Τήν Δευτέραν, 21ην Μαΐου / 3ην Ιουνίου 2024, ἑωρτάσθη εἰς τό Πατριαρχεῖον ἡ ἑορτή τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης.
Κατά τήν ἑορτήν ταύτην ἡ Ἐκκλησία ἀναμιμνῄσκεται τό ἔργον τοῦ μεγάλου ἐνδόξου βασιλέως καί ἰσαποστόλου ἁγίου Κωνσταντίνου, τῆς ἀναγνωρίσεως δηλονότι τοῦ Χριστιανισμοῦ ὑπ᾽ αὐτοῦ ὡς ἐλευθέρας θρησκείας ἐντός τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους διά τοῦ διατάγματος τῶν Μεδιολάνων, τό 312 μ.Χ. καί τῆς Ἁγίας Ἑλένης, ἡ ὁποία ἐπεσκέφθη τούς Ἁγίους Τόπους τό ἔτος 326 μ.Χ. καί ἀνήγειρε τόν Πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως καί τήν Βασιλικήν τῆς Γεννήσεως τῆς Βηθλεέμ καί ἄλλα προσκυνήματα.
Διά τοῦ ἔργου τῶν δύο Ἁγίων τούτων ἐνεκαινιάσθη ἡ νέα ἐποχή τῆς Ρωμαιορθοδόξου παραδόσεως εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν.
Πρός τιμήν τῶν δύο ἁγίων τούτων μεγάλων βασιλέων καί ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ἱδρυτῶν καί προστατῶν τῆς Ρωμαιορθοδόξου ἐποχῆς εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν, κρατούσης ἄχρι τῆς σήμερον ἐν τῷ θεσμῷ τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, ἐτελέσθη Μέγας Ἑσπερινός ἀφ’ ἑσπέρας εἰς τό Κεντρικόν Μοναστήριον, χοροστατοῦντος τοῦ Μακαριωτάτου Πατρός ἡμῶν καί Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου, καί ἱερουργούντων τοῦ Τυπικάρη Ἀρχιμανδρίτου π. Ἀλεξίου καί τῶν ἐφημερίων τοῦ Ναοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Νικοδήμου, Ἀρχιμανδρίτου π. Στεφάνου, Ἀρχιμανδρίτου π. Ἀμφιλοχίου, τοῦ ἐφημερίου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλης Παναγίας Ἀρχιμανδρίτου π. Μακαρίου, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Ἐπιφανίου, τοῦ Ἡγουμένου τοῦ Πραιτωρίου Ἀρχιμανδρίτου π. Διονυσίου.
Ἐτελέσθη ὡσαύτως Ἀναστάσιμος πανηγυρική θεία Λειτουργία τήν πρωΐαν, λειτουργοῦντος τοῦ Μακαριωτάτου καί συλλειτουργούντων Αὐτῷ τοῦ Τυπικάρη Ἀρχιμανδρίτου π. Ἀλεξίου, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Ἀμφιλοχίου, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Στεφάνου, τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐπιτρόπου καί Ἡγουμένου Ἄκκρης Ἀρχιμανδρίτου π. Σιλουανοῦ, τοῦ π. Φάραχ ἐφημερίου τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου, ψαλλόντων τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Μαδάβων κ. Ἀριστοβούλου καί τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Συμεών μετά τῶν μαθητῶν τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς Σιών, παρουσίᾳ τῆς Προξένου κ. Ἄννης Μάντικα ἐν τῇ συμμετοχῇ τῶν Ἀραβοφώνων Ὀρθοδόξων πιστῶν καί προσκυνητῶν.
Ἅμα τῇ Ἀπολύσει ἠκολούθησε ἐπίσημος ἄνοδος ἐν πλήρει Ἱερατικῇ λειτουργικῇ ἀμφιέσει εἰς τήν αἴθουσαν τοῦ Πατριαρχείου.
Κατά τήν διάβασιν τῆς Πύλης τοῦ Πατριαρχείου ἡ ἐπιμελουμένη τοῦ Ἀρτοποιείου καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Σεϊδανάγιας μοναχή Σεραφείμα ἀπένειμε τά ἀρτίδια εὐλογίας εἰς τούς διερχομένους.
Εἰς τό Πατριαρχεῖον ὁ Μακαριώτατος, διένειμε Πατριαρχικάς εὐλογίας, ηὐχήθη εἰς τούς ἑορταστάς τάς πρεσβείας τῶν ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ἐν ᾧ προσεφώνησε τά κάτωθι:
“Οὐκ ἐξ ἀνθρώπων εἴληφε, τό βασίλειον κράτος, ἀλλ’ ἐκ τῆς θείας Χάριτος, Κωνσταντῖνος ὁ μέγας, σύν τῇ μητρί οὐρανόθεν, ἐξαστράπτον δέ βλέπει, Σταυροῦ τό θεῖον τρόπαιον· ὅθεν τούτῳ ὀλέσας τούς δυσμενεῖς, τῶν εἰδώλων ἔλυσε τήν ἀπάτην, ἐν κόσμῳ δέ ἐκράτυνε, τήν ὀρθόδοξον πίστιν”.
Ἐκλαμπρότατε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος κ. Δημήτριε Ἀγγελοσόπουλε,
Σεβαστοί Ἅγιοι Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί Προσκυνηταί,
Εὐφραίνεται καί ἀγάλλεται σήμερον ἡ Ἁγία τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησία καί δή ἡ τῶν Ἱεροσολύμων ἐπί τῇ ἑορτίῳ μνήμῃ τῶν ἁγίων ἐνδόξων, θεοστέπτων καί ἰσαποστόλων μεγάλων βασιλέων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης.
Οἱ Ἅγιοι οὗτοι ἀνεδείχθησαν μεγάλοι βασιλεῖς καί ἡγέται ὄχι μόνον διά τήν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν, ἀλλά καί διά σύμπασαν τήν ἀνθρωπότητα. Ἐπ᾽ αὐτοῦ καί δι᾽ αὐτοῦ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ἐξεδόθη τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων τῷ 313 μ.Χ. διά τοῦ ὁποίου ἔπαυσαν πάντες οἱ κατά τῆς Ἐκκλησίας διωγμοί, ἐθριάμβευσεν ὁ Χριστιανισμός καί κατελύθη τό σκότος τῆς δαιμονιώδους εἰδωλολατρείας. Τῷ 325 συνήθροισε τήν ἐν Νικαίᾳ Α´ Οἰκουμενικήν Σύνοδον, τήν ὁποίαν καί προσηγόρευσεν αὐτοπροσώπως. Τῷ 328 κατέβαλε τά θεμέλια τῆς ἐπωνύμου αὐτῷ Κωνσταντινουπόλεως, εἰς τήν ὁποίαν μετηνέχθη ὁ αὐτοκρατορικός θρόνος ἐκ τῆς Ρώμης, ἐπονομασθεῖσα καί αὐτή Νέα Ρώμη.
Τήν ἀνεκτίμητον ταύτην συμβολήν ἐξόχως ἐμεγάλυνε ἡ ὑπό τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης ἐπιδειχθεῖσα εὐλάβεια διά τούς Ἁγίους Τόπους καί δή διά τήν οἰκοδομήν τοῦ σωτηρίου Μαρτυρίου, τοῦ ἱεροῦ δηλονότι μνήματος τοῦ Χριστοῦ τῷ 326. “Οὗτος καί πρῶτος καί μόνος μοι σκοπός… ὅπως τόν ἱερόν ἐκεῖνον τόπον, ὅν Θεοῦ προστάγματι αἰσχίστης εἰδώλου προσθήκης ὥσπερ τινός ἐπικειμένου βάρους ἐκούφισα (=ἐλάφρυνα) ἅγιον μέν ἐξ ἀρχῆς Θεοῦ κρίσει γεγενημένον, ἁγιώτερον δ᾽ ἀποφανθέντα ἀφ᾽ οὗ τήν τοῦ σωτηρίου πάθους πίστιν εἰς φῶς προήγαγεν, οἰκοδομημάτων κάλλει κοσμήσωμεν”, γράφει εἰς τήν πρός Μακάριον Ἐπίσκοπον τῆς ἐν Ἱεροσολύμοις Ἐκκλησίας ὁ βασιλεύς Κωνσταντῖνος.
Εὐγνώμονες ὄντες εἰς τούς ἐνδόξους τούτους ἱδρυτάς τοῦ “Τάγματος τῶν Σπουδαίων”, τήν Γεραράν δηλονότι Ἁγιοταφιτικήν ἡμῶν Ἀδελφότητα ἀφ᾽ ἑνός καί τούς γεννήτορας τοῦ χριστοπρεποῦς πνευματικοῦ μεγέθους τῆς Ρωμηοσύνης ἀφ᾽ ἑτέρου, χρεωστικῶς ἐτελέσαμεν Πατριαρχικήν θείαν Λειτουργίαν ἐν τῷ ἐπωνύμῳ Μοναστηριακῷ Ναῷ Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ἔνθα ἱκετηρίους δεήσεις ἀνεπέμψαμεν τῷ Ἁγίῳ Τριαδικῷ Θεῷ ὑπέρ εἰρήνης ἐν τῇ ὑπό τοῦ πυρός τοῦ πολέμου δοκιμαζομένῃ περιοχῇ ἡμῶν.
Μετά δέ τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: “Χαίροις Κωνσταντῖνε πάνσοφε, ὀρθοδοξίας πηγή, ἡ ποτίζουσα πάντοτε, τοῖς γλυκέσι νάμασι, τήν ὑφήλιον ἅπασαν. Χαίροις ἡ ρίζα, ἐξ ἧς ἐβλάστησε, καρπός ὁ τρέφων, τήν Ἐκκλησίαν Χριστοῦ. Χαίροις τό καύχημα, τῶν περάτων ἔνδοξε, Χριστιανῶν, βασιλέων πρώτιστε· Χαῖρε χαρά τῶν πιστῶν”.
Ἀμήν. Χριστός Ἀνέστη. Ἔτη πολλά καί εἰρηνικά”.
Εἰς τό πλαίσιον τῆς δεξιώσεως ταύτης ὁ Μακαριώτατος ἐδέχθη τόν Ἀγγλικανόν Ἐπίσκοπον Antony Poggo, General Secretary of the Anglican Communion, μετά τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χουσάμ, Ἀγγλικανοῦ Ἐπισκόπου εἰς Ἱεροσόλυμα καί τοῦ π. Donald.
Ἠκολούθησε μοναστηριακή τράπεζα.