Εκτενής υπήρξε η αναφορά του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλου στον πόλεμο που μένεται μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, στο κήρυγμά του μετά την τέλεση σήμερα (09.03.22) της πρώτης Προηγιασμένης Ακολουθίας της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα.
«Φυσικά, το θέμα που σχετίζεται με τις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας έχει πλέον γίνει μέρος της μεγάλης πολιτικής ή, όπως λένε τώρα, της γεωπολιτικής. Και ένας από τους στόχους αυτής της γεωπολιτικής είναι η αποδυνάμωση της Ρωσίας, η οποία έχει γίνει μια ισχυρή, πραγματικά ισχυρή χώρα. Μα πόσο αποκρουστικό και ποταπό να χρησιμοποιείς τον αδελφικό λαό για να πετύχεις αυτούς τους γεωπολιτικούς στόχους!», τόνισε μεταξύ άλλων ο Πατριάρχης Μόσχας, την ώρα που ο Ουκρανικός λαός δοκιμάζεται σκληρά από τη ρωσική εισβολή.
Διαβάστε αναλυτικά όλα όσα είπε στο κήρυγμά του ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας:
Στο όνομα του Πατέρα και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος!
Ο καιρός της Μεγάλης Σαρακοστής είναι καιρός μετανοίας και προσευχής. Για τι? Και για να ελευθερωθούμε από την αιχμαλωσία στην οποία πέφτουμε, διαπράττοντας ασεβείς, αμαρτωλές πράξεις. Είμαστε αιχμάλωτοι από την αμαρτία. Ένα άτομο δεν παρατηρεί καν πώς συμβαίνει αυτό – κάπου είπε ένα ψέμα, κάπου παραμόρφωσε τα γεγονότα, κάπου απάντησε ακατάλληλα και προσέβαλε τον συνομιλητή. Από τόσο μικρές συγκρούσεις μεγαλώνει η αποξένωση, οι άνθρωποι γίνονται εχθροί. Και μερικές φορές οι συγκρούσεις υποκινούνται από έναν τρίτο που ενδιαφέρεται να τσακωθούν δύο άτομα – αυτό συμβαίνει συνέχεια. Όλοι, πιθανότατα, πέρασαν από έναν τέτοιο πειρασμό όταν συνειδητοποιήσεις ότι εσύ, έχοντας τίποτα κακό στην καρδιά σου προς ένα άλλο άτομο, γίνεσαι ξαφνικά εχθρός στα μάτια του. Και μετά αποδεικνύεται ότι κάποιος δούλεψε και ενέπνευσε αυτόν
Τέτοιες ενδοοικογενειακές συγκρούσεις είναι πολύ γνωστές σε όλους μας, και επειδή τις περισσότερες φορές βασίζονται σε ψέματα, πρέπει να θυμόμαστε ποιος είναι ο πατέρας του ψέματος. Ο διάβολος είναι ο πατέρας του ψέματος και στόχος του είναι να καταστρέψει τις ανθρώπινες ψυχές, να σπρώξει τους ανθρώπους σε σύγκρουση, γιατί η σύγκρουση απελευθερώνει τα πάθη. Αυτό που ποτέ δεν θα έλεγε ή θα έκανε ένας άνθρωπος σε ήρεμη κατάσταση, αρχίζει να το λέει και να το κάνει αν έρθει σε σύγκρουση με τον διπλανό του, αν δει έναν εχθρό μέσα του. Τότε ένα είδος ζώου, φυσικού στοιχείου απελευθερώνεται σε ένα άτομο και ξέρουμε τι τρομερές μορφές έχουν οι συγκρούσεις. Οι οικογένειες διαλύονται, άνθρωποι πεθαίνουν, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τις διαπροσωπικές σχέσεις, αλλά και με τις συγκρούσεις μεταξύ των λαών, μεταξύ των χωρών.
Τώρα περνάμε μια σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Ας σκεφτούμε τι πραγματικά μπορεί να μας χωρίσει; Είμαστε ουσιαστικά ένας λαός, δεμένοι από την ιστορική μοίρα, βγήκαμε όλοι μαζί από τη γραμματοσειρά του Κιέβου, μας ενώνει η πίστη, οι άγιοι μας, η κοινή ελπίδα, οι ίδιες προσευχές. Τι μπορεί να μας χωρίσει;! Όμως ο εχθρός του ανθρώπινου γένους -μέσω συγκεκριμένων ανθρώπων, μέσω συγκεκριμένων ενώσεων ανθρώπων- ρίχνει ψέματα στις σχέσεις των λαών μας και με βάση αυτό το ψέμα αναπτύσσεται μια σύγκρουση. Και γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται απλώς για μια διαμάχη μεταξύ γειτόνων, αλλά για μια σύγκρουση στην οποία εμπλέκονται κράτη, δηλαδή θεσμοί που έχουν το νόμιμο δικαίωμα να χρησιμοποιούν βία, να εξαναγκάζουν την υπακοή των πολιτών τους εάν παραβιάζουν τους νόμους ή να αναγκάζουν άλλες χώρες εάν δουν ότι υπάρχει απειλή μέσα τους, να διασφαλίσουν ότι αυτή η απειλή δεν υπάρχει.
Με άλλα λόγια, σήμερα δύο αδελφικοί λαοί έχουν μπει σε σύγκρουση – αλλά στην πραγματικότητα ένας, ο ρωσικός λαός. Επιτρέψτε μου να σας θυμίζω ξανά και ξανά τα λόγια του The Tale of Bygone Years, του ιστορικού μας χρονικού, που λέει «από πού προήλθε η ρωσική γη», και μετά έρχεται η ιστορία του Κιέβου. Η Ρωσία είναι μια χώρα, ένας λαός, αλλά αυτός ο λαός αποδείχθηκε πολύ δυνατός και οι γείτονες, φοβισμένοι από τη δύναμή του, άρχισαν να κάνουν τα πάντα για να διχάσουν αυτόν τον λαό, να εμπνεύσουν μέρη αυτού του λαού ότι δεν είστε καθόλου ένας λαός . Και ξέρουμε σε τι τρομερό αποκορύφωμα φτάνει τώρα η συνέπεια αυτής της υπόδειξης, όταν κάποιος δεν βλέπει έναν αδελφό στον αδελφό του, αλλά βλέπει έναν εχθρό. Και είναι τρομερό να υπάρχουν κάποιες θρησκευτικές οργανώσεις (δεν μπορώ καν να τολμήσω να τις αποκαλέσω θρησκευτικές) που θέτουν την ανάγκη να πολεμήσουμε ενάντια στον αδελφό ρωσικό λαό στην ασπίδα του κηρύγματος τους.
Η Εκκλησία, που μετρά τον χρόνο όχι σε ημέρες, ούτε σε μήνες, ούτε σε χρόνια, αλλά σε αιώνες και χιλιετίες, στην ιστορική της εμπειρία κρατά τη μνήμη των πολλών συγκρούσεων που έχουν υπάρξει από τα αρχαία χρόνια – στην Αρχαία Ρώμη, το Βυζάντιο, την Παλαιά Ρωσικό κράτος, η Ρωσική Αυτοκρατορία, σύγχρονα κράτη στο έδαφος της ιστορικής Ρωσίας. Η Εκκλησία θυμάται αυτές τις συγκρούσεις και γνωρίζει σε ποιες τρομερές συνέπειες είχαν πάντα. Και σήμερα, με όλες τους τις δυνάμεις, οι εχθροί τόσο του ρωσικού όσο και του ουκρανικού λαού από έξω προσπαθούν να ενσταλάξουν ότι δεν είστε αδέρφια, αλλά είστε εχθροί και πρέπει να πολεμήσετε ο ένας τον άλλον. Και τελικά κάποιος υποκύπτει σε αυτόν τον πειρασμό! Και, φυσικά, λυπούμαστε και θρηνούμε για το γεγονός ότι οι πολιτικές δυνάμεις έχουν αναδυθεί στη στενή, γηγενή μας ουκρανική γη, οι οποίες, χρησιμοποιώντας την ιδέα ενός εχθρού σε σχέση με τον ρωσικό λαό, χτίζουν μια πολιτική απέναντι στη Ρωσία σήμερα.
Ας μην μιλήσουμε για αυτούς που έβαλαν φωτιά σε αυτόν τον πόλεμο – ο Θεός θα τους κρίνει, και θα τους τιμωρήσει. Σήμερα πρέπει να μιλήσουμε για τον εαυτό μας και καλώ όλους εσάς, αγαπητοί μου, πρώτα απ’ όλα να εντείνουμε την προσευχή να σταματήσει κάθε στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ώστε ο λαός μας να μπορέσει και πάλι να συνειδητοποιήσει την ύπαρξη κοινών πνευματικών ριζών και κοινής πνευματικής δύναμης, που είναι η αδιαίρετη Εκκλησία μας, που κατοικεί στη Ρωσία, στην Ουκρανία και σε άλλες χώρες. Αυτό είναι πράγματι εγγύηση σωτηρίας, εγγύηση για τον μελλοντικό κόσμο, αλλά γι’ αυτό ακριβώς διώκεται εκεί σήμερα, στο ουκρανικό έδαφος, από όσους δεν ενδιαφέρονται για την ειρήνη. Επομένως, πρέπει να προσευχόμαστε ιδιαίτερα για τον Μακαριώτατο, τον Προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, για την Ουκρανική επισκοπή, αλλά και φυσικά για την Εκκλησία μας και για να μην υπάρχουν πειρασμοί,
Αλλά εδώ είναι κάτι άλλο που θα ήθελα να πω. Όπου είναι ο διάβολος, υπάρχει πάντα ένα ψέμα. Ακόμα και σήμερα – τι τεράστιος όγκος ψεμάτων διαδίδεται! Υπήρχε ακόμη και μια τόσο νέα λέξη «ψεύτικο» ως συνώνυμο των ψεμάτων. Αλλά αυτό είναι ένα συνηθισμένο διαβολικό ψέμα, γιατί είναι ψέματα που χρησιμοποιούνται σήμερα για να βαθύνουν το χάσμα μεταξύ δύο λαών, να τους κάνουν εχθρούς. και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε όλα όσα λέγονται σε σχέση με την πένθιμη σύγκρουση που έχει προκύψει στο Donbass.
Η Εκκλησία μας είναι και στη Ρωσία και, ελπίζω, στην Ουκρανία, γιατί έχουμε κοινές αξίες, κοινά ιδανικά, κοινή χριστιανική συνείδηση, τελικά. Δεν μπορούμε να ενεργήσουμε διαφορετικά από το να προσευχόμαστε για ειρήνη και να προσπαθούμε να μειώσουμε τον βαθμό αντιπαράθεσης, τον βαθμό των συναισθηματικών πολιτικών συζητήσεων, συχνά υπερβαίνοντας τα όρια της ευπρέπειας. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να ηρεμήσουμε και να γαληνέψουμε τις καρδιές μας, ώστε ο εχθρός του ανθρώπινου γένους να μην καταφέρει να καταστρέψει την πνευματική μας ενότητα, γύρω από την οποία διαμορφώθηκε η θρησκευτική και πολιτιστική ζωή του ενωμένου λαού μας, Ρώσων και Ουκρανών.
Φυσικά, το θέμα που σχετίζεται με τις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας έχει πλέον γίνει μέρος της μεγάλης πολιτικής ή, όπως λένε τώρα, της γεωπολιτικής. Και ένας από τους στόχους αυτής της γεωπολιτικής είναι η αποδυνάμωση της Ρωσίας, η οποία έχει γίνει μια ισχυρή, πραγματικά ισχυρή χώρα. Μα πόσο αποκρουστικό και ποταπό να χρησιμοποιείς τον αδελφικό λαό για να πετύχεις αυτούς τους γεωπολιτικούς στόχους! Τι τρομερό να βάζεις αυτούς τους ανθρώπους εναντίον των αδελφών τους! Πόσο τρομερό είναι να τον οπλίζεις, ώστε να μπει σε αγώνα με τα αδέρφια του του ίδιου αίματος και της ίδιας πίστης! Όλοι όσοι το κάνουν αυτό με τη μορφή προπαγάνδας που έχει επιτεθεί μαζικά στην Ουκρανία, με τη μορφή συγκεκριμένων ενεργειών, με τη μορφή δημιουργίας προϋποθέσεων για την επέκταση της στρατιωτικής σύγκρουσης – όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι εχθροί τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας. Είναι ενάντια στην ενότητά μας, ενάντια στις πνευματικές μας ρίζες, που σημαίνει ότι ανεξάρτητα από το αν αυτοαποκαλούνται πιστοί ή μη,
Είθε ο Κύριος να μας βοηθήσει όλους — Ρώσους, Ουκρανούς, Λευκορώσους, όλους τους λαούς που προέρχονται από την ίδια ρίζα, βγήκαν από τη Βαπτιστήρια του Κιέβου — να διατηρήσουμε την πνευματική μας ενότητα, να αποτρέψουμε τη διαίρεση της Εκκλησίας μας. Παρεμπιπτόντως, αυτοί που επεδίωκαν να διχάσουν τους λαούς ξεκίνησαν διχάζοντας την Εκκλησία, δημιουργώντας κάποια σχίσματα στην Ουκρανία. Ξεκινήσαμε με αυτό για να σπάσουμε την πνευματική ενότητα, αλλά με τη χάρη του Θεού αυτή η ενότητα διατηρείται.
Σήμερα προσευχήθηκα ιδιαίτερα για τον Μακαριώτατο Ονούφριο, για τον επισκόπο, για τον κλήρο, για τον πιστό λαό της Ουκρανίας, ώστε ο Κύριος να τους σώσει από τα δόλο του κακού, να τους κρατήσει στην κατανόηση ότι κάθε πόλεμος μεταξύ Ορθοδόξων αδελφών που ανήκουν σε μια Εκκλησία είναι έργο του διαβόλου, όχι του Θεού. Και επομένως, η μία Εκκλησία μας, είτε στη Ρωσία, είτε στην Ουκρανία, σε άλλες χώρες, πρέπει σήμερα να προσεύχεται για ειρήνη, για τον τερματισμό των εσωτερικών διαμάχων, όπως έκανε ο Άγιος Σέργιος, όπως έκανε η Ρωσική Εκκλησία μας όταν οι Ρώσοι πρίγκιπες μπήκαν σε εσωτερικές διαμάχες , καταστρέφοντας ο ένας τον άλλον. Σήμερα λοιπόν δεν θα ακολουθήσουμε τον δρόμο στον οποίο καλούμαστε, προκαλώντας την εμπλοκή της Εκκλησίας στη σύγκρουση, αλλά θα ακολουθήσουμε τον δρόμο του Αγίου Σεργίου και θα προσευχηθούμε για την ενότητα της Αγίας Ρωσίας, ώστε να μην μπορέσει καμία δύναμη να διχάσει τον λαό μας. και φυσικά,
Είθε ο Κύριος να ευλογήσει τη γη μας – την ιστορική Ρωσία! Είθε ο Κύριος να μας σώσει από τις διαιρέσεις στην Εκκλησία, να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε όλες εκείνες τις διαιρέσεις που δεν δημιουργούνται από διαφορές στην πίστη, αλλά από την επιρροή πολιτικών δυνάμεων σε ορισμένους εκκλησιαστικούς κύκλους. Για να μείνουν όλα αυτά στο παρελθόν και όλοι, με ένα στόμα και μια καρδιά, να δοξάζουμε το άγιο και μεγαλειώδες όνομα του Πατέρα και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και, φυλαγμένοι με τον Σταυρό, να διώχνουμε κάθε εχθρό, δαιμονική δύναμη από την κοινή μας ζωή και από τη μοίρα μας. Αμήν.
Υπηρεσία Τύπου του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών