Η επίσκεψη του Πατριάρχη Ιεροσολύμων στη Ρωσία
Μέχρι τη Ρωσία ταξίδεψε ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος με αφορμή τον εορτασμό των εβδομήκοντα γενεθλίων του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσίων Κυρίλλου.
Στο πλαίσιο αυτής της επίσκεψής του στη Ρωσία, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος συμμετείχε στο Πατριαρχικό Συλλείτουργο για τα εβδομηκοστά γενέθλια του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου.
Αναλυτικά το οδοιπορικό της επίσκεψης του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου στη Ρωσία:
Α. Ἡ Συνάντησις τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων μετά τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας.
Τήν πρό μεσημβρινήν ὥραν τοῦ Σαββάτου, 6ης /19ης Νοεμβρίου 2016, ἔλαβε χώραν εἰς τό Πατριαρχεῖον Μόσχας συνάντησις τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου καί τῆς συνοδείας Αὐτοῦ μετά τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας κ.κ. Κυρίλλου, περιστοιχουμένου ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βολοκολάμσκ κ. Ἱλαρίωνος, τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σεργίου, τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Νικολάου Μπαλασώφ καί ἄλλων κληρικῶν.
Κατά τήν συνάντησιν ταύτην ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Μόσχας ἐξέφρασε τήν χαράν αὐτοῦ διά τήν συνάντησιν ταύτην, ἡ ὁποία γίνεται διά πρώτην φοράν ὕστερα ἀπό τήν συνάντησιν καί τό Συλλείτουργον τό ἔτος 2013, ἐπί τῇ ἐπετείῳ τοῦ βαπτίσματος τῶν Ρώσων. Συναντήσεις ὡς αὗται, εἶπεν ἐνισχύουν τήν ἑνότητα ἡμῶν, παρά τάς διαφοράς, αἱ ὁποῖαι παρουσιάζονται ἐνίοτε. Σᾶς ὑποδεχόμεθα μέ μεγάλην χαράν ὡς Πατριάρχην τῆς Ἁγίας Πόλεως καί τῆς Ἁγίας Γῆς, τῆς ἁγιασθείσης ὑπό τῶν βημάτων τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ. Σᾶς ὑποδεχόμεθα ὡς ἐξερχομένους ἐκ τῆς γῆς, ἐκ τῆς ὁποίας ἐξῆλθον οἱ Ἀπόστολοι καί ἐδίδαξαν τήν διδασκαλίαν τοῦ Χριστοῦ εἰς ὅλα τά πέρατα τῆς γῆς.
Ἀπαντῶν ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων εἶπεν ὅτι ἀποτελεῖ ἰδιαιτέραν χαράν ἡ συνάντησις ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ ταύτῃ καί ὅτι εὐχαριστοῦμεν διά τήν ἰδιαιτέραν τιμήν, τήν ὁποίαν ἀποδίδει εἰς ἡμᾶς τό Πατριαρχεῖον Μόσχας ἐπί τῷ ἑορταστικῷ γεγονότι τῶν ἑβδομηκοστῶν γενεθλίων τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καί αἰσθανόμεθα μεγάλην χαράν, διότι εὑρισκόμεθα ἀνά μέσον ἀδελφῶν ἡμῶν. Ἔχει ἰδιαιτέραν σημασίαν τό γεγονός τοῦτο ὄχι μόνον διά τήν ἐνίσχυσιν τῶν δεσμῶν μεταξύ τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, ἀλλά καί διά τήν ἔκφρασιν τῆς ἑνότητος ὅλης τῆς Ἐκκλησίας.
Ὁ Ρωσικός λαός καί ἡ Ρωσική Ἐκκλησία ἔχουν ἐνισχύσει τά μέγιστα τά Πανάγια Προσκυνήματα. Εἰς τήν Βηθλεέμ εἶναι γνωστή ἡ συμβολή τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας διά τήν ἀνακαίνισιν τῆς Βασιλικῆς τῆς Γεννήσεως. Ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ ταύτῃ παραδίδομεν εἰς τήν Ὑμετέραν Μακαριότητα τό report/ τήν ἀναφοράν τῆς προσφορᾶς τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν Βηθλεέμ διά τῆς δωρεᾶς τῶν τριῶν ἑκατομμυρίων δολλαρίων (3.000.000.$) USD. Ἡ ἀνακαίνισις αὕτη ἔγινε μέσω τῆς Παλαιστινιακῆς Αὐτονομίας, λόγῳ τῆς ἀσυμφωνίας τῶν τριῶν Κοινοτήτων ἐπ᾽ αὐτῆς. Ἡ Παλαιστινιακή Ἀρχή ἠκολούθησε εἰς τό θέμα τοῦτο τόν τρόπον ἀνακαινίσεως τῆς Βασιλικῆς τῆς Βηθλεέμ τήν ἐντολοδόχον Ἀγγλικήν Κυβέρνησιν. Ἡμεῖς παρά ταῦτα ἀφήσαμεν τό Σπήλαιον, ἵνα ἀνακαινίσωμεν αὐτό μετά τῶν Φραγκισκανῶν, προσβλέποντες εἰς τό ἐνδιαφέρον Ὑμῶν διά τάς δαπάνας τοῦ ἔργου τούτου.
Εὐχαριστοῦμεν τόν Τριαδικόν Θεόν Ἡμῶν διά τό ἔργον τοῦτο καί διά τό ὅτι ἐξακολουθοῦν νά ἔρχωνται προσκυνηταί ἐκ Ρωσίας καί Οὐκρανίας, οἱ ὁποῖοι ἐνισχύουν τούς Ἁγίους Τόπους. Μετά τῶν προσκυνητῶν τούτων ἑορτάζομεν καί ἡμεῖς τήν ἡμετέραν Πεντηκοστήν, ἤτοι τήν ἑνότητα ἡμῶν καί οἱ προσκυνηταί οὗτοι ἐνισχύουν τό Χριστιανικόν καθεστώς καί τόν Χριστιανικόν χαρακτῆρα τῆς πόλεως τῶν Ἱεροσολύμων.
Εὐχαριστοῦμεν καί πάλιν καί προσκαλοῦμεν Ὑμᾶς νά ἐπισκεφθῇτε τήν Ἁγίαν Γῆν ἐπί τῇ συμπληρώσει τῶν ἐργασιῶν τῆς Βασιλικῆς τῆς Γεννήσεως τῆς Βηθλεέμ καί ἐπί τῇ συμπληρώσει τῶν ἐργασιῶν τῆς ἀποκαταστάσεως τοῦ Κουβουκλίου τοῦ Παναγίου Τάφου.
Ἐπίσης ἐκφράζομεν τήν χαράν Ἡμῶν διά τό ὅτι προσφάτως ἐπεσκέφθη τόν Ναόν τῆς Ἀναστάσεως καί τόν Πανάγιον Τάφον ὁ Πρωθυπουργός τῆς Ουκρανίας ὁ κ. Μεντβέγιεφ καί διά τό ὅτι ἐπέδειξε μεγάλον ἐνδιαφέρον εἰς τάς γιγνομένας ἐργασίας ἀποκαταστάσεως τοῦ Κουβουκλίου τοῦ Παναγίου Τάφου, ξεναγούμενος ὑφ’ Ἡμῶν. Ἐκ τούτων καταδεικνύεται καί ἡ σημασία τοῦ Ἁγίου Τάφου τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ ὄχι μόνον διά τούς πιστεύοντας εἰς Αὐτόν, ἀλλά καί δι’ ὅλους τούς κατοίκους τῆς Ἁγίας Γῆς. Εὐχαριστοῦμεν τό Πατριαρχεῖον Μόσχας καί τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην Μόσχας καί διά τήν συμβολήν Αὐτῶν εἰς τήν συντήρησιν τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων.
Ἑπί τούτοις ηὐχαρίστησε ὁ Πατριάρχης Μόσχας, λέγων ὅτι προσφάτως συνεζήτησε τό θέμα τῆς ἀνακαινίσεως τοῦ Κουβουκλίου τοῦ Παναγίου Τάφου καί τῆς Βασιλικῆς τῆς Γεννήσεως τῆς Βηθλεέμ μετά τοῦ κ. Μεντβέγιεφ, ὁ ὁποῖος προέβη εἰς δήλωσιν δωρεᾶς τῆς Πολιτείας τῆς Ρωσίας διά τήν ἀνακαίνισιν τῆς Ὁδοῦ καί τῆς πλατείας τῆς Αὐλῆς τῆς ὁδηγούσης πρός τήν Βασιλικήν. Εὐελπιστοῦμεν ὅτι εἰς τό μέλλον θά ὑπάρξῃ δυνατότης καί διά τήν Βασιλικήν διά προσφορᾶς τῆς Ρωσίας. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἐπεχορήγησε τήν Ἱεράν Μονήν τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἄλλας Ἱεράς Μονάς τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐπί τῇ ἐπετείῳ τῶν χιλίων ἐτῶν παρουσίας τοῦ Ρωσικοῦ μοναχισμοῦ εἰς τό Ἅγιον Ὄρος.
Ὅσον ἀφορᾷ τήν Μεγάλην Σύνοδον, ὑπάρχει ἰσχυρός παραπληροφοριακός πόλεμος ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας ἐπιρρίπτων εὐθύνην εἰς αὐτήν καί διά τήν ἀπουσίαν καί τῶν ἄλλων τριῶν Ἐκκλησιῶν. Ἡμεῖς ἐν ὄψει τῆς ἀπουσίας τῶν τεσσάρων Ἐκκλησιῶν, ἐζητήσαμεν ἀναβολήν τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδου, πράγμα τό ὁποῖον ὅμως δέν ἐγένετο δεκτόν. Ἀπέσχομεν καί διά τόν λόγον ὅτι ἤσχομεν ἰσχυράν κριτικήν διά τό κείμενον τῆς σχέσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ τάς Χριστιανικάς Κοινότητας. Παρά ταῦτα, δέν θεωροῦμεν ἀρνητικῶς τήν Σύνοδον. Εἰς τό μέλλον θά ἀποδειχθῇ ἡ ἀποδοχή αὐτῆς ὑπό τῆς συνειδήσεως τῆς Ἐκκλησίας. Πιστεύομεν ὅτι πρέπει νά καταβάλωμεν κάθε προσπάθειαν διά νά ἀποφεύγωμεν τόν διχασμόν. Προσβλέπομεν εἰς μίαν μελλοντικήν Πανορθόδοξον Σύνοδον.
Ἡμεῖς ἔχομεν πρόβλημα μέ τούς σχισματικούς τῆς Οὐκρανίας καί τούς Οὐνῖτας τῆς Οὐκρανίας. Ἡ κρίσις αὕτη μαστίζει τήν Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας καί τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ρωσίας. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας μαστίζεται καί ὑπό οἰκονομικῆς κρίσεως. Τήν Οὐκρανίαν κυβερνᾷ μία δικτατορία, ἡ ὁποία στοχεύει εἰς τό νά διαλύσῃ τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Προωθοῦν κατ’ αὐτάς ψήφισμα νόμου θεωροῦντος τούς Ρώσους Οὐκρανούς ὡς εἰσβολεῖς. Ὁ νόμος οὗτος ὑπονομεύει τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν εἰς τήν Οὐκρανίαν. Ἔχουν καταστραφῆ σαράντα Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι εἰς τήν Οὐκρανίαν. Ὁ λαός δέν θά ἀνεχθῇ μίαν τοιαύτην κατάστασν. Θά ἐκραγῇ ἐμφύλιος πόλεμος.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἔχει εἰς τήν Οὐκρανίαν 13.000 ἑνορίας, τάς ὁποίας δέν δύναται νά ἐγκαταλείψει.
Ἐπ᾽ αὐτῶν ηὐχαρίστησεν ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, λέγων ὅτι ἡ ἀπουσία τῶν 4 Ἐκκλησιῶν ἐκ τῆς Μεγάλης Συνόδου δέν ἔθιξε τήν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας. Τό Ἅγιον Πνεῦμα θεραπεύει τά ἀσθενῦ καί ἀναπληροῖ τά ἐλλείποντα. Ἡ μεγάλη Σύνοδος ἦτο πρῶτον βῆμα ὑπαρκτῆς ἑνώσεως. Ἦτο δύσκολον ἔργον. Καί Ἡμεῖς ἐδέχθημεν κριτικήν. Ἡ Σύνοδος ἤνοιξε τόν δρόμον διά μίαν Πανορθόδοξον Σύνοδον. Μεγαλυτέραν σημασίαν καθ᾽ Ἡμᾶς ἔχει ἡ ἐμφανής ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας κατά τήν Σύνοδον καί ὄχι τόσο τά κείμενα αὐτά καθ᾽ ἑαυτά. Δι’ ἡμᾶς εἶναι φλέγον τό ζήτημα τοῦ σχίσματος εἰς τήν Οὐκρανίαν καί εἰς τήν Ὀχρίδα. Εἶναι μέγα ἁμάρτημα τό σχίσμα. Πῶς διαδηλώνεται ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν ὑπάρχουν σχίσματα ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων μέ ἐκκλησιαστικάς καί πολιτικάς διαστάσεις. Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων ἔχει ἀποκτήσει ἰδιαιτέραν ἀπήχησιν εἰς τόν Ρωσικόν καί Οὐκρανικόν λαόν, ὁ ὁποῖος ἀτενίζει εἰς τόν Πανάγιον Τάφον καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν, ἡ ὁποία εἶναι ὁ φύλαξ τοῦ Παναγίου Τάφου. Καί διά τοῦτο καί ὡρισμένας φοράς ὡς Πατριάρχης Ἱεροσολύμων. Ἡμεῖς δεχόμεθα ἰσχυράς πιέσεις. Μετά τήν κηδείαν τοῦ Προέδρου τοῦ Ἰσραήλ Σιμόν Πέρες ἐπεσκέφθη τό Πατριαρχεῖον ὁ Πρόεδρος τῆς Οὐκρανίας κ. Ποροσένκο καί ἐδηλώσαμεν καί εἰς αὐτόν ὅτι πρέπει νά ἀποκατασταθῇ πρῶτον ἡ ἐκκλησιαστική ἑνότης εἰς τήν Οὐκρανίαν πρό παντός ἄλλου διαβήματος. Ἡμεῖς εἴμεθα εἰς τά Ἱεροσόλυμα, ἡ ὁποία εἶναι Ἁγία Πόλις, ἀλλά καί κοσμοπολίτικη καί γνωρίζομεν ἀντικειμενικῶς τί συμβαίνει καί ἀλλαχοῦ, διά τοῦτο καί ἀγωνιζόμεθα νά διαμορφώσωμεν πάντοτε ἑνοποιητικάς στάσεις. Τό σχίσμα εἰς τήν Οὐκρανίαν δέν πρέπει νά ἀφεθῇ νά λάβῃ καί ἄλλας μεγαλυτέρας διαστάσεις. Γνωρίζομεν ὅτι τό χριστιανικόν καθεστώς τῶν Ἱεροσολύμων ἀπειλεῖται καί δυστυχῶς δέν ὑποστηρίζεται ὑπό ἡγετῶν Χριστιανικῶν κρατῶν, ὡς ὑποστηρίζεται ἀπό τόν Πρόεδρον τῆς Ρωσίας τόν κ. Πούτιν. Ὑμεῖς, ὡς Πατριάρχης τῆς Ρωσίας, μιᾶς χώρας ὑπερδυνάμεως, εἶναι φυσικόν νά δέχησθε τά πρῶτα βέλη, ἡ Χάρις ὅμως τοῦ Θεοῦ καί ὁ Πανάγιος Τάφος δέν θά σᾶς ἐγκαταλείψουν εἰς τό ἀξιόλογον ποιμαντικόν ἔργον, τό ὁποῖον ἐπιτελεῖτε.
Ἐπί τῇ συναντήσει ταύτῃ ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων ἐπέδωσεν εἰς τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην Κύριλλον εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Κουβουκλίου, μνημονιακήν τῆς Ἀποκαταστάσεως τοῦ Κουβουκλίου τοῦ Παναγίου Τάφου.
Ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Μόσχας ἐπέδωσεν εἰς τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην Ἱεροσολύμων Ἀρχιερατικήν στολήν, ὑφανθεῖσαν κατά τά ἑλληνικά πρότυπα, Ἀρχιερατικήν ράβδον καί τούς τόμους τῶν ἀπάντων τῶν συγγραμμάτων Αὐτοῦ.
Εἰς τούς Ἀρχιερεῖς – μέλη τῆς Συνοδείας τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων ὁ Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος ἐπέδωσεν Ἀρχιερατικήν ράβδον καί τούς τόμους τῶν συγγραμμάτων Αὐτοῦ, εἰς δέ τόν Ἀρχιμανδρίτην Στέφανον, ἀντιπρόσωπον τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων εἰς Μόσχαν ἐπέδωσε σταυρόν καί εἰς τόν Ἱεροδιάκονον Μᾶρκον ἐπέδωσε μετάλλιον – κοπέν ἐπί τῇ ἐπετείῳ τῶν ἑβδομηκοστῶν ἑορτασμῶν τῶν Γενεθλίων Αὐτοῦ.
Τό ἑσπέρας τῆς ἡμέρας ταύτης, ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Κύριλλος παρέθεσε δεῖπνον πρός τιμήν ὅλων τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν συνοδῶν Αὐτῶν.
Εἰς τό δεῖπνον τοῦτο προσεφώνησε τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην Κύριλλον ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἀγγλιστί.
Β. Τό Πατριαρχικόν Συλλείτουργον ἐπί τοῖς ἑβδομηκοστοῖς γενεθλίοις τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου.
Τήν πρωΐαν τῆς Κυριακῆς, 7ης /20ῆς Νοεμβρίου 2016, ἐτελέσθη εἰς τόν Καθεδρικόν Ναόν τοῦ Σωτῆρος εἰς Μόσχαν Πατριαρχικόν καί Πολυαρχιερατικόν Συλλείτουργον ἐπί τῇ ἑβδομηκοστῇ ἐπετείῳ τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου.
Εἰς τό Συλλείτουργον τοῦτο μετέσχον πᾶσαι αἱ Ἐκκλησίαι, ἤτοι τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐκπροσωπούμενον ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γαλλίας κ. Ἐμμανουήλ, τό Πατριαρχεῖον Ἀλεξανδρείας ἐκπροσωπούμενον ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας κ. Θεοδώρου, τό Πατριαρχεῖον Ἀντιοχείας ἐκπροσωπούμενον ὑπό τοῦ εἰς Μόσχαν Ἀντιπροσώπου αὐτοῦ Μητροπολίτου Νήφωνος-παραστάντος καί μή λειτουργήσαντος- τό Πατριαρχεῖον τῆς Σερβίας ἐκπροσωπούμενον ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Σερβίας κ. Εἰρηναίου, τό Πατριαρχεῖον Βουλγαρίας ἐκπροσωπούμενον ὑπό τοῦ Μητροπολίτου Ἀντωνίου, ἐκπροσώπου τοῦ Πατριαρχείου Βουλγαρίας εἰς Δυτικήν Εὐρώπην, τό Πατριαρχεῖον τῆς Γεωργίας ἐκπροσωπούμενον ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Γεωργίας κ. Ἠλία, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου ἐκπροσωπουμένη ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου κ. Χρυσοστόμου, ἡ Ἐκκλησία τῆς Πολωνίας ἐκπροσωπουμένη ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Πολωνίας κ. Σάββα, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρουμανίας ἐκπροσωπουμένη ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τιργοβιστίου κ. Νήφωνος, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἐκπροσωπουμένη ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ἰγνατίου καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας ἐκπροσωπουμένη ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας κ. Ἀναστασίου, ἡ Ἐκκλησία τῆς Τσεχίας ἐκπροσωπουμένη ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Πρεστόβ κ. Ρατισλάβ.
Ἕκαστος Προκαθήμενος εἶχε καί τήν ἰδίαν Αὐτοῦ συνοδείαν ἐξ Ἀρχιερέων ἤ Ἱερέων. Τοῦ Συλλειτούργου προεξῆρξεν Ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας κ. Θεόδωρος.
Τό Συλλείτουργον τοῦτο ἦτο προσφορά τῆς ἀναιμάκτου θυσίας ὑφ’ ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἐκφραζουσῶν διά τούτου τήν Ὀρθόδοξον πίστιν αὐτῶν, συμφώνως πρός τό Σύμβολον τῆς Πίστεως.
Εἰς τό Συλλείτουργον τοῦτο μετέλαβον οἱ Προκαθήμενοι καί αἱ Συνοδεῖαι αὐτῶν καί ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἄρτου καί τοῦ Οἴνου, ἤτοι τοῦ Ἀχράντου Σώματος καί Αἵματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς δύναμιν, βοήθειαν, σωτηρίαν, ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν καί ζωήν τήν αἰώνιον.
Ἅμα τῇ Ἀπολύσει ἀνεγνώσθη ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Οὐκρανίας κ. Ὀνουφρίου μήνυμα τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ρωσίας κ.κ. Κυρίλλου ἀπό τῶν βαθμίδων τοῦ Ἱεροῦ Βήματος. Κατά τήν ὥραν ταύτην ἀπήγγειλαν προσφωνήσεις πρός τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην Ρωσίας Κύριλλον ἐκπρόσωποι ἄλλων Ἐκκλησιῶν, ὡς ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Οἰκουμενιοῦ Πατριαρχείου Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γαλλίας κ. Ἐμμανουήλ καθώς καί ἐκπρόσωποι τῆς πολιτείας τῆς Ρωσίας . Εὐθύς ἀμέσως παρετέθη εἰς τόν χῶρον κάτωθι τοῦ Ναοῦ ἐλαφρά ὑλική ἀναψυχή, ἀκολούθως δέ μεσημβρινή τράπεζα.
Διαρκούσης τῆς τραπέζης ταύτης ὁ Μακαριώτατος Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος προσεφώνησε τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην Κύριλλον διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἀγγλιστί (ἀναρτηθήσεται προσεχῶς).
Τό ἑσπέρας τῆς Κυριακῆς ὁ Μακαριώτατος ἀνεχώρησε ἐκ τοῦ ξενοδοχείου τῆς διαμονῆς Αὐτοῦ Radisson, συνοδευόμενος ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Petersburg κ. Βαρσανουφίου καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Αὐστροουγγαρίας κ. Τύχωνος καί τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Θεοφάνους διά τό ἀεροδρόμιον Μόσχας.
Ἐκ τοῦ ἀεροδρομίου Μόσχας ὁ Μακαριώτατος καί ἡ Συνοδεία Αὐτοῦ ἐπέβησαν τῶν ἀερογραμμῶν τῆς Ρωσικῆς ἑταιρείας Aeroflot καί προσεγειώθησαν ἀσφαλῶς εἰς τό ἀεροδρόμιον τοῦ Ben Gurion κατά τήν μεσονύκτιον ὥραν, ἐκεῖθεν δέ ἔφθασαν εἰς Ἱερουσαλήμ δοξολογοῦντες τόν Θεόν ἐπί πᾶσι.