Dogma

Οικ. Πατριάρχης: Οι Άγιοι αποτελούν πρότυπον του ζην εν Χριστώ και κατά Χριστόν, εκφράζουν το χριστιανικόν δέον περί του ανθρώπου

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος χοροστάτησε κατά την Ακολουθία της τελετής υπογραφής των Πατριαρχικών και Συνοδικών Πράξεων εντάξεως δύο νέων Αγίων στο εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 26 Απριλίου 2023, στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό.

Ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Γρηγόριος, Αρχιγραμματέας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, ανέγνωσε τις Πατριαρχικές και Συνοδικές Πράξεις Αγιοκατατάξεως των Αγίων Οικουμενικού Πατριάρχου Ιερεμίου Α’ και Μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτη, του Υμνογράφου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.

Ακολούθως ο Παναγιώτατος και οι Σεβ. Αρχιερείς Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος, Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος, Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλος, Ισπανίας και Πορτογαλίας κ. Βησσαρίων, Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέας και Προύσης κ. Ιωακείμ, οι οποίοι κατά την προηγούμενη Συνοδική περίοδο ως μέλη της Αγίας και Ιεράς Συνόδου συμμετείχαν στην λήψη της αποφάσεως αναγραφής στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας των δύο νέων Αγίων, υπέγραψαν τις Πράξεις αυτές στον οικείο Κώδικα του Πατριαρχείου.

Παρέστησαν, επίσης, οι Σεβ. Αρχιερείς Γέρων Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριος,  Ανθηδώνος κ. Νεκτάριος, Επίτροπος του Παναγίου Τάφου Πόλη, Βρυούλων κ. Παντελεήμων, Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, Βεροίας, Ναούσης και Καμπάνιας κ. Παντελεήμων, Μύρων κ. Χρυσόστομος, Ικονίου κ. Θεόληπτος, Σάρδεων κ. Ευάγγελος, Γουίννιπεγκ κ. Ιλαρίων, Πισιδίας κ. Ιώβ, Κίτρους κ. Γεώργιος, Ιωαννίνων κ. Μάξιμος, Γαλλίας κ. Δημήτριος, Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίος, κληρικοί, Μοναχοί, ο Δήμαρχος Ζίτσας, πατρίδας του Πατριάρχου Ιερεμία, Εντιμ. κ. Μιχάλης Πλιάκος, με τους Αντιδημάρχους Εντιμ. κυρίους Περικλή Γρίβα και Γεώργιο Ράδο και πλήθος προσκυνητών από την Ελλάδα.

Στην ομιλία του ο Παναγιώτατος ιδιαίτερα συγκινημένος επεσήμανε:

“Υμνούμεν και δοξολογούμεν τον Αναστάντα εκ νεκρών και ανοίξαντα ημίν παραδείσου τας πύλας Κύριον της δόξης, τον αξιώσαντα ημάς φθάσαι την εύσημον ημέραν της υπογραφής, εν πληθούση εκκλησία, της αγιοκατατάξεως του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιερεμίου Α’ και του μοναχού και Υμνογράφου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας Γερασίμου Μικραγιαννανίτου.

Εις την πασχάλιον χαράν, η οποία πληροί τας καρδίας ημών και όλας τας πτυχάς της εκκλησιαστικής ζωής, προστίθεται σήμερον η ευφροσύνη της επισήμου υποδοχής εις την χορείαν των Αγίων δύο οσιακών μορφών της Εκκλησίας, αι οποίαι ευωδιάζουν Ανάστασιν, και ως όλοι οι Άγιοι ακτινοβολούν την δόξαν και την έκπαγλον φωτοχυσίαν της επουρανίου Βασιλείας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

Όπως γράφει ο προσφάτως εκδημήσας προς Κύριον Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, «οι άγιοι είναι εικόνες και όχι πρωτότυπα της αγιότητας του μόνου Αγίου», και «όσο πιο γνήσιοι άγιοι είναι, τόσο πιο πολύ παραπέμπουν στο πρωτότυπο, αρνούμενοι στον εαυτό τους τη δόξα που ανήκει μόνο στον Θεό». «Διά τη χριστιανική πίστη», προσθέτει ο μακαριστός αδελφός, η αγιότης είναι «θεοκεντρική», εξαρτάται «από τη δόξα και τη χάρη του Θεού, από τον βαθμό της προσωπικής σχέσεώς μας με τον προσωπικό Θεό» («Η θέωσις των αγίων ως εικονισμός της Βασιλείας», εις το έργον: Αγίοτητα. Ένα λησμονημένο όραμα, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2001, σ. 40 και 28).”

Στη συνέχεια ο Πατριάρχης πρόσθεσε:

“Υπόδειγμα πλήρους αφοσιώσεως εις τον Χριστόν και εις την χάριν Του αποτελούν οι δύο Άγιοί μας, το ευάγγελον μήνυμα των οποίων είναι ότι μόνον ο Χριστός σώζει, ότι δεν υπάρχει ούτε εν τω ουρανώ ούτε εν τη γη άλλο όνομα, ει μη το υπέρ παν όνομα του Ιησού Χριστού, «εν ω δεί σωθήναι ημάς» (Πραξ. δ’, 12).

Ο Άγιος Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Α’ (1522-1546) αφιέρωσε εαυτόν πλήρως εις την διακονίαν της Εκκλησίας, εις μίαν δυσχερεστάτην διά τα καθ’ ημάς περίοδον. Επετέλεσε μοναδικόν και πολυδιάστατον εκκλησιαστικόν έργον, διέσωσεν αλώβητον την Ορθόδοξον πίστιν εκ των ποικίλων απειλών, εστήριξε τον Οικουμενικόν Θρόνον, συνέβαλεν εις την αναγέννησιν του μοναχισμού, επλούτισε το Άγιον Όρος διά της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Όντως, υπήρξεν υπόδειγμα ανθρώπου του Θεού και κατεγράφη ενωρίς εις την συνείδησιν της Εκκλησίας ως Άγιος.

Ο Όσιος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης έλαβεν άνωθεν το χάρισμα της υμνογραφίας, το οποίον εκαλλιέργησεν, αφιερώσας ολοκληρωτικώς την ζωήν του εις αυτήν την κλήσιν του Θεού. Πρότυπόν του είχε τους μεγάλους υμνογράφους της Εκκλησίας και την υμνολογικήν παράδοσιν του Άθωνος. Ως μοναχός διεκρίθη διά την ταπείνωσιν και την απλότητά του, ανεγνωρίζετο δε ήδη ζων ως χαρισματική και αγία μορφή.

Όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας είναι δώρον του Θεού προς τον λαόν Του, «μυστηριακά σημεία» της θείας φιλανθρωπίας εν τω κόσμω, απτή μαρτυρία διά το «πόσους και οίους καρπούς συνήγαγε προς ζωήν αιώνιον η του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού παρουσία, και η του Παναγίου Πνεύματος δύναμις» (Γρηγορίου Παλαμά, Ομιλία ΚΕ’ εις την Κυριακήν των Αγίων Πάντων, PG 151, 329).

Η αγιότης είναι μετοχή του πιστού εις Αγιότητα του Θεού εν τη «κοινωνία των Αγίων». Ως απεφάνθη η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη, 2016), «δεν νοείται αγιότης του ανθρώπου εκτός του σώματος του Χριστού, “ο εστιν η Εκκλησία” (Εφεσ. α’, 23)», (Εγκύκλιος, § 4). Αυτό σημαίνει ότι θεολογικώς η αγιότης είναι εκκλησιολογική έννοια.

Οι Άγιοι είναι σαρξ εκ της σαρκός της Εκκλησίας. Διά τους πιστούς αποτελούν πρότυπον του ζην εν Χριστώ και κατά Χριστόν, και εκφράζουν το χριστιανικόν δέον περί του ανθρώπου. Οι ναοί και τα εξωκκλήσιά των, αι ιεραί εικόνες και τα τίμια λείψανά των, αι εορταί και αι πανηγύρεις των, οι βίοι και τα συναξάριά των, τα θαύματα και η εγγύτης των προς τους πιστούς, η μεσιτεία των προς τον Κύριον, ανήκουν εις τον πυρήνα του βιώματος των Ορθοδόξων, αποτελούν πηγήν αγιασμού και πνευματικού ανακαινισμού.”

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Παναγιώτατος ανέφερε:

“Η «κλητή και αγία ημέρα» του Πάσχα είναι η απαρχή της «καινής κτίσεως» και η βίωσις της ιδικής μας συναναστάσεως εν Χριστώ. Είναι η ακλόνητον βεβαιότης ότι ο Σωτήρ του κόσμου ανέστη δι’ ημάς, «προοικονομών ημίν την εις απείρους αιώνας ανάστασιν» (Γρηγορίου Παλαμά, Εις την Ανάληψιν, PG 151, 277). Αυτό εκφράζεται διά της εσχατολογικής ορμής συνόλου της εκκλησιαστικής ζωής. Την πρόγευσιν της καινοποιήσεως των πάντων βιώνει η Εκκλησία πρωτίστως εις την Θείαν Ευχαριστίαν και επίσης εις τα πρόσωπα των Αγίων της. Εις την Θείαν Ευχαριστίαν, η Εκκλησία «αιτείται παρά Θεού, όπερ αιτείν παρά αυτού εκελεύσθη, την βασιλείαν αυτού δηλονότι, ίνα οι πιστοί ταύτην κληρονομήσωσιν· ίνα άγιοι γένωνται κατά τον καλέσαντα άγιον» (Νικολάου Καβάσιλα, Εις την Θείαν Λειτουργίαν ΜΘ’, PG 150, 480).

Εις την ευλογημένην πορείαν της Εκκλησίας προς τα Έσχατα, η παρουσία και η μαρτυρία των Αγίων είναι ο «νέος οίνος», ο διαρρηγνύων τους «παλαιούς ασκούς» (Ματθ. θ’, 17). Ευχαριστούμεν εν ενί στόματι και μια καρδία μεθ’ υμών των συμπροσευχομένων και συναγαλλομένων, τον αεί ευφραινόμενον επί τοις Αγίοις Αυτού Κύριον της δόξης, διότι εχαρίσατο τω λαώ Αυτού τον Άγιον Πατριάρχην Ιερεμίαν Α’ και τον Άγιον μοναχόν Γεράσιμον Μικραγιαννανίτην, αεί πρεσβεύοντας υπέρ πάντων ημών μετά πάντων των αγίων και της Αγιοπρώτου Θεοτόκου.

Ο Αναστάς Σωτήρ του κόσμου εν τω μέσω ημών!”

Φωτό:  Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο