο μέρος τῆς Ἀρχιερατικῆς Προσευχῆς τοῦ Κυρίου, δηλαδὴ τῆς προσευχῆς ποὺ ἀπηύθυνε ὁ Κύριος λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ Πάθος Του. Στὴν ἀρχή της ὁ Κύριος λέει ὅτι δόξασε τὸν ἐπουράνιο Πατέρα Του στὴ γῆ: «Ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς». Ἂς δοῦμε λοιπὸν σήμερα πῶς δόξασε ὁ Κύριος τὸν Θεὸ Πατέρα, πῶς Τὸν δόξασαν οἱ ἅγιοι Πατέρες ποὺ τιμοῦμε σήμερα, καὶ ποιὸ εἶναι τὸ δικό μας χρέος.
1. Ὁ Κύριος φανέρωσε τὴν ἀλήθεια ποὺ σώζει
Ὁ Κύριος δόξασε τὸν Πατέρα Του στὴ γῆ μὲ ὁλόκληρη ἀσφαλῶς τὴ ζωή Του. Τὸν δόξασε ὅμως καὶ μὲ τὴ φανέρωση τῆς ἀλήθειας περὶ Θεοῦ. Στὴν πρὸ Χριστοῦ ἐποχὴ λατρεύονταν καὶ δοξάζονταν πολλοὶ ψεύτικοι θεοί, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ὅλα τὰ ἀνθρώπινα πάθη ἢ εἶχαν μορφὴ ζώου· πίσω ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ψευδοθεοὺς κρύβονταν οἱ δαίμονες.
Ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱὸς τοῦ Θεοῦ κατήργησε τὴ δόξα τῶν ψεύτικων θεῶν ἀποκαλύπτοντας στοὺς ἀνθρώπους ποιὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός, ὁ μόνος ἄξιος νὰ δοξάζεται. Γι᾿ αὐτὸ ἄλλωστε ἦλθε στὸν κόσμο, ὅπως διεκήρυξε ὁ Ἴδιος, «ἵνα μαρτυρήσῃ τῇ ἀληθείᾳ»· γιὰ νὰ ἀποκαλύψει καὶ κηρύξει τὴν ἀλήθεια περὶ τοῦ Θεοῦ (Ἰω. ιη΄ [18] 37).
Ἀποκάλυψε δηλαδὴ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι Τριαδικός, ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο. Καὶ ὅτι αὐτὸς ὁ ἐν Τριάδι Θεός ἀγαπάει τὸν ἁμαρτωλὸ καὶ θέλει τὴ σωτηρία του· καὶ ὅτι γι᾿ αὐτὴ τὴ σωτηρία τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε καὶ ἄνθρωπος γιὰ νὰ προσφέρει τὸν Ἑαυτό Του θυσία «ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας», γιὰ νὰ ζήσει καὶ νὰ σωθεῖ ὁ κόσμος.
Κι ὅταν κάποιοι σκανδαλίσθηκαν ἀπὸ τὰ λόγια Του, δὲν θέλησε νὰ ἀλλάξει τὴ διδασκαλία Του, ἀλλὰ ρώτησε τοὺς μαθητές Του: «Μήπως θέλετε κι ἐσεῖς νὰ φύγετε;» (Ἰω. Ϛ´ 67). Ἤθελε νὰ δοξάσει τὸν Θεό, νὰ παραδώσει ἀνόθευτη τὴν ἀλήθεια ποὺ σώζει, χωρὶς νὰ ἐπιζητεῖ ὀπαδούς.
2. Οἱ ἅγιοι Πατέρες φύλαξαν ἀπαραχάρακτη τὴν ἀλήθεια
Κατὰ τὸ τέλειο παράδειγμα τοῦ Κυρίου, καὶ οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου δόξασαν τὸν Θεὸ μὲ τὴ θεόπνευστη διδασκαλία τους κατὰ τὴ σύγκληση τῆς Συνόδου αὐτῆς.
Δὲν συγκεντρώθηκαν γιὰ τὴ δική τους δόξα. Μία ἦταν ἡ ἀγωνία τους: νὰ μείνει ἀπαραχάρακτη ἡ ἐν Χριστῷ ἀποκαλυφθεῖσα ἀλήθεια· νὰ μὴν ἀλλάξει ἡ ἀλήθεια τῆς χριστιανικῆς πίστεως· νὰ φυλαχθεῖ ἔτσι ἀκριβῶς ὅπως τὴν κήρυξε ὁ Κύριος καὶ τὴν δίδαξαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι. Γνώριζαν ὅτι μείωση τῆς ἀλήθειας περὶ Θεοῦ σήμαινε μείωση τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ.
Αὐτοὶ οἱ ἅγιοι Πατέρες ἦταν ἡ γενιὰ ποὺ εἶχε βγεῖ ἀπὸ τὶς Κατακόμβες μόλις πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια. Καὶ ἔφεραν τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου στὸ σῶμα τους: Ἄλλος εἶχε κομμένη μύτη, ἄλλος ἀκρωτηριασμένο χέρι, καὶ γενικὰ εἶχαν ὑποστεῖ βασανιστήρια, ἐπειδὴ δὲν εἶχαν θελήσει νὰ ἀρνηθοῦν τὸν Χριστὸ καὶ νὰ προσκυνήσουν τὰ εἴδωλα. Εἶχαν δοξάσει τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ μὲ τὴ σταθερὴ ὁμολογία τους· καὶ τώρα στὴ Σύνοδο δόξασαν τὸν Θεὸ διατυπώνοντας μὲ τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὴν ἀλήθεια ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι Θεὸς ἀληθινός, ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα.
3. Νὰ ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας
Ποιὸ εἶναι τὸ δικό μας χρέος σήμερα; Σήμερα προωθεῖται παγκοσμίως μιὰ φοβερὴ πλάνη περὶ τοῦ Θεοῦ, ἡ λεγόμενη Πανθρησκεία. Τί εἶναι ἡ Πανθρησκεία; Πανθρησκεία εἶναι ἡ δαιμονικὴ ἀντίληψη ὅτι ὅλες οἱ θρησκεῖες εἶναι ἀληθινές, καθεμιὰ ἔχει ἕνα μέρος τῆς ἀλήθειας, καὶ ὅλες ἀποτελοῦν διαφορετικοὺς δρόμους, πού ὁδηγοῦν στὸν ἴδιο Θεό, καὶ ἄρα πρέπει νὰ ἑνωθοῦν ὅλες καὶ νὰ γίνει μία Πανθρησκεία.
Φρικτὴ πλάνη! Ἐξομοιώνει τὴν ἀλήθεια μὲ τὸ ψέμα, πάει νὰ ἑνώσει τὸ φῶς μὲ τὸ σκοτάδι. Ἂν ὅλες οἱ θρησκεῖες εἶναι ἀληθινές, τότε γιὰ ποιὸ λόγο νὰ γίνει ὁ Θεὸς ἄνθρωπος καὶ νὰ σταυρωθεῖ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου; Ὅποιος ἀποδέχεται τὴν Πανθρησκεία, ἀρνεῖται ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι Θεὸς καὶ ὅτι μᾶς ἀποκάλυψε τὴν ἀλήθεια.
Χρέος μας λοιπὸν εἶναι νὰ κρατοῦμε ἀνόθευτη τὴν ἀλήθεια, γιὰ νὰ δοξάζεται ὁ μόνος ἀληθινὸς ἐν Τριάδι Θεός, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ὁ Θεὸς Πατὴρ καὶ τὸ Πανάγιο Πνεῦμα. Νὰ φυλάττουμε δηλαδὴ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη μας ἀνόθευτη καὶ νὰ τὴν ὁμολογοῦμε. Βεβαίως σεβόμαστε τοὺς ἑτερόδοξους καὶ τοὺς ἀλλόθρησκους, ἀλλὰ πιστεύουμε ὅτι μία εἶναι ἡ ἀλήθεια, ἕνας εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ὅτι μόνο ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ Σωτὴρ τοῦ κόσμου.
***
«Ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ τῆς αὐτοῦ δόξης ἅπας ἡμῖν ὁ πόνος, μᾶλλον δὲ ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῆς ἡμετέρας», μᾶς προτρέπει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (PG 48, 719). Γιὰ τὸν Θεὸ καὶ γιὰ τὴ δόξα Του νὰ καταβάλλουμε κάθε κόπο· ἢ μᾶλλον γιὰ τὴ σωτηρία μας. Διότι ὁ Θεὸς οὔτε κερδίζει κάτι ὅταν δοξάζεται, οὔτε βλάπτεται ὅταν βλασφημεῖται. Ὅποιος δοξάζει τὸν Θεό, αὐτὸς κερδίζει. Ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ζωή μας, ἡ εὐτυχία μας, ἡ αἰώνια σωτηρία μας. Νὰ μᾶς ἀξιώσει ὁ Κύριος νὰ τὴν γευθοῦμε.
.