Ανακοινωθέν Ι’ Συνάξεως της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου
Υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, συγκλήθηκε η Ι’ Σύναξη της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου, με τη συμμετοχή και των Αρχιερέων των Αυτόνομων Εκκλησιών της Φινλανδίας και της Εσθονίας, που βρίσκονται υπό την κανονική προστασία του, στην Κωνσταντινούπολη, από την 1η έως και την 3η Σεπτεμβρίου 2024.
Της Συνάξεως προηγήθηκε η τέλεση της Θείας Λειτουργίας για την εορτή της Ινδίκτου, στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, με τη συμμετοχή του Πατριάρχη και των Μητροπολιτών, Αρχιεπισκόπων και επισκόπων του Θρόνου.
Η έναρξη της Συνάξεως πραγματοποιήθηκε με την ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου και την αντιφώνηση του Μητροπολίτου Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ. Ακολούθως περιλάμβανε πέντε θεματικές συνεδρίες, αφιερωμένες στη μελέτη ζητημάτων που αφορούν τη ζωή και τη μαρτυρία της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο, με πανορθόδοξη και παγχριστιανική εμβέλεια.
Πιο συγκεκριμένα:
1η) «Διορθόδοξες και διαχριστιανικές σχέσεις», όπου συζητήθηκαν οι επιπτώσεις του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία για τα εκκλησιαστικά ζητήματα στη χώρα αυτή και στις χώρες της Βαλτικής, καθώς και για την «Ορθόδοξη Διασπορά» στη Δυτική Ευρώπη. Ακολούθησαν ομιλίες για την πορεία του θεολογικού διαλόγου μεταξύ της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και για τη συμβολή της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως στο Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών και στο Φόρουμ Διαλόγου Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών στην Ευρώπη.
2η) «Κανονικο-λειτουργικά Ζητήματα», όπου αναπτύχθηκαν θέματα σχετικά με αποκλίσεις από το Τυπικό και τη λειτουργική παράδοση της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, καθώς και περιπτώσεις επέμβασης μέσω των μέσων ενημέρωσης.
3η) «Η Μητέρα Εκκλησία στον σύγχρονο κόσμο», με εισηγήσεις για το επίκαιρο ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης (AI) γενικά, και σε σχέση με την Εκκλησία, καθώς και για τη μέριμνα της απέναντι στις αμφισβητήσεις και τις πνευματικές αναζητήσεις των νέων.
4η) «Εκκλησία και γεωπολιτικά ζητήματα», με παρουσίαση της γένεσης, ανάπτυξης και εφαρμογής της θεωρίας του λεγόμενου «ρωσικού κόσμου». Η Ιεραρχία του Θρόνου καταδίκασε ρητά αυτήν την ιδεολογία και τη μετατροπή της Εκκλησίας σε κοσμικό ίδρυμα, καθώς και τη χρησιμοποίησή της για την προώθηση κρατικών συμφερόντων, όπως και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία μετά την απρόκλητη εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε κυρίαρχο κράτος.
Οι Ιεράρχες που συγκεντρώθηκαν, έστρεψαν τη σκέψη και την προσευχή τους στα εκατομμύρια των αδελφών μας που δοκιμάζονται στην Ουκρανία και προσεύχονται στον Άρχοντα της Ειρήνης για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου και την επικράτηση δίκαιης και σταθερής ειρήνης στην πολύπαθη Ουκρανία, καθώς και στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα στους Αγίους Τόπους, όπου βρίσκεται το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Επίσης, τα μέλη της Συνάξεως προσευχήθηκαν για την ειρηνική κατάσταση στη Συρία και τον Λίβανο, εκφράζοντας τη συμπαράστασή τους στο Πατριαρχείο Αντιοχείας.
Στο τέλος αυτής της συνεδρίας, αναγνώστηκε το γράμμα του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεοδώρου Β’, που ενημέρωνε τη σεπτή Ιεραρχία για την αντικανονική εισπήδηση του Πατριαρχείου Μόσχας στο κανονικό έδαφος της Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας και τον διχασμό που προκλήθηκε στον λαό του Θεού στην Αφρική.
Η Σύναξη καταδίκασε ομόφωνα και ομοψύχως τις παραπάνω αντικανονικές ενέργειες της Εκκλησίας της Ρωσίας και εξέφρασε την αμέριστη συμπαράστασή της στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
ε) «Ορθόδοξος μοναχισμός και ιεραποστολή», με αναφορά στην Ορθόδοξη ιεραποστολή στους Αντίποδες και τον Ορθόδοξο μοναχισμό τον 21ο αιώνα, καθώς και στις σχέσεις της Μητέρας Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως με το Άγιον Όρος.
Οι συμμετέχοντες επαίνεσαν την άριστη οργάνωση της Συνάξεως, την επικαιρότητα των συζητηθέντων θεμάτων και το γεγονός ότι αναδείχθηκε η οικουμενική διάσταση και ευθύνη της Μεγάλης Εκκλησίας. Η Σύναξη λειτούργησε ως φόρουμ διαλόγου και ευκαιρία περιεκτικών συζητήσεων, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν από την επικαιρότητα των θεμάτων και το υψηλό επίπεδο των εισηγήσεων.
Στην καταληκτήρια ομιλία του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθύμισε στη σεπτή Ιεραρχία ότι μέσα στο νέο εκκλησιαστικό έτος, στα τέλη Μαΐου 2025, θα πραγματοποιηθεί στη Νίκαια της Βιθυνίας ο επίσημος εορτασμός των 1700 ετών από τη σύγκληση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, με τη συμμετοχή του Αγιοτάτου Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου. Η φετινή Σύναξη αφιερώθηκε σε αυτή την ιστορική επέτειο, όπως εκφράστηκε με την επιλογή ως κεντρικού συνθήματος του υμνολογικού στίχου από τον Εσπερινό της Κυριακής των Αγίων Πατέρων της Νικαίας: «τοῖς θείοις αὐτῶν δόγμασιν ἑπόμενοι, βεβαίως πιστεύοντες λατρεύομεν, … ἐν μιᾷ Θεότητι, Τριάδα ὁμοούσιον». Στο πνεύμα αυτό, εκφράζεται η ευχή ο κοινός εορτασμός του Πάσχα κατά το επόμενο έτος από την Ανατολική και τη Δυτική Χριστιανοσύνη να αποτελέσει την απαρχή της καθιέρωσης κοινής ημερομηνίας για τον εορτασμό του κατ’ έτος, σύμφωνα με το Πασχάλιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
