Ο Όσιος Σεραφείμ από νεανικής ηλικίας, αποφάσισε να μονάσει στη μονή του Σάρωφ, όπου ανήλθε με τους πνευματικούς του αγώνες την κλίμακα των αρετών.
Στη μοναχική του κουρά (1786) ονομάστηκε Σεραφείμ -προηγουμένως είχε το όνομα Πρόχορος. Το ίδιο έτος χειροτονήθηκε διάκονος και μετά από επτά χρόνια, σε ηλικία 34 ετών, ιερεύς. Όταν λειτουργούσε, πετούσε στα ουράνια, και πολλές φορές αξιωνόταν να βλέπει θαυμαστά οράματα και ν᾿ ακούει αγγελικές μελωδίες.
Επιτέλεσε πολλά θαύματα εν ζωή, έγινε μέτοχος του ακτίστου φωτός και ζούσε διαρκώς την χαρά της Αναστάσεως.
Μαζί με την προσευχή, διάβαζε ακατάπαυστα την Αγία Γραφή. «Πρέπει να τρέφεις, έλεγε, την ψυχή με το λόγο του Θεού, γιατί ο λόγος του θεού είναι ο «άρτος των αγγέλων». Μ᾿ αυτόν πρέπει να τρέφονται οι ψυχές που αγαπούν με πάθος το Θεό». Ευλαβείτο αφάνταστα τη Θεοτόκο. Στο πρόσωπό Της έβρισκε ανέκφραστη πνευματική αγαλλίαση. Συχνά έλεγε: «Η Παναγία είναι η χαρά, η μεγαλύτερη απ᾿ όλες τις χαρές».
Συνιστούσε συχνά την ειρήνη: «Απόκτησε την πνευματική ειρήνη και τότε χιλιάδες ψυχές ολόγυρά σου θα βρούν τη λύτρωση». Σχετικά με το σκοπό της ζωής μας, δίδασκε: «Ο πραγματικός σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος». Μιλούσε πολύ για την Ανάσταση του Χριστού. Χαιρετούσε τους επισκέπτες του με τα λόγια: «Χαρά μου, Χριστός ανέστη!». Καί κάθε φορά που κοινωνούσε, απήγγελλε τον πασχαλινό κανόνα «Αναστάσεως ημέρα…».
Ο θάνατός του υπήρξε οσιακός. Στις 2 Ιανουαρίου του 1833 βρέθηκε νεκρός, γονατισμένος, με τα μάτια προσηλωμένα στην εικόνα της Θεοτόκου. Την προηγούμενη μέρα είχε κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων και είχε αποχαιρετήσει τους πατέρες του μοναστηριού.
Το πέρασμά του από τη γη θα μείνει αξέχαστο. Η Εκκλησία ίγες παρόμοιες μορφές γνώρισε. Τα λόγια του και τα έργα του θα δυναμώνουν πάντα τους πιστούς.
Άγιος ανακηρύχθηκε επίσημα το 1903. Η μνήμη του εορτάζεται στις 2 Ιανουαρίου, αλλά και στις 19 Ιουλίου, ημέρα της ανακομιδής του αγίου λειψάνου του. Η αγιότητά του γίνεται όλο και περισσότερο γνωστή στον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο.