Ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων τῆς 25ης Δεκεμβρίου 2023/ 7ης Ἰανουαρίου 2024, ἡμέρας Κυριακῆς ἤρξατο διά τῆς Καθόδου ἀφ’ ἑσπέρας ἀπό τήν εἴσοδον τοῦ Βαπτιστηρίου καί τῆς εἰσόδου πρός τήν Βασιλικήν, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ἡσυχίου.
Ἐν συνεχείᾳ ἤρξατο ἡ ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, ὡς γέγραπται εἰς τό Μηναῖον, εἰς τό Καθολικόν τῆς Βασιλικῆς. Διαρκούσης ταύτης ἐνεδύθη ὁ Μακαριώτατος, οἱ Ἀρχιερεῖς καί οἱ Ἱερεῖς καί ἐν ᾧ ἐψάλλετο τό κάθισμα «δεῦτε ἴδωμεν, πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός», ὁ Μακαριώτατος καί ἡ Συνοδεία Αὐτοῦ ἐπορεύθησαν εἰς τό Ἱερόν Σπήλαιον, παρισταμένου δεξιόθεν Αὐτοῦ τοῦ κ. Ράμζη Χούρη, Προέδρου τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἐπιτροπῆς, ἐκπροσώπου τοῦ Προέδρου τοῦ Παλαιστινιακοῦ Κράτους κ. Μαχμούδ Ἀμπάς -Ἀμποῦ Μάζεν, καί συνεργατῶν τοῦ γραφείου αὐτοῦ δεξιά καί τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Δημητρίου Ἀγγελοσοπούλου ἀριστερά καί τοῦ ἐκπροσώπου τοῦ Βασιλέως τῆς Ἰορδανίας.
Εἰς τό Θεοδέγμον Σπήλαιον ἀνεπέμφθη δέησις καί ἀνεγνώσθη τό κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιον «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐξῆλθε δόγμα παρά Καίσαρος Αὐγούστου ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τήν Οἰκουμένην». Ἐν συνεχείᾳ ἀνεγνώσθη τό Πατριαρχικόν Μήνυμα τῶν Χριστουγέννων ὑπό τοῦ Γέρροντος Ἀρχιγραμματέως Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου ἑλληνιστί ἔχον ὡς ἕπεται:
« Μυστήριον ξένον ὁρῶ καί παράδοξον,
Οὐρανόν τό Σπήλαιον
Θρόνον Χερουβικόν τήν Παρθένον,
Τήν φάτνην χωρίον, ἐν ὧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρητος
Χριστός ὁ Θεός, ὅν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν»
( Τροπάριον Θ΄ᾠδῆς κανόνος Χριστουγέννων).
Ὄντως, ὡς λέγει ὁ ὑμνῳδός τῆς Ἐκκλησίας, «μυστήριον ξένον καί παράδοξον» εἶδε ἡ ἀνθρωπότης ἐπ’ ἐσχάτων τῶν χρόνων, ἐπί Καίσαρος Ὀκταβιανοῦ Αὐγούστου. Εἶδε Θεοῦ συγκατάβασιν φανερουμένην εἰς Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας. Ὁ Θεός ἐκπληρῶν τάς ἐπαγγελίας Αὐτοῦ πρός τούς προφήτας «ἐξαπέστειλε λύτρωσιν τῷ λαῷ Αὐτοῦ». Ἡ λύτρωσις αὕτη εἶναι ὁ «ὁμοούσιος» τῷ Πατρί Μονογενής Υἱός καί Λόγος Αὐτοῦ. Διά Τοῦτον ηὐδόκησε, ὅπως σαρκωθῇ, ὅπως προσλάβῃ ἀνθρωπίνην ἔμψυχον καί ἔλλογον σάρκα καί μορφήν ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς ἀειπαρθένου. « Ὡς οἶδε, ὡς ἠθέλησε καί ὡς ηὐδόκησε» καί ὡς λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσε ἐν ἡμῖν». ( Ἰω.1, 14). Δι’ ἡμᾶς «ἐκένωσεν Ἑαυτόν» (Φιλ. 2, 7), καί «λαθών ἐτέχθη ὑπό τό σπήλαιον». Ἐδέχθη τήν ἐσχάτην πτωχείαν τεχθείς ἐν σπηλαίῳ, ἀνακλιθείς ἐν φάτνῃ καί ἐν σπαργάνοις εἱλιχθείς. Ἐν τῇ πτωχείᾳ ταύτῃ «διέλαμψε ὁ πλοῦτος τῆς Θεότητος Αὐτοῦ». Διά τοῦτο «ὁ οὐρανός διά τοῦ ἀστέρος πρεοεκόμισεν Αὐτῷ τούς μάγους, ὡς ἀπαρχήν τῶν ἐθνῶν καί «προδρόμους τῆς Ἐκκλησίας» κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον. Ἄγγελος ἀπεκάλυψεν Αὐτόν εἰς ποιμένας ἀγραυλοῦντας καί πλῆθος ἀγγέλων ἐκήρυξαν αὐτόν ἀπό τόν οὐρανόν διά τοῦ ἀγγελικοῦ ὕμνου, «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Διά τοῦ ὕμνου τούτου ἀναγγέλλεται ὅτι ἡ εὐδοκία τοῦ Θεοῦ διά τούς ἀνθρώπους εἶναι ἡ εἰρήνη. Τήν εἰρήνην αὐτήν φέρει εἰς τόν κόσμον ὁ Ἐνανθρωπήσας Υἱός Του. Αὐτός Οὗτος εἶναι ἡ εἰρήνη, ἡ τοῦ κόσμου, ἡ βασιζομένη ἐπί τῆς δικαιοσύνης, καθότι ἄνευ δικαιοσύνης εἰρήνη δέν ὑπάρχει.
Ἐρειδομένη εἰς τήν Θεϊκήν ἀποκάλυψιν ταύτην, μαρτυρουμένην ὑπό αὐτοπτῶν καί αὐτηκόων μαρτύρων εἰς Γραφάς Ἁγίας ἡ Ἐκκλησία πιστεύει καί κηρύττει εἰς τά μέλη της καί εἰς τόν κόσμον ὅλον Χριστόν Σωτῆρα καί Λυτρωτήν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ὄχι ὡς θεοποιηθέντα ἄνθρωπον, ἀλλά ὡς Ἐνανθρωπήσαντα Θεόν διά τήν σωτηρίαν, ἤτοι τήν θέωσιν τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεός κατῆλθεν εἰς τήν γῆν, διά νά ἀνεβάσῃ τόν ἄνθρωπον εἰς τόν οὐρανόν. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας λέγουν ἀκατάπαυστα « Θεός ἐνηνθρώπησε καί ἄνθρωπος ἐθεώθη». Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διακηρύσσει ὅτι « δοξάζεται ἡ σάρξ ἅμα τῇ προσλήψει καί δόξα τοῦ σώματος ἡ δόξα τῆς Θεότητος γίνεται». Διά τῆς Ἐνανθρωπήσεως, τοῦ Σταυροῦ, τῆς ἐκ νεκρῶν Ἀναστάσεως καί Ἀναλήψεως Αὐτοῦ ὁ Χριστός ὡς Θεός καί ἄνθρωπος ἐκάθισε ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός, ἐκάθισε τό πρόσλημμα, ἤτοι τήν προσληφθεῖσαν ἀνθρωπότητα Αὐτοῦ ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός καί ὡδοποίησε τήν θέωσιν εἰς τούς πιστεύοντας εἰς Αὐτόν.
Ἀναληφθείς εἰς τόν οὐρανόν ὁ Ἐνανθρωπήσας, σαρκί σταυρωθείς καί Ἀναστάς ἐκ νεκρῶν Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ἀφῆκεν εἰς τήν γῆν τό Σῶμα Αὐτοῦ, τήν Ἐκκλησίαν, τούς ἁγίους μαθητάς καί ἀποστόλους, διαδόχους αὐτῶν ἱεράρχας καί τό χριστεπώνυμον πλήρωμα, διά νά ἐπιτελῇ εἰς τόν αἰῶνα τό ἔργον Αὐτοῦ, τῆς διδασκαλίας, τῆς συνδιαλλαγῆς καί τοῦ ἁγιασμοῦ τῶν ἀνθρώπων, διά νά ἐπικρατῇ εἰς τήν γῆν ὅ, τι ἠκούσθη τήν πρώτην νύκτα τῆς γεννήσεως Αὐτοῦ, « Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία».
Τόν λόγον τοῦτον διακηρύσσει, τό ἔργον τοῦτο ἐπιτελεῖ, ὑπακούουσα εἰς τόν ἱδρυτήν αὐτῆς ἡ Ἐκκλησία ὅπου γῆς, ἰδίᾳ δέ ἡ τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησία εὐλογουμένη, ὅπως διακονῇ ἐπί τῶν τόπων τῆς κατά σάρκα ἐμφανείας Αὐτοῦ καί δή τῆς πρώτης ἐμφανείας εἰς Βηθλεέμ. Εἰς τήν μεγαλοπρεπῆ Κωνσταντίνειον Βασιλικήν τῆς Γεννήσεως καί εἰς τό ἀπέριττον Θεοδέγμον Σπήλαιον ἑορτάζει καί ἐφέτος ἡ Μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν, ἐκκινήσασα ἐξ Ἱεροσολύμων τηροῦσα ἀρχαίαν παράδοσιν αὐτῆς ἀφ’ ἡμερῶν τῆς προσκυνητρίας Αἰθερίας καί τοῦ ἀοιδίμου προκατόχου ἡμῶν Πατριάρχου Σωφρονίου. Ἑορτάζει ἐν σεμνῷ οὐχί πανηγυρικῷ ἑορτασμῷ, καθ’ὅτι «ὡς ἄλλη Ραχήλ κλαίει» τά θύματα τοῦ ἐν Γάζῃ και τῇ εὐρυτέρᾳ περιοχῇ καταστροφικοῦ πολέμου και ποιεῖ ἔκκλησιν πρός τούς ἔχοντας τήν δύναμιν κυβερνήτας τοῦ κόσμου διά παῦσιν τῶν ἐχθροπραξιῶν χάριν τῆς προστασίας πάσης ἀνθρωπίνης ψυχῆς, οὔσης εἰκόνος Θεοῦ.
Ἔμπλεοι ὅθεν τῆς χαρᾶς τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως. ἀπευθύνομεν τάς Πατριαρχικάς καί Πατρικάς Ἡμῶν εὐχάς καί εὐλογίας εἰς τούς εὐλαβεῖς προσκυνητάς, ἰδιαιτέρως δέ εἰς τό εὐσεβές Ἡμῶν ποίμνιον εἰς Γάζαν μετά τῶν προσευχῶν Ἡμῶν, ὅπως ὁ Ἅγιος Πορφύριος παραμένῃ προστάτης αὐτοῦ καί παντός χειμαζομένου ἐκεῖ ὑπό τοῦ μαινομένου πολέμου.
Οὐχ ἥκιστα ἰδιαιτέρας ἐκφράζομεν εὐχαριστίας τῷ τιμῶντι τήν ἑορτήν ἡμῶν Προέδρῳ τοῦ Παλαιστινιακοῦ κράτους Μαχμούδ Ἀμπᾶς -Ἀμποῦ Μάζεν διά τοῦ ἀντιπροσώπου αὐτοῦ κ. Ράμζη Χούρη καί εὐχόμεθα αὐτῷ τήν Θείαν ἐνίσχυσιν εἰς τήν εὐόδωσιν τῶν προσπαθειῶν καί τῶν ἀγώνων αὐτοῦ διά τήν προστασίαν τοῦ χειμαζομένου Παλαιστινιακοῦ λαοῦ, ἵνα διαβιοῖ ἐν εἰρήνῃ, δικαιοσύνῃ και εὐημερίᾳ εἰς τό πλαίσιον ἑνός ἀπολύτως ἐλευθέρου Παλαιστινιακοῦ κράτους ἀξιοχρέως διεθνῶς ἀναγνωριζομένου.
Ἐν τῇ Ἁγία Πόλει Βηθλεέμ, ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2023
ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γ΄
Πατριάρχης Ἱεροσολύμων
Τό Μήνυμα ἀνεγνώσθη ἐπίσης ὑπό τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Ἧσσα Μούσλεχ ἐκπροσώπου Τύπου τοῦ Πατριαρχείου ἀραβιστί καί ἠκολούθησεν ἡ προσκύνησις εἰς τόν Ἀστέρα καί εἰς τήν Φάτνην. Ἐν συνεχείᾳ ἔλαβε χώραν ἡ ἔξοδος ἀπό τῆς βορείου πύλης τοῦ Θεοδέγμονος Σπηλαίου καί ἀπό τῆς κορυφῆς τῶν βαθμίδων τοῦ παρεκκλησίου τῶν Ἀρμενίων καί ἡ λιτανεία κατά τό ἔθος τρίς πέριξ τοῦ Καθολικοῦ εἰς τά κλίτη τῆς Βασιλικῆς τῆς Γεννήσεως καί ἀνεπέμφθη δέησις εἰς τό κεντρικόν κλίτος.
Ὅτε ἡ Συνοδείᾳ ἔφθασε εἰς τόν χῶρον τοῦ Εἰκονοστασίου, ἤρξατο ὁ Μακαριώτατος τήν Θ’ ᾠδήν «μεγάλυνον ψυχή μου …» καί ἐσυνεχίσθη ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου καί μετά ταύτην ἡ θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου καί συλλειτουργούντων Αὐτῷ τῶν Σεβασμιωτάτων Ἀρχιερέων Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ἡσυχίου καί τῶν Ἀρχιεπισκόπων Κωνσταντίνης Ἀριστάρχου, Γεράσων κ. Θεοφάνους, Λύδδης κ. Δημητρίου, Πέλλης κ. Φιλουμένου, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων ὧν πρῶτος ὁ Γέρων Καμαράσης Ἀρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, Ἀραβοφώνων Πρεσβυτέρων, τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου καί τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Εὐλογίου, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Δημητρίου Ἀγγελοσοπούλου ἐν μέσῳ λίαν πυκνοῦ Παλαιστινιακοῦ λαοῦ μόνον καί οὐχί προσκυνητῶν ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ, λόγῳ τῆς ἐπικρατούσης ἐνταῦθα, ὡς μή ὤφελε, ἐμπολέμου καταστάσεως. Ἡ θεία Λειτουργία ἐτελέσθη καί εἰς τό Θεοδέγμον Σπήλαιον, προεξάρχοντος τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἀντιπροσώπου τοῦ Πατριαρχείου Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀνθηδῶνος κ. Νεκταρίου.
Ἡ Πατριαρχική Λειτουργία ἔληξε συμφώνως τῷ ἐπικρατοῦντι καθεστῶτι τήν 3.30 π.μ. ὥραν ἐν δοξολογίᾳ πρός τόν Θεόν διά τήν εὐδοκίαν Αὐτοῦ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ Αὐτοῦ, χάριν τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.
Τῆς ἀκολουθίας ληξάσης, ὁ Πατριαρχικός Ἐπίτροπος Βηθλεέμ παρέθεσε τράπεζαν, συμμεριζόμενος τήν κατάστασιν τοῦ Παλαιστινιακοῦ λαοῦ τοῦ δοκιμαζομένου ὑπό τοῦ συνεχιζομένου πολέμου.
Τήν πρωΐαν ὁ Γέρων Δραγουμᾶνος Ἀρχιμανδρίτης π. Ματθαῖος κατῆλθεν εἰς τό Σπήλαιον καί προσκυνήσας ἀνεχώρησε τῆς Βασιλικῆς καί διά τῆς πράξεως ταύτης ἐδόθη τό μήνυμα τῆς λήξεως τῆς πρώτης ἡμέρας τῆς Μεγάλης Ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων εἰς τήν Βασιλικήν τῆς Γεννήσεως καί εἰς τό Θεοδέγμον Σπήλαιον, ἔνθα ἐγεννήθη τό κατά σάρκα Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν.