Ο Ιεροσολύμων ευλόγησε τη βασιλόπιτα της Αγιοταφικής Αδελφότητος
Τό ἑσπέρας τῆς Παραμονῆς τῆς ἑορτῆς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καί τοῦ Νέου Ἔτους, 31ης Δεκεμβρίου 2024/ 13ης Ἰανουαρίου 2025, ἔλαβε χώραν ἡ τελετή τῆς κοπῆς τῆς Βασιλόπιττας εἰς τήν αἴθουσαν τελετῶν τοῦ Πατριαρχείου. Εἰς τήν τελετήν αὐτήν παρέστησαν ἡ ἀντιπρόσωπος τοῦ Ἑλληνικοῦ Γενικοῦ Προξενείου εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Ἄννα Μάντικα καί τα μέλη τοῦ Προξενείου, Ἁγιοταφῖται Ἀρχιερεῖς […]
Τό ἑσπέρας τῆς Παραμονῆς τῆς ἑορτῆς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καί τοῦ Νέου Ἔτους, 31ης Δεκεμβρίου 2024/ 13ης Ἰανουαρίου 2025, ἔλαβε χώραν ἡ τελετή τῆς κοπῆς τῆς Βασιλόπιττας εἰς τήν αἴθουσαν τελετῶν τοῦ Πατριαρχείου.
Εἰς τήν τελετήν αὐτήν παρέστησαν ἡ ἀντιπρόσωπος τοῦ Ἑλληνικοῦ Γενικοῦ Προξενείου εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Ἄννα Μάντικα καί τα μέλη τοῦ Προξενείου, Ἁγιοταφῖται Ἀρχιερεῖς καί Ἱερομόναχοι, Ἱεροδιάκονοι, μοναχοί, μοναχαί καί μέλη τῆς Ἑλληνικῆς παροικίας καί τῆς Ἀραβοφώνου Κοινότητος τῶν Ἱεροσολύμων. Πρός ὅλους τούς συμμετέχοντας τῆς σεμνῆς ἐκδηλώσεως ταύτης προσεφώνησεν ὁ Μακαριώτατος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ:
«Αὐτός [ὁ Θεός] γάρ μοι ἔδωκε τῶν ὄντων γνῶσιν ἀψευδῆ εἰδέναι σύστασιν κόσμου καί ἐνέργειαν στοιχείων, ἀρχήν καί τέλος καί μεσότητα χρόνων, τροπῶν ἀλλαγάς καί μεταβολάς καιρῶν, ἐνιαυτῶν κύκλους καί ἀστέρων θέσεις» (Σοφ. Σολ. 7,17-18), λέγει ἡ Σοφία Σολομῶντος.
Ἐκλαμπροτάτη Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος κ. Ἄννα Μάντικα,
Σεβαστοί ἅγιοι Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Ὁ πάσης Δημιουργός τῆς κτίσεως, ὁ καιρούς και χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ θέμενος Κύριος ὁ Θεός ἡμῶν, συνήγαγεν πάντας ἡμᾶς ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ τόπῳ τοῦ παλαιφάτου ἡμῶν τῶν Ρωμαιορθοδόξων Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, ἵνα διπλῆν ἑορτήν ἑορτάσωμεν· τήν μνήμην τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Βασιλείου τοῦ Μεγάλου διά τῆς πρός τιμήν αὐτοῦ, κοπῆς τῆς ἐπωνύμου αὐτοῦ Βασιλόπιττας ἐξ ἑνός καί τῆς εἰσόδου τοῦ ἐνιαυτοῦ, τοῦ νέου ἔτους δηλονότι, τῆς χρηστότητος Κυρίου ἐξ ἑτέρου.
Ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, ὡς λέγει ὁ Σολομών, εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία δύναται νά γνωρίζῃ τήν σύστασιν τοῦ κόσμου καί τῶν στοιχείων αὐτοῦ, ἰδιαιτέρως τήν ἔννοιαν τοῦ χρόνου τοῦ διακρινομένου εἰς ἀρχήν καί τέλος καί μεσότητα. Οὔτε εἰς μακρότητα ἡμερῶν, ἀλλ’ οὔτε καί εἰς ποσότητα δύναται νά προσδιορισθῇ ὁ χρόνος κατά τό παράγγελμα τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ἐπικαλουμένου τόν ψαλμῳδόν: «Ἕν δέ τοῦτο μή λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί, ὅτι μία ἡμέρᾳ παρά Κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη, καί χίλια ἔτη ὡς ἡμέρα μία», (Β΄ Πτρ. 3,8).
Ἀποτελεῖ γεγονός ἀναντίρρητον, ὅτι ὁ προσδιορισμός τοῦ χρόνου εἰς παρόν, μέλλον καί παρελθόν, ἀπησχόλησε τήν διάνοιαν τῶν σοφῶν τοῦ κόσμου τούτου, ἀλλ’ εἰς μάτην, καί τοῦτο, διότι ὁ χρόνος εἶναι κτιστός, τοὐτέστιν δημιούργημα τῆς ἀρρήτου σοφίας τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἐκ μή ὄντων τά πάντα παραγαγών εἰς τό εἶναι, ὡς λέγει καί ὁ ὑμνῳδός τῆς Ἐκκλησίας: «τόν ἐκ μή ὄντων τά πάντα σοφῶς, καινουργήσαντα Κτίστην, καί διεξάγοντα, τῶν καιρῶν τάς ἑλίξεις βουλήματι, ὑμνεῖτε καί ὑπερυψοῦτε, αὐτόν εἰς τούς αἰῶνας».
Ἡ ἐκ τῶν ἁγνῶν αἱμάτων τῆς Θεοτόκου Μαρίας ἐνσάρκωσις καί ἐνανθρώπησις τοῦ Θεοῦ Λόγου, τοὐτέστιν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ μόνος ἐξουσιαστής τοῦ ἱστορικοῦ χρόνου καί τοῦ πληρώματος αὐτοῦ, ὡς κηρύττει ὁ Κύριος λέγων: «οὐχ ὑμῶν ἐστι γνῶναι χρόνους ἤ καιρούς, οὕς ὁ Πατήρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ» (Πρξ. 1,7). Ἑρμηνεύοντες τούς Κυριακούς τούτους λόγους, ὁ μέν ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει: «ὁ Πατήρ ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ τούς χρόνους ἔθετο, ἀπό τῶν χρόνων δέ καί πάντα τά ἐν τῷ χρόνῳ γεγεννημένα νοοῦμεν εἶναι Πατρί ὑπεξούσια». Ὁ δέ Μέγας Ἀθανάσιος ἐπισημαίνει λέγων: «τήν περί τοῦ πάντων τέλους ὥραν ὡς μέν Λόγος γινώσκει, ὡς δέ ἄνθρωπος ἀγνοεῖ· ἀνθρώπου γάρ ἴδιον τό ἀγνοεῖν καί μάλιστα ταῦτα». Καί κατά τόν ἅγιον Κύριλλον Ἀλεξανδρείας: «οὐ περιεργάζεσθαι χρῆναι τά λίαν ἀπόρρητα καί ἐν Θεῷ κεκρυμμένα καί διά τούτων ἐδίδασκε ὁ Κύριος».
Ὄντως ὁ προσδιορισμός τῆς ἔννοιας τοῦ χρόνου καί δή τῆς ἐναλλαγῆς αὐτοῦ, ἀποτελεῖ ἔργον ἀπόρρητον καί ἐν Θεῷ τῷ ποιητῇ τῶν πάντων κεκρυμμένον, ὡς κηρύττει καί ὁ θεῖος Παῦλος λέγων: «ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τά πάντα, τά ἐν οὐρανοῖς καί τά ἐπί γῆς, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα … τά πάντα δι’ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἔκτισται», (Κολ. 1,16).
Διό καί ὁ Μέγας Βασίλειος εἰς τάς «Ὁμιλίας εἰς τήν Ἐξαήμερον» αὐτοῦ λέγει: «ὅτι δε ἔδει λοιπόν τόν κόσμον τοῦτον ἐπεισαχθῆναι τοῖς οὖσι … συμφυής ἄρα τῷ κόσμῳ … ἡ τοῦ χρόνου διέξοδος ὑπέστη, ἐπειγομένη ἀεί καί παραρρέουσα καί μηδαμοῦ παυομένη τοῦ δρόμου, ἤ οὐχί τοιοῦτος ὁ Χρόνος, οὗ τό μέν παρελθόν ἠφανίσθη, τό δέ μέλλον οὔπω πάρεστι, τό δέ παρόν πρίν γνωσθῆναι διαδιδράσκει τήν αἴσθησιν;». [Καί ἁπλούστερον· Καί ὅταν πλέον ἦλθεν ἡ ὥρα νά εἰσαχθῇ εἰς τά ὄντα καί ὁ κόσμος αὐτός … τότε ἐκτίσθη ὡς βάσις ἡ ροή τοῦ χρόνου σύμφυτος μέ τόν κόσμον … μία ροή πού συνεχῶς ἐπείγεται καί τρέχει παραπλεύρως πρός αὐτά, καί πουθενά δέν τερματίζει τόν δρόμον της. Ἤ μήπως ὁ Χρόνος δέν εἶναι κάτι, τοῦ ὁποίου τό μέν παρελθόν ἐξηφανίσθη, τό δέ μέλλον ἀκόμη δέν ἐνεφανίσθη, τό δέ παρόν πρίν καλά-καλά γίνῃ ἀντιληπτόν διαφεύγει ἀμέσως ἀπό τά χέρια τῆς αἰσθήσεως;»].
Κατά τόν ἅγιον Ἰωάννην τόν Δαμασκηνόν, «Ὁ Θεός ἐκ τοῦ μή ὄντος εἰς τό εἶναι παράγει καί δημιουργεῖ τά σύμπαντα, ἀόρατα τέ καί ὁρατά, καί τόν ἐξ ὁρατοῦ καί ἀοράτου συγκείμενον ἄνθρωπον». Κατά δέ τόν θεῖον Παῦλον, «Ὁ Θεός … ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ, ὅν ἔθηκε κληρονόμον πάντων, δι’ οὗ καί τούς αἰῶνας ἐποίησεν» (Ἑβρ. 1,1-2).
Ἑρμηνεύων τόν Παύλειον τοῦτον λόγον ὁ Θεοδώρητος Κύρου λέγει: «Ὁ γάρ αἰών οὐκ οὐσία τίς ἐστιν, ἀλλ’ ἀνυπόστατον χρῆμα συμπαρομαρτοῦν τοῖς γεννητήν ἔχουσι φύσιν … Αἰών ἐστι τό τῇ κτιστῇ φύσει παρεζευγμένον διάστημα. Τῶν αἰώνων ποιητήν εἴρηκε τόν Υἱόν, ἀΐδιον αὐτόν εἶναι διδάσκων καί παιδεύων ἡμᾶς, ὡς ἀεί ἦν παντός οὑτινοσοῦν ὑπερκείμενος χρονικοῦ διαστήματος. Οὕτω περί τοῦ Θεοῦ Πατρός ἡ Παλαιά Γραφή λέγει· ὁ ὑπάρχων πρό τῶν αἰώνων, ἀντί τοῦ ὁ ἀεί ὤν». [Καί ἁπλούστερον· «ὁ αἰών δέν εἶναι κάποια οὐσία ἀλλά πρᾶγμα ἀνυπόστατον, τό ὁποῖον συνοδεύει τά ὄντα τά ἔχοντα κτιστήν φύσιν … Αἰών εἶναι τό διάστημα, τό ὁποῖον εἶναι συνδεδεμένον μέ τήν κτιστήν φύσιν. Ἡ Γραφή εἶπε τόν Υἱόν (τοῦ Θεοῦ) ποιητήν τῶν αἰώνων. Αὐτός εἶναι ἀΐδιος διδάσκων ἡμᾶς ὅτι ἦταν πάντοτε ὑπερκείμενος παντός χρονικοῦ διαστήματος»].
Ὁ δέ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ἐπισημαίνει λέγων: «Αἰών οὐκ ἦν μετρητός, ἀλλά τό συμπαρεκτινόμενον τοῖς ἀϊδίοις οἷον τι χρονικόν κίνημα καί διάστημα· καί κατά μέν τοῦτο εἷς αἰών ἐστι, καθό καί λέγεται ὁ Θεός αἰώνιος … Θεόν δέ εἰπών δῆλον ὅτι τόν Πατέρα λέγω καί τόν μονογενῆ αὐτοῦ Υἱόν, τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, καί τό Πνεῦμα αὐτοῦ τό Πανάγιον, τόν ἕνα Θεόν ἡμῶν».
Ὁ ἱστορικός ἀνθρώπινος Χρόνος προσλαμβάνει νέαν σημασίαν μέ τήν ἐνσάρκωσιν τοῦ Θεοῦ Λόγου, «γνωρίσαντος ἡμῖν τό μυστήριον τοῦ θελήματος αὐτοῦ, κατά τήν εὐδοκίαν αὐτοῦ, ἥν προέθετο ἐν αὐτῷ εἰς οἰκονομίαν τοῦ πληρώματος ἐν αὐτῷ» (Ἐφ. 1,9). Ἑρμηνεύοντες τόν Παύλειον τοῦτον λόγον, ὁ μέν ἱερός Χρυσόστομος λέγει: «πλήρωμα τῶν καιρῶν ἡ παρουσία αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ) ἦν», ὁ δέ Θεοφύλακτος λέγει: «εἰς οἰκονομίαν καί διοίκησιν καί κατάστασιν», τοὐτέστιν εἰς διευθέτησιν καί ὀργάνωσιν τοῦ οἴκου αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ), ὅστις ἐστίν ἡ Ἐκκλησία. Τοῦτο σημαίνει, ὅτι ἡ Ἐκκλησία οὖσα τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ τοῦ μή ὄντος ἐκ τοῦ κόσμου τούτου (Ἰω. 8,23), ἀλλά ὄντος καί δρῶντος ἐν τῷ ἱστορικῷ χρόνῳ, ἑορτάζει τό γεγονός τῆς ἐναλλαγῆς τοῦ χρόνου πνευματικῶς, δηλαδή ἐν τῷ πνεύματι τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Οἰκονομίας, καθώς ἡ Γραφή λέγει: «καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καί ἐν ἡμέρῳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι· ἰδού νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού νῦν ἡμέρᾳ σωτηρίας» (Β΄ Κορ. 6,2 / Ἡσ. 49,8).
Ὁ μόνος τρόπος λοιπόν κατανοήσεως τοῦ Χρόνου δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τήν δύναμιν καί τόν φωτισμόν τῆς γνώσεως τοῦ μυστηρίου τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ, κατά τό ὁποῖον (Εὐαγγέλιον) ὁ Χρόνος αὐτοῦ κατανοεῖται ὡς ἡ διάβασις «ἐκ τοῦ παρόντος κόσμου» εἰς «τόν μέλλοντα κόσμον», τήν καινήν, κατά Παῦλον, κτίσιν. «Ὥστε εἴ τις ἐν Χριστῷ καινή κτίσις· τά ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδού γέγονε καινά τά πάντα» (Β΄ Κορ. 5,17). Τόν καινόν τοῦτον χρόνον τόν ὄντα σύμφυτον τῷ Χριστῷ, κατά τήν ἀνθρωπότητα, κατανοῶμεν κατά τήν συμμετοχήν μας εἰς τό μυστήριον τῆς μυστικῆς Εὐλογίας, τῆς θείας δηλονότι Εὐχαριστίας κατά τήν ὁποίαν κατοικεῖ ὁ Χριστός ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν (πρβλ. Ἐφ. 3,17), καί ὁ χρόνος γίνεται καιρός.
Ὁ νῦν καιρός τῆς ἐναλλαγῆς τοῦ Χρόνου, ἔνθα «τό μυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνομίας» (Β΄ Θεσ. 2,7) καί «πᾶς ὁ ποιῶν τήν ἁμαρτίαν καί τήν ἀνομίαν ποιεῖ, καί ἡ ἁμαρτία ἐστιν ἡ ἀνομία» (Α΄ Ἰω. 4) ἀφ’ ἑνός· Καί σύμπασα ἡ ἀνθρωπότης δοκιμάζεται ἀπό πολέμους, σεισμούς, λοιμούς, καταποντισμούς καί πῦρ ἄσβεστον ἀφ’ ἑτέρου, καλούμεθα, ἵνα ἔλθωμεν εἰς ἑαυτόν ἀκούοντες εἰς τήν προτροπήν τοῦ θεσπεσίου Παύλου λέγοντος: «Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μή ὡς ἄσοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσί» (Ἐφ. 5,15-16), «καί διά πάσης προσευχῆς καί δεήσεως, προσευχόμενοι ἐν παντί καιρῷ ἐν Πνεύματι» (Ἐφ. 6,18).
Ὅθεν τήν ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ Λόγῳ καί Σωτῆρι ἡμῶν, ἑορτάζοντες ἀνατολήν τοῦ Νέου Ἐνιαυτοῦ τῆς τοῦ Κυρίου χρηστότητος, ἱκετεύσωμεν τόν ἅγιον τῆς Καππαδοκίας ἱεράρχην Βασίλειον τόν Μέγαν, ἵνα πρεσβεύῃ τῷ σαρκί περιτμηθέντι Κυρίῳ καί Θεῷ ἡμῶν ὑπέρ εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου, ἰδιαιτέρως τῆς δοκιμαζομένης ὑπό τοῦ πολέμου Γάζης καί τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, οὐ μήν ἀλλά καί ὑπέρ παύσεως τῶν διχοστασιῶν, «ἵνα μη ᾖ σχίσμα ἐν τῷ σώματι» (Α΄ Κορ. 12,25) τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας.
Μετά δέ τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: «Ὁ πάσης δημιουργός τῆς κτίσεως, ὁ καιρούς καί χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ θέμενος, εὐλόγησον τόν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητός σου Κύριε, φυλάττων ἐν εἰρήνῃ καί ἑνότητι τήν Ἐκκλησίαν σου, τήν Γεραράν Ἁγιοταφιτικήν ἡμῶν Ἀδελφότητα, τό εὐσεβές χριστεπώνυμον ἡμῶν ποίμνιον, τήν ἁγίαν πόλιν Ἱερουσαλήμ καί τό εὐσεβές ἔθνον καί γένος τῶν Ρωμαίων – Ὀρθοδόξων, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου καί σῶσον ἡμᾶς» Ἀμήν.
Εὐλογημένον, καρποφόρον, μεστόν ἀγαθωσύνης καί εἰρήνης ἐπί γῆς τό νέον ἔτος 2025!»
Ἀκολούθως ἐψάλησαν τά Ἀπολυτίκια τῆς Περιτομῆς τοῦ Χριστοῦ «Μορφήν ἀναλλοιώτως ἀνθρωπίνην προσέλαβες..» καί τοῦ Μεγάλου Βασιλείου «εἰς πᾶσαν τήν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος σου καί ὁ Μακαριώτατος ηὐχήθη αἴσιον, εἰρηνικόν καί εὐλογημένον τό Νέον Ἔτος καί ἔκοψε τήν πίταν καί διένειμεν αὐτήν εἰς ὅλους.
Διανεμηθείσης τῆς βασιλόπιτας οἱ μαθηταί τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς ἔψαλαν παραδοσιακά κάλαντα ἀπό ὅλην τήν Ἑλλάδα καί τά Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα τοῦ Παναγίου Τάφου «ἐμεῖς ἡ νέα γενεά τοῦ Παναγίου Τάφου…» καί «Ἀρχιμηνιά καί Ἀρχιχρονιά…» καί ἀκολούθως εἰσῆλθον διά τά κάλαντα καί εἰς τάς οἰκίας τῶν Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων κατά τό ἔθιμον.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας
