Η Εορτή της Μεταμορφώσεως στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων (Βίντεο)
Κατά τήν ἑορτήν αὐτήν ἡ Ἐκκλησία ὅλη, ἰδίᾳ δέ ἡ τῶν Ἱεροσολύμων εἰς τήν ὁποίαν ἀνήκει ὡς προσκύνημα τό ὄρος Θαβώρ ἐνθυμεῖται ψάλλουσα καί δοξολογοῦσα τό εἰς τάς Εὐαγγελικάς διηγήσεις γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ (Ματθ. 17,2-8 καί Μάρκ. 9, 2-8), ὅτι δηλαδή ὀλίγον χρόνον πρό τοῦ πάθους Αὐτοῦ παρέλαβεν ὁ Κύριος τούς τρεῖς προκρίτους μαθητάς καί ἀνελθών μετ’ αὐτῶν εἰς τό ὄρος Θαβώρ, μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν
Τό Σάββατον, 6ην /19ην Αὐγούστου 2023, ἑωρτάσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ἡ ἑορτή τῆς Δεσποτικῆς ἑορτῆς τῆς Μεταμορφώσεως εἰς τό Ὄρος Θαβώρ, ἐπί τοῦ ὁποίου καί ἔλαβε χώραν τό γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως.
Κατά τήν ἑορτήν αὐτήν ἡ Ἐκκλησία ὅλη, ἰδίᾳ δέ ἡ τῶν Ἱεροσολύμων εἰς τήν ὁποίαν ἀνήκει ὡς προσκύνημα τό ὄρος Θαβώρ ἐνθυμεῖται ψάλλουσα καί δοξολογοῦσα τό εἰς τάς Εὐαγγελικάς διηγήσεις γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ (Ματθ. 17,2-8 καί Μάρκ. 9, 2-8), ὅτι δηλαδή ὀλίγον χρόνον πρό τοῦ πάθους Αὐτοῦ παρέλαβεν ὁ Κύριος τούς τρεῖς προκρίτους μαθητάς καί ἀνελθών μετ’ αὐτῶν εἰς τό ὄρος Θαβώρ, μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν.
Ὡς ἐξηγοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὑπέκρυψεν τήν ἀνθρωπίνην φύσιν Αὐτοῦ καί ἀπεκάλυψεν, ὅσον ἠδύναντο, νά ἴδουν τήν δόξαν τῆς θείας φύσεως Αὐτοῦ.
Τό πρόσωπον Αὐτοῦ ἔλαμψεν ὑπέρ τόν ἥλιον καί τά ἰμάτια Αὐτοῦ ἐγένοντο λευκά ὡς τό φῶς καί ἐνεφανίσθησαν συλλαλοῦντες μετ’ Αὐτοῦ Μωϋσῆς ὡς ἐκπρόσωπος τῶν κεκοιμημένων καί ὁ Ἠλίας ὡς ἐκπρόσωπος τῶν ζώντων, νεφέλη δέ φωτεινή ἐπεσκέψατο αὐτούς καί ἠκούσθη φωνή παρά τοῦ Πατρός: «οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα, Αὐτοῦ ἀκούετε».
Τό μυστήριον τοῦτο ἀπεκάλυψεν ὁ Κύριος εἰς τούς μαθητάς Αὐτοῦ, ἵνα ἔχοντες ἰδεῖ τήν δόξαν Αὐτοῦ, νά εἶναι ἐνισχυμένοι κατά τήν ὥραν τοῦ σταυροῦ καί ἵνα δείξῃ εἰς αὐτούς οἵαν δόξαν θά ἀπολαύσουν ἐν τῇ ἀναστάσει τῶν νεκρῶν οἱ δίκαιοι.
Πρός τιμήν καί μνήμην τοῦ ἐξαιρέτου μυστηρίου τούτου ἔλαβε χώραν νυκτερινή θεία Λειτουργίαν ἀπό 12ης μεσονυκτίου ὥς 3ης πρωϊνῆς, τῆς ὁποίας προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων Αὐτῷ τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τώμιδος κ. Θεοδοσίου τοῦ Πατριαρχείου Ρουμανίας, τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Νικολάου τοῦ Πατριαρχείου Γεωργίας καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κατάρρων κ. Μακαρίου, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων ὧν πρῶτος ὁ Γέρων Καμαράσης Ἀρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου καί πολλῶν ἱερέων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί Ἀραβοφώνων Πρεσβυτέρων τῆς περιοχῆς Γαλιλαίας, ψάλλοντος ἑλληνιστί δεξιά τοῦ κ. Ἀγγέλου Γιαννοπούλου καί τοῦ Πρεσβυτέρου Γεωργίου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἠλείας καί ἀριστερά ἀραβιστί τῆς χορῳδίας τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιμανδρίτου Φιλοθέου, προσευχομένων εἰς τήν ὑπαιθρίαν ταύτην ἀγρυπνίαν δεκάδων χιλιάδων προσκυνητῶν ἐκ διαφόρων Ὀρθοδόξων χωρῶν, ἀνελθόντων εἰς τό ὄρος πεζῇ, λόγῳ τῶν ἀπαραδέκτων περιοριστικῶν μέτρων τῆς Ἰσραηλινῆς Ἀστυνομίας.
Εἰς τό Κοινωνικόν τῆς θείας Λειτουργίας ταύτης ὡμίλησεν ὁ Μακαριώτατος ἑλληνιστί, ἀραβιστί καί ηὐλόγησε τάς σταφυλάς. Τό ἑόρτιον κήρυγμα τοῦτο ἔχει ὡς ἕπεται:
«Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστέ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τήν δόξαν σου, καθώς ἠδυναντο. Λάμψον καί ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τό φῶς σου τό ἀΐδιον, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι».
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,
Ἡ θεία Χάρις τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀνήγαγε πάντας ἡμᾶς ἐν τῷ Ἱερῷ τούτῳ ὄρει Θαβώρ, ἵνα εὐχαριστιακῶς ἑορτάσωμεν τήν Μεταμόρφωσιν Αὐτοῦ, ἀκούοντες εἰς τήν κλῆσιν τοῦ ὑμνῳδοῦ λέγοντος: «Δεῦτε ἀναβῶμεν εἰς τό ὄρος Κυρίου, καί εἰς τόν οἶκον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, καί θεασώμεθα τήν δόξαν τῆς Μεταμορφώσεως Αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρά Πατρός, φωτί προσλάβωμεν φῶς, καί μετάρσιοι γενόμενοι τῷ πνεύματι, Τριάδα ὁμοούσιον ὑμνήσωμεν εἰς τούς αἰῶνας».
Ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ ἀποτελεῖ γεγονός, κατά τό ὁποῖον ἀπεκαλύφθη εἰς ὅλον τό βάθος καί πλάτος τό μεγαλεῖον τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Οἰκονομίας, τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ «μυστηρίου τοῦ ἀποκεκρυμμένου ἀπό τῶν αἰώνων ἐν τῷ Θεῷ»,(Ἐφεσ. 3,9).
Τό δέ μέγα τοῦτο μυστήριον τῆς εὐσεβείας, (Α΄ Τιμ. 3,16) εἶναι ὁ ἐν σαρκί φανερωθείς Χριστός, «ὅς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμόν ἡγήσατο τό εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ’ ἑαυτόν ἐκένωσε μορφήν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος καί σχήματι εὑρεθείς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτόν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ», ὡς κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος.
Τήν ὁμολογίαν ταύτην τοῦ Ἀποστόλου Παύλου διατυπώνει μέ ἀκρίβειαν καί ἑρμηνεύει ἐναργέστατα τόν λόγον, διά τόν ὁποίον ἐγένετο ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Χριστοῦ ὁ ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας λέγων: «Ἐπί τοῦ ὄρους μετεμορφώθης, καί ὡς ἐχώρουν οἱ Μαθηταί σου τήν δόξαν σου, Χριστέ ὁ Θεός ἐθεάσαντο, ἵνα ὅταν σε ἴδωσι σταυρούμενον, τό μέν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δέ κόσμῳ κηρύξωσιν, ὅτι σύ ὑπάρχεις ἀληθῶς, τοῦ Πατρός τό ἀπαύγασμα».
Μέ ἄλλα λόγια, κατά τήν Μεταμόρφωσιν τοῦ Κυρίου ἐν τῷ ὑψηλῷ τούτῳ ὄρει Θαβώρ ἐγένετο ἡ ἀποκάλυψις τῆς θεανθρωπίνης ὑποστάσεως Αὐτοῦ, τῆς μείξεως δηλονότι, τῶν δύο φύσεων ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί τῆς ἀποκαλύψεως τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τοῦ ἀπαυγάσματος τοῦ Θεοῦ Πατρός. Τό ἀπαύγασμα σημαίνει τήν ἀκτινοβολίαν ἤ τήν λάμψιν ὡς λέγει ὁ ὑμνῳδός: «Ἡ ἀναλλοίωτος φύσις, τῇ βροτείᾳ μιχθεῖσα, τῆς ἐμφεροῦς ἀΰλου Θεότητος, φῶς παραγυμνοῦσα τοῖς Ἀποστόλοις, ἀπορρήτως ἐξέλαμψε». Καί πάλιν: «Θεός ὅλος ὑπάρχων, ὅλος βροτός γέγονας, ὅλῃ τῇ Θεότητι μίξας τήν ἀνθρωπότητα, ἐν ὑποστάσει σου, ἣν ἐν δυσί ταῖς οὐσίαις, Μωϋσῆς Ἠλίας τε, εἶδον ἐν ὄρει Θαβώρ».
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, ἑρμηνεύων τούς λόγους τοῦ Παύλου «Χριστός ὤν ἀπαύγασμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ» (Πρβλ. Ἑβρ. 1,3) λέγει: «Ὥσπερ γάρ συγγενῶς ἔχει πρός τόν ἥλιον ἀκτίς καί πρός τόν λύχνον τό ἀπαυγαζόμενον φῶς… οὕτω καί τό παρά τῆς δόξης τοῦ Πατρός ἀπαυγασθέν φῶς». Τό παράδειγμα τοῦτο χρησιμοποιεῖ ὁ Ἱερός Πατήρ Γρηγόριος Νύσσης, διά να καταστήσῃ σαφές ὅτι ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁμοούσιος τῷ Πατρί καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, ἑπομένως τό «τοῦ Πατρός ἀπαυγασθέν φῶς» εἶναι τό ἀπρόσιτον καί ἄκτιστον φῶς τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, μένων ἔκθαμβος πρό τοῦ μυστηρίου τῆς Μεταμορφώσεως λέγει: «ὁ γάρ ‘Λόγος σάρξ’, ἡ σάρξ τε Λόγος ‘ἐγένετο’ εἰ καί μή θείας ἐξειστήκει φύσεως. Ὤ θαύματος πάντα νοῦν ὑπερβαίνοντος! Οὐκ ἔξωθεν ἡ δόξα τῷ σώματι προσεγένετο, ἀλλ’ ἔνδοθεν ἐκ τῆς ἀρρήτῳ λόγῳ ἡνωμένης αὐτῷ καθ’ ὑπόστασιν τοῦ Θεοῦ Λόγου ὑπερθέου θεότητος». [Και ἁπλούστερον: γιατί ὁ Λόγος ‘ἔγινε σάρκα’ καί ἡ σάρκα Λόγος, ἄν καί δέν εἶχε βγεῖ ἀπό τήν θεία φύσιν Του. Ὤ θαῦμα πού ξεπερνᾶ κάθε νοῦ. Τό σῶμα δέν ἀπόκτησε ἀπ’ ἔξω τήν δόξαν, ἀλλά πήγασε ἀπό μέσα του ἀπό τήν ἀνεξήγητα ἑνωμένη μαζί του κατά τήν ὑπόστασιν ὑπέρθεη θεότητα τοῦ Θεοῦ Λόγου].
Ἀξιοσημείωτον ὅτι κατά τήν Μεταμόρφωσιν τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ τόπῳ ἀφ’ ἑνός μέν «ἔλαμψε τό πρόσωπον τοῦ Ἰησοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τά δέ ἰμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκά ὡς τό φῶς», (Ματθ. 17,2). Ἀφ’ ἑτέρου δέ, «ἰδού νεφέλη φωτεινή ἐπεσκίασεν αὐτούς, καί ἰδού φωνή ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε» (Ματθ. 17,5).
Κατά τόν Ἅγιον Ἰωάννην τόν Δαμασκηνόν ἡ φωτεινή νεφέλη, ἡ ὁποία ἐπεσκίασε τόν Ἰησοῦν συμβολίζει τήν λάμψιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. «Νεφέλη δέ φωτός ἐπεσκίασε, τό σέλας ζωγραφοῦσα τοῦ Πνεύματος». Ὅσον ἀφορᾷ τήν ἐκ τῆς νεφέλης γενομένην φωνήν, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός λέγει: «Φωνή Πατρός ἐκ νεφέλης Πνεύματος γέγονεν»· «Οὗτός ἐστίν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός». «Οὗτος ὁ ὤν καί ὁ ὁρώμενος ἄνθρωπος, ὁ χθές γενόμενος ἄνθρωπος, ὁ ταπεινός ἡμῖν συναναστρεφόμενος, οὗ νῦν τό πρόσωπον ἔλαμψεν». Ὅσον δ’ ἀφορᾷ εἰς τήν θείαν ἐντολήν «Αὐτοῦ ἀκούετε» λέγει: «Ὁ γάρ τοῦτον δεχόμενος, ἐμέ δέχεται, τόν ἀποστείλαντα οὐ δεσποτικῶς ἀλλά πατρικῶς. Ὡς μέν γάρ ἄνθρωπος ἀποστέλλεται, ὡς δέ Θεός ἐν ἐμοί μένει, κἀγω ἐν αὐτῷ. Ὁ μή τιμῶν τόν μονογενῆ μου Υἱόν καί ἀγαπητόν οὐ τιμᾷ τόν Πατέρα, Ἐμέ τόν πέμψαντα Αὐτόν». «Αὐτοῦ ἀκούετε», ἔχει γάρ ζωῆς αἰωνίου ρήματα. Τοῦτο τῶν τελουμένων συμπέρασμα, αὕτη τοῦ μυστηρίου ἡ δύναμις». [Καί ἀναλυτικώτερον: Ὅποιος δέχεται Αὐτόν, τόν Ἰησοῦν Χριστόν, δέχεται Ἐμένα πού Τόν ἔστειλα ὄχι ὡς Κύριος (ἐξουσιαστής), ἀλλ’ ὡς Πατέρας. Ἀποστέλλεται σάν ἄνθρωπος, ἐν ᾧ σάν Θεός μένει μέσα σ’ ἐμένα κι ἐγώ μέσα σ’ Ἐκεῖνον. Ὅποιος δέν τιμᾷ τόν μονογενῆ καί ἀγαπητό Υἱό μου, δεν τιμᾷ τόν Πατέρα, Ἐμένα πού Τόν ἔστειλα. «Αὐτοῦ ἀκούετε», διότι ἔχει τούς λόγους τῆς αἰωνίου ζωῆς. Αὐτό εἶναι τό συμπερασμα ὅσων τελοῦνται, αὐτή εἶναι ἡ δύναμις τοῦ μυστηρίου τῆς Μεταμορφώσεως].
Αὐτήν ἀκριβῶς τήν δύναμιν, τοὐτέστιν τήν δόξαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καλούμεθα νά ἴδωμεν καί ἡμεῖς, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, οὐχί με τούς σωματικούς ὀφθαλμούς, ἀλλά με τούς νοερούς ὀφθαλμούς τῆς καθαρᾶς διανοίας καί καθαρᾶς καρδίας. «Μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται» (Ματθ. 5,8), λέγει Κύριος. Πρός τοῦτο καλούμεθα καί πάλιν νά μιμηθῶμεν τούς μαθητάς τοῦ Χριστοῦ, οἱ ὁποῖοι «ἦσαν βεβαρημένοι ὕπνῳ», εἶχαν κυριευθῆ ἀπό βαρύ νυσταγμόν· ἀλλ’ ἐντός ὀλίγου ἐξαγρύπνησαν καί εἶδαν τήν δόξαν Αὐτοῦ. «Διαγρηγορήσαντες δέ εἶδον τήν δόξαν Αὐτοῦ», (Λουκ. 9,32).
Ἀποτινάξωμεν λοιπόν καί ἡμεῖς, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἀφ’ ἑαυτῶν τόν ὕπνον τῆς ἀκηδίας· ἐγερθέντες μετά τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: «Λάμψον καί ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τό φῶς σου τό ἀΐδιον, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι». Ἀμήν. Ἔτη πολλά καί εἰρηνικά!»
Τήν πρωΐαν ἐτελέσθη θεία Λειτουργία εἰς τόν Κεντρικόν Ναόν τῆς Μεταμορφώσεως, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακοῦ, συλλειτουργούντων Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων καί Ἀραβοφώνων Πρεσβυτέρων καί προσευχομένων ἐντοπίων Ὀρθοδόξων προσκυνητῶν.
Τήν μεσημβρίαν ὁ ἀνακαινιστής τῆς Μονῆς καί ἁγιογραφήσας τόν Ἱερόν Ναόν Ἡγούμενος Ἀρχιμανδρίτης Ἱλαρίων παρέθεσε τράπεζαν εἰς τήν Πατριαρχικήν καί τήν Ἀρχιερατικήν συνοδείαν καί ἄλλους πολλούς.
Ἡ ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος ἑωρτάσθη & εἰς τό Ἱερόν Προσκύνημα τῆς Γεθσημανῆς δι’ Ἀρχιερατικῆς θείας Λειτουργίας, τῆς ὁποίας προεξῆρξεν ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καπιτωλιάδος κ. Ἡσύχιος, συλλειτουργούντων τῶν ἐφημερίων τοῦ Ἱεροῦ Προσκυνήματος καί τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Εὐλογίου καί μετεχόντων πιστῶν καί προσκυνητῶν, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Εὐαγγέλου Βλιώρα.
Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ἠκολούθησε κέρασμα εἰς τό ἡγουμενεῖον ὑπό τοῦ Ἡγουμένου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλενουπόλεως κ. Ἰωακείμ.
Ἑωρτάσθη ἐπίσης δι’ Ἑσπερινοῦ ἀφ’ ἑσπέρας καί θείας Λειτουργίας τήν πρωΐαν εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τῆς Μεταμορφώσεως εἰς Ραμάλλαν, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κυριακουπόλεως κ. Χριστοφόρου, συλλειτουργούντων τῶν ἱερέων ἐφημερίων τοῦ Ναοῦ και ψαλλόντων τῶν Ἱεροψαλτῶν τῆς Κοινότητος καί προσευχομένων τῶν ἐντοπίων πιστῶν.
