Στο ανακοινωθέν του Φαναρίου αναγράφονται τα εξής: «Εισηγήσει της Α.Θ.Παναγιότητος, διωρίσθησαν ως μέλη, από πλευράς του Ιερού Κέντρου, της Μικτής Επιτροπής περί του Συντάγματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, οι Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ και Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μ. Βρεταννίας κ. Νικήτας, ο Πανοσιολ. Μ. Εκκλησιάρχης κ. Αέτιος, Διευθυντής του Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου, καθώς και ο Εντιμολ. κ. Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, Άρχων Διδάσκαλος του Γένους, Διευθυντής του Α΄ Πατριαρχικού Γραφείου και Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών».
Υπενθυμίζεται ότι το Καταστατικό της Αρχιεπισκοπής είχε ανασταλεί στις 8 Οκτωβρίου του 2020 από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τη Σύνοδο με την προφορική εισήγηση του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου, χωρίς καμία εκ των προτέρων συνεννόηση αλλά ούτε καν ενημέρωση της Επαρχιακής Συνόδου της Αρχιεπισκοπής και του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, τα μέλη των οποίων το πληροφορήθηκαν από τον «Εθνικό Κήρυκα».
Στόχευση του Ελπιδοφόρου ήταν η κατάργηση των Μητροπόλεων και η υποβάθμιση των Μητροπολιτών.
Η διαδικασία αναστολής ή τροποποίησης του Καταστατικού όπως διαλαμβάνεται στο 25ο Αρθρο του ως εξής: «Το παρόν Σύνταγμα, ρυθμίζον τα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής ως εκκλησιαστικού θεσμού, δύναται να τροποποιηθή εν τω συνόλω ή εν τοις επί μέρους αυτού κατόπιν εισηγήσεως της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον μετά την δέουσαν διεργασίαν παρά τω Αρχιεπισκοπικώ Συμβουλίω και τη Αρχιεπισκοπική Κληρικολαϊκή Συνελεύσει, μετ’ απόφασιν της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Θρόνου, εις ην υποβάλλεται».
Υπενθυμίζεται ότι ο Μητροπολίτης Σικάγου Ναθαναήλ με συνέντευξη στον «Εθνικό Κήρυκα» το Σαββατοκύριακο 2 – 3 Απριλίου 2022 και στην ερώτηση αν είχε ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος τη σύμφωνη γνώμη της Επαρχιακής Συνόδου προτού εισηγηθεί στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο την αναστολή του συντάγματος, απάντησε ως εξής: «Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος δεν γνώριζε ότι ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος υπέβαλε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο εκθέσεις σχετικά με το Καταστατικό της Αρχιεπισκοπής. Δεν συζητήσαμε ποτέ την ιδέα ή την πιθανή ανάγκη να ζητήσουμε νέο Καταστατικό από το Πατριαρχείο. Στις 9-10 Σεπτεμβρίου, μόλις ένα μήνα πριν την ανακοίνωση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Αρχιεπισκοπή μας πραγματοποίησε την 45η Διετή Κληρικολαϊκή Συνέλευσή της, με τη συμμετοχή περισσότερων από 1.200 αντιπροσώπων. Εκτός από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ευάγγελο, ο οποίος εξέφρασε ανησυχίες για φήμες που είχαν δει το φως της δημοσιότητας περί ομάδας, στην οποία ανατέθηκε από την Αρχιεπισκοπή να μελετήσει τις αλλαγές στο καταστατικό, κανένας δεν έθεσε οιοδήποτε ερώτημα σχετικά με το Καταστατικό. Η Κληρικολαϊκή Συνέλευση συνέχισε τις εργασίες υποθέτοντας ότι όλα προχωρούσαν κανονικά. Κανείς δεν ήξερε ότι θα βρεθούμε στην τωρινή δύσκολη θέση μόλις ένα μήνα αργότερα».
Εν τω μεταξύ υπήρξε έντονη αντίδραση και από Ιεράρχες του Φαναρίου για τις μεθοδεύσεις του Ελπιδοφόρου και ευρεθείς ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σε δεινή θέση που παραπλανητικώς τον είχε οδηγήσει ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος για το Καταστατικό και την εκθρόνιση του Μητροπολίτη Ευαγγέλου από τη Νέα Ιερσέη και προκειμένου να διασωθεί το Πατριαρχικό γόητρο όπως απεκάλυψε ο «Ε.Κ.» την Πέμπτη 9 Ιουνίου 2022 λίγη ώρα μετά τη λήξη της συνεδρίασης της Επιτροπής των Επαρχιών του Θρόνου εν τω Εξωτερικώ αποφασίσθηκε να υποβληθεί αίτημα από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Αρχιεπισκοπής Αμερικής προς το Πατριαρχείο όπως καταργηθεί η αναστολή του Καταστατικού που είχε γίνει την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2020. Στη συνέχεια, το Πατριαρχείο θα αποδεχθεί το αίτημα της Επαρχιακής Συνόδου και θα αποφανθεί ότι το Καταστατικό εξακολουθεί να ισχύει ως έχει και εάν στο μέλλον τεθεί ζήτημα τροποποίησης μερικών Αρθρων του, αυτό θα γίνει κατά τη διαδικασία που διαλαμβάνεται στο 25ο Αρθρο του Καταστατικού», όπερ και εγένετο.
Ακόμα στη συνεδρίαση της Δευτέρας 3 Οκτωβρίου έγιναν δεκτές οι παραιτήσεις του Μητροπολίτη Γάνου και Χώρας Αμφιλοχίου, καθώς και του Επισκόπου Σκοπέλου Παγκρατίου από την Μητρόπολη Μεξικού. Αμφότεροι υπήχθησαν στο καθεστώς των εφησυχαζόντων
Η σύνθεση της Συνόδου του Φαναρίου για την περίοδο από 1ης Οκτωβρίου 2022 μέχρι 28 Φεβρουαρίου 2023 έχει ως εξής:
«Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος
Θυατείρων και Μεγάλης Βρεταννίας κ. Νικήτας
Ειρηνουπόλεως κ. Νίκανδρος
Ιταλίας κ. Πολύκαρπος
Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος
Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος
Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γεράσιμος
Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος
Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλος
Ισπανίας και Πορτογαλίας κ. Βησσαρίων
Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέας
Προύσης κ. Ιωακείμ».
Πηγή: Θόδωρος Καλμούκος / Εθνικός Κήρυκας
Φωτογραφία: Νίκος Παπαχρήστου/ Οικουμενικό Πατριαρχείο