Μόσχας Κύριλλος: Μας στεναχωρεί η εμπλοκή του Φαναρίου στη διεκκλησιαστική κρίση της Ουκρανίας
Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος: «Οφείλω να πω ότι μας στενοχωρεί ιδιαιτέρως η εμπλοκή σε αυτή τη σύγκρουση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ακριβώς η εμπλοκή του στην εξέλιξη της διεκκλησιαστικής κρίσεως στην Ουκρανία καθιστά δυσχερή τη συμμετοχή μας σε επιτροπές και υποεπιτροπές, των οποίων προΐστανται εκπρόσωποι της Κωνσταντινουπόλεως»
Στις 17 Μαΐου 2023 πραγματοποιήθηκε στην πατριαρχική και συνοδική κατοικία στην ιερά μονή Αγίου Δανιήλ Μόσχας συνάντηση του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου με αντιπροσωπεία του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών.
Την αντιπροσωπεία συναποτελούν ο γενικός γραμματέας του ΠΣΕ Δρ. Τζέρι Πιλέι, ο διευθυντής της Επιτροπής του ΠΣΕ «Εκκλησία στις διεθνείς υποθέσεις» Πίτερ Προυφ, ο εκτελεστικός γραμματέας των προγραμμάτων του ΠΣΕ «Διαχριστιανικές σχέσεις» και «Πίστη και τάξη» Βασίλ Οκταβιάν Μιχόκ.
Επίσης, στη συνάντηση συμμετείχαν ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Αντώνιος, ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΤΕΕΣ αρχιμανδρίτης Φιλάρετος Μπουλέκοφ, ο εκπρόσωπος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στο ΠΣΕ και στους διεθνείς οργανισμούς στη Γενεύη πρωθιερέας Μιχαήλ Γκουντιάεφ.
Ο Πατριάρχης Κύριλλος καλωσόρισε θερμώς τους προσκεκλημένους και συνεχάρη τον Δρ. Τζέρι Πιλέι για την εκλογή του στη θέση του γενικού γραμματέα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών.
Ο κ. Κύριλλος μοιράστηκε τις αναμνήσεις από τη συμμετοχή του στις εργασίες του ΠΣΕ, που άρχισε το 1968 από τη Γενική Συνέλευση στην Ουψάλα, όπου ο μέλλων Πατριάρχης ήταν ο νεότερος συμμετέχων στις συνεδριάσεις. «Οι σχέσεις με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών αποτελούν μια από τις προτεραιότητες της ημερήσιας διατάξεώς μας», διαπίστωσε ο κ. Κύριλλος και επεσήμανε ότι η παρουσία του μόνιμου εκπροσώπου παρά το ΠΣΕ επιτρέπει στη Ρωσική Εκκλησία να είναι ενήμερη για το επίκαιρο μέρος της ημερήσιας διατάξεως αυτού του οργανισμού.
Σχετικά με τις προτεραιότητες της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στις σχέσεις με το ΠΣΕ ο Αγιώτατος κ. Κύριλλος τόνισε: «Εκτιμούμε και βλέπουμε θετικά το γεγονός ότι στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών συγκροτήθηκε επιτροπή για την ομοφωνία και συνεργασία. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες αποτελούν μειονότητα σε αυτό τον οργανισμό και συνεπώς, προκειμένου να εισακούεται η φωνή των ορθοδόξων είναι πολύ σημαντική κατά τη γνώμη μας η αρχή της ομοφωνίας κατά την επίλυση σπουδαίων ζητημάτων».
Ο Πατριάρχης Κύριλλος επίσης έθιξε και το θέμα των διμερών επαφών με διάφορες χριστιανικές κοινότητες και οργανισμούς. «Διατηρούμε συνεχή επαφή και διάλογο με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Επίσης έχουμε και εργαλεία για τη διεξαγωγή διαλόγου με την Ευαγγελική Εκκλησία στη Γερμανία, την Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία στη Φινλανδία, έχουν πλέον μεγάλη ιστορία οι διμερείς μας σχέσεις με εκείνες τις Εκκλησίες και διαδραμάτισαν πολύ σημαίνοντα ρόλο την περίοδο του “ψυχρού πολέμου”. Ακόμη, η Ρωσική Εκκλησία αναπτύσσει σχέσεις με τις αρχαίες Ανατολικές Εκκλησίες: έχουμε κοινές ομάδες διαλόγου με την Κοπτική Εκκλησία, την Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής, την Εκκλησία της Αιθιοπίας και την Εκκλησία Μαλανκάρ στην Ινδία», ανέφερε και επεσήμανε ότι το ΠΣΕ «παραχωρεί χώρο ακόμη και την ανάπτυξη διμερών σχέσεων και μάλιστα ενίοτε με εκείνες τις Εκκλησίες, με τις οποίες θα ήταν αρκετά δυσχερές να συνάψουμε σχέσεις, λ.χ. εξαιτίας των υπερβολικά μεγάλων αποστάσεων».
Απευθυνόμενος στον γενικό γραμματέα και τους λοιπούς επισήμους του ΠΣΕ, ο Αγιώτατος κ. Κύριλλος τόνισε ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία ανησυχεί σοβαρά για την επίταση των διώξεων κατά των χριστιανών σε διάφορες περιοχές της υφηλίου. «Γνωρίζετε ότι διάφοροι λόγοι υπάρχουν για αυτό το απαίσιο φαινόμενο. Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών στις εκκλήσεις του στη διεθνή κοινή γνώμη να συνδράμει στην ελευθερία του θρησκεύεσθαι και την καταπολέμηση της διώξεως των χριστιανών. Από την πλευρά μας είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε υποστήριξη στους χριστιανούς της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής τόσο στο πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων, όσο και χρησιμοποιώντας πολύπλευρα θεσμικά εργαλεία».
Ο κ. Κύριλλος ομιλώντας με την αντιπροσωπεία του ΠΣΕ κατέθεσε τη θεώρησή του σχετικά με τη θρησκευτική κατάσταση στην Ουκρανία, τη θέση της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και των γεγονότων, που δημιούργησαν διεκκλησιαστική κρίση. «Οφείλω να πω ότι μας στενοχωρεί ιδιαιτέρως η εμπλοκή σε αυτή τη σύγκρουση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ακριβώς η εμπλοκή του στην εξέλιξη της διεκκλησιαστικής κρίσεως στην Ουκρανία καθιστά δυσχερή τη συμμετοχή μας σε επιτροπές και υποεπιτροπές, των οποίων προΐστανται εκπρόσωποι της Κωνσταντινουπόλεως», τόνισε ο Πατριάρχης Κύριλλος.
Επίσης, υπενθύμισε ότι η κρίση στην Ουκρανία δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 2014 υπογραμμίζοντας: «Η Εκκλησία μας εντάχθηκε αμέσως στο έργο για τη συμφιλίωση των πλευρών. Καλούσαμε σε ειρηνική επίλυση της συγκρούσεως που προέκυψε σε δίφορα φόρα, συμπεριλαμβανομένου και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών».
«Σήμερα η ιδιαίτερη ανησυχία, ο προβληματισμός και ο πόνος μας οφείλονται στην επιδείνωση της θέσεως της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στο ουκρανικό κράτος. Ενώνει την πλειονότητα των πιστών της Ουκρανίας, αλλά δυστυχώς αυτή τη στιγμή υφίσταται ισχυρή καταπίεση και περιορισμό της δράσεώς της. Εργαλείο μέσω του οποίου ασκείται αυτή η καταπίεση είναι οι σχισματικές ομάδες που δημιουργήθηκαν στην Ουκρανία. Δυστυχώς, αυτές οι ομάδες έλαβαν υποστήριξη από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως», τόνισε ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας.
Ο Πατριάρχης Κύριλλος ανέφερε ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αποτάθηκε κατ’ επανάληψιν στη διεθνή κοινή γνώμη, υποδεικνύοντας τις διώξεις κατά των ορθοδόξων χριστιανών στην Ουκρανία και την πίεση που δέχονται. Εστάλησαν εκκλήσεις στους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, των αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών. Ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας ευχαρίστησε την ηγεσία του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών «για τη δήλωση σχετικά με την κατάσταση γύρω από τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, της οποίας οι μοναχοί υφίστανται διώξεις μόνον και μόνον επειδή επιθυμούν να μείνουν αφοσιωμένοι στη δική τους Εκκλησία».
Ο Αγιώτατος κ. Κύριλλος επέστησε την προσοχή των συνομιλητών στο γεγονός ότι μετά την Θ΄ Γενική Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2022 στην Καρλσρούη, μόνον εξαιτίας της άτυπης συμμετοχής στη συζήτηση του Ουκρανικού προβλήματος ο πρόεδρος της Ουκρανίας επέβαλε προσωπικές κυρώσεις έναντι τριών μελών της αντιπροσωπείας της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας ανέφερε ότι στη σημερινή κρισιακή κατάσταση η Ρωσική Εκκλησία καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε ανθρώπους, οι οποίοι ευρίσκονται στη ζώνη των συγκρούσεων.
«Τακτικά δημοσιεύονται πληροφορίες για την υποστήριξη την οποία εξακολουθεί να παρέχει στους πρόσφυγες η Εκκλησία. Το τελευταίο διάστημα συγκεντρώσαμε περίπου 4 εκ. ευρώ και παραδώσαμε 2860 τόνους ανθρωπιστικών φορτίων. Στους πρόσφυγες οι οποίοι καταφθάνουν στη Ρωσία παρέχεται η κατά το δυνατόν μέγιστη βοήθεια, αλλά προκαλεί ερωτηματικά, γιατί οι διεθνείς ανθρωπιστικοί οργανισμοί δεν δίδουν προσοχή στο γεγονός της παρουσίας αυτών των προσφύγων και στην τύχη τους», εξέφρασε την απορία του ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος. Ακόμη τόνισε ότι η Ρωσική Εκκλησία εκτιμά την επιθυμία του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών να συνδράμει στην υπόθεση ειρήνης και πρότεινε να συζητήσει την ιδέα του γενικού γραμματέα του ΠΣΕ Δρ. Τζέρι Πιλέι για την οργάνωση μιας στρογγυλής τραπέζης με συμμετοχή των εκπροσώπων Εκκλησιών από τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Αφού ευχαρίστησε για τη θερμή υποδοχή ο γενικός γραμματέας του ΠΣΕ Δρ. Τζέρι Πιλέι υπογράμμισε τη σημασία των προβλημάτων, που έθιξε κατά τη διάρκεια της συναντήσεως ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κύριλλος.
Απαντώντας στην βαθιά αγωνία του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου για τη θέση των χριστιανών σε διάφορες χώρες του κόσμου, όπου υφίστανται κατατρεγμούς και ευθείες διώξεις ο Δρ. Τζέρι Πιλέι τόνισε: «Είναι πράγματι πολύ σημαντικό ζήτημα και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών θα υποστηρίζει πάντοτε σταθερά και με σαφήνεια την ελευθερία του θρησκεύεσθαι. Όποιες συγχύσεις και αν υπάρχουν, εάν παρατηρούμε παραβιάσεις της ελευθερίας του θρησκεύεσθαι, θα υψώνουμε τη φωνή μας».
Κατά την άποψή του, η χριστιανική ενότητα είναι άκρως απαραίτητη για την επίλυση του προβλήματος των επιθέσεων και των διωγμών των χριστιανών, μεταξύ άλλων και σε περιοχές του κόσμου όπως η Αφρική και η Μέση Ανατολή, που ανέφερε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος.
Επίσης εξέφρασε λύπη για τη διχόνοια, που παρατηρείται σήμερα εντός της οικογένειας των Ορθοδόξων Εκκλησιών και πρότεινε να συζητηθεί πώς θα μπορούσε να συμβάλει το ΠΣΕ από την πλευρά του για την επίλυση της εν λόγω διεκκλησιαστικής κρίσεως.
Στη συνέχεια οι συνομιλητές συζήτησαν τα θέματα που ηγέρθησαν νωρίτερα.
Μετά το πέρας της συναντήσεως ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας απένειμε στον εκπρόσωπο της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στο ΠΣΕ πρωθιερέα Μιχαήλ Γκουντιάεφ το παράσημο του Οσίου Σεργίου Γ΄ Τάξεως, λαμβάνοντας υπόψη τους κόπους του υπέρ της Αγίας Εκκλησίας και εξ αφορμής των 55ων γενεθλίων του.
