Τα ζητήματα της μετανάστευσης και της κλιματικής αλλαγής και οι θρησκευτικές και κοινωνικές τους διαστάσεις βρέθηκαν στο επίκεντρο της ομιλίας που απηύθυνε η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, τη Δευτέρα, 12 Δεκεμβρίου 2022, κατά την έναρξη των εργασιών της διήμερης Διεθνούς Διαθρησκευτικής Συναντήσεως που διοργανώνουν από κοινού το G20 Interfaith Forum Association και το Interfaith Alliance for Safer Communities με τίτλο “Engaging Faith Communities: G20 Agendas and Beyond”, στο Abu Dhabi των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Ενώπιον υψηλών αξιωματούχων και πυκνού ακροατηρίου ο Παναγιώτατος, μιλώντας στην αγγλική γλώσσα, υπογράμμισε τη σημασία που έχει η προστασία και η διατήρηση της ακεραιότητας του συνόλου της επίγειας Δημιουργίας του Κυρίου για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.
Ο Πατριάρχης ανέφερε ότι οι κλιματικές κρίσεις και η μετανάστευση αντικατοπτρίζουν τον βασανιστικό ανθρώπινο πόνο, “στον οποίο διακρίνουμε τη συμπονετική παρουσία του ζωντανού Θεού, του οποίου η εικόνα και η αξιοπρέπεια παραβιάζονται”.
Όπως είπε, η Γη αντιμετωπίζει μια σειρά από άνευ προηγουμένου οικολογικές κρίσεις, με την θερμοκρασία να αυξάνεται στην Αρκτική, και την κλιματική αλλαγή να οδηγεί τα απειλούμενα είδη στο χείλος της εξαφάνισης, ενώ η αποψίλωση των τροπικών δασών προκαλείται με ανησυχητικό ρυθμό κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Στο μεταξύ, συνέχισε, πολλοί μετανάστες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους είτε γιατί βίωναν απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση, είτε γιατί οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής προκάλεσαν χάος και καταστροφή.
Σημείωσε ότι δεν είναι οι περιβαλλοντικοί πρόσφυγες υπεύθυνοι για τη διαταραχή του κλίματος, αλλά ενέργειες άλλων, κατά τη διάρκεια ετών υπερκατανάλωσης, οι οποίες επηρέασαν περισσότερο αυτούς τους πρόσφυγες. Υπενθύμισε δε ότι στην Εγκύκλιο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη το 2016, επισημαίνεται η πνευματική διάσταση αυτής της κρίσης.
Στη συνέχεια τόνισε ότι το Περιβαλλοντικό δεν είναι μόνο πολιτικό ή τεχνολογικό ζήτημα, αλλά πρωτίστως θρησκευτικό και πνευματικό πρόβλημα. Γι’ αυτό, πρόσθεσε, η θρησκεία έχει να διαδραματίσει έναν καθοριστικό ρόλο, και σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι: “Η πνευματική μας μάχη ενάντια στην αμαρτία έχει σαφείς και απτές επιπτώσεις στο πώς σχετιζόμαστε με το περιβάλλον και τον πλησίον μας. Το να τοποθετείς τον άνθρωπο μέσα στο φυσικό περιβάλλον, ως αναπόσπαστο μέρος της ύπαρξής του, σημαίνει ότι αναγνωρίζεις ότι ο Θεός είναι ο δεσμός, η κοινή προέλευση, που ενώνει και τα δύο”.
Στην ομιλία του σημείωσε ότι οι πόλεμοι, οι ένοπλες συγκρούσεις, η φτώχεια, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η κλιματική αλλαγή αποτελούν τις αιτίες που πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι επιθυμούν να κατοικούν και να ευημερούν εκεί όπου γεννήθηκαν και έζησαν για γενιές ολόκληρες οι πρόγονοί τους. Ωστόσο, για να παραμείνουν στις πατρίδες τους ζητούν ασφάλεια, επισιτιστική αυτάρκεια, οικονομικές ευκαιρίες, καλές περιβαλλοντικές συνθήκες και προοπτικές για το μέλλον των παιδιών τους.
“Λόγω των παραπάνω παραγόντων, αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και το πρόσωπο του μετανάστη είναι όλο και πιο νεανικό—για πρώτη φορά στην ιστορία, οι μισοί από τους πρόσφυγες είναι παιδιά και νέοι. Ένα στα 200 παιδιά στον κόσμο σήμερα είναι πρόσφυγας. Η πρόληψη της μαζικής αναγκαστικής μετακίνησης ανθρώπων έχει γίνει μια από τις σημαντικότερες ηθικές προκλήσεις του 21ου αιώνα”.
Η ειρήνη, η ευημερία και η βιωσιμότητα είναι οι πιο αποτελεσματικές λύσεις για την αντιμετώπιση της αναγκαστικής μετανάστευσης, υπογράμμισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Υπενθυμίζοντας παλαιότερη δήλωση του αειμνήστου Πάπα Παύλου Στ’ ότι «η ανάπτυξη είναι το νέο όνομα της ειρήνης», ο Παναγιώτατος συμφώνησε και τόνισε ότι σήμερα «η αειφόρος ανάπτυξη πρέπει να είναι το νέο όνομα της ειρήνης.”
“Αναγνωρίζουμε ότι οι συχνές οικολογικές καταστροφές που προκαλούνται από τον άνθρωπο αποτελούν μια νέα και αυξανόμενη απειλή στην εποχή μας και μία ώθηση για μαζική μετανάστευση. Επιβεβαιώνουμε την ηθική υποχρέωση να υποδεχόμαστε τους πρόσφυγες και ότι μια τέτοια υποχρέωση εκτείνεται και στις χώρες που είναι υπεύθυνες για την πρόκληση εχθροπραξιών και περιβαλλοντικών καταστροφών που αναγκάζουν τους ανθρώπους να μετακινηθούν. Αναγνωρίζουμε ότι τα παιδιά χρειάζονται ιδιαίτερα ένα σπίτι, ένα ασφαλές καταφύγιο, μια αξιοπρεπή εκπαίδευση και μια κατάλληλη αντιμετώπιση των οποιωνδήποτε προκλήσεων για την σωματική και ψυχική υγεία τους”.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, σημείωσε ότι η τραγωδία της κλιματικής μετανάστευσης και του εκτοπισμού επηρεάζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη.
“Είναι ουσιαστικά μια κρίση της ανθρωπότητας, που απαιτεί μια απάντηση αλληλεγγύης, συμπόνιας, γενναιοδωρίας και άμεσης πρακτικής δέσμευσης να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας και να θέσουμε τους πιο ευάλωτους στο επίκεντρο των ανησυχιών και της φροντίδας μας”.