Από τις λιγότερο, σε πολλούς τουλάχιστον, πτυχές της ιστορίας του είναι αυτές που σχετίζονται με τις αντιπαλότητες, τα μίση και τα πάθη που έχει προκαλέσει.
Η ιστορία του Ναού
Ο πρώτος ναός χτίστηκε με εντολή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου τον 4ο αιώνα, αφού κατέστρεψε τον προϋπάρχοντα ναό του Αδριανού που είχε χτιστεί προς τιμήν της θεάς Αφροδίτης.
Ο Πανάγιος Τάφος διασώθηκε από τον μουσουλμάνο κατακτητή Ομάρ το 638 μ.Χ, αλλά καταστράφηκε από τον Αιγύπτιο χαλίφη Αλ-Χακίμ το 1009. Ακολούθησε η ανέγερση ενός ακόμη ναού από τους Σταυροφόρους και ξανά τέθηκε υπό την προστασία των μουσουλμάνων και συγκεκριμένα του διάσημου κατακτητή Σαλαντίν για να καταστραφεί όμως στη συνέχεια το στρατό της Δυναστείας των Χωρεσμίων, που εισέβαλαν έφιπποι στην εκκλησία ενώ αποκεφάλιζαν στο πέρασμά τους, τους μοναχών που προσεύχονταν.
Εδώ και αιώνες τη «διαχείριση» του Ναού έχουν από κοινού έξι χριστιανικές Εκκλησίες. Η Ρωμαιοκαθολική, η Ελληνική Ορθόδοξη, η Αρμένικη Αποστολική, των Σύριων Ορθοδόξων, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αιθιοπίας και αυτή των Αιγυπτίων Κοπτών.
Οι διαφορές των ομόθρησκων και οι φύλακες του Ναού από τον 12ο αιώνα
Οι διαφορές μεταξύ των Εκκλησιών έχουν προκαλέσει πολλές και συχνά μεγάλης έντασης ταραχές που δεν έχουν περιοριστεί σε αίθουσες συνεδριάσεων, αλλά έχουν βάλει «φωτιά» και στους δρόμους της Ιερουσαλήμ. Δημοσιεύματα αναφέρουν μάλιστα, ότι οι κληρικοί διαφόρων ταγμάτων έχουν δώσει «μάχες» ακόμη και για πράγματα, όπως για την τοποθέτηση χαλιών μπροστά από τους βωμούς έως για το δικαίωμα συμμετοχής σε ιερή πομπή προς το Ναό.
Η διαιώνιση των αντιπαλοτήτων οδήγησε σε μια μάλλον περίεργη όσο και μοναδική «διευθέτηση» του ζητήματος που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα. Τότε που ένας Άραβας κουρασμένος από τις έριδες, αποφάσισε να αναθέσει σε δύο μουσουλμανικές οικογένειες το ρόλο του φρουρών του ναού.
Πρόκειται για την οικογένεια Joudeh που κρατά το κλειδί του ναού, και την οικογένεια Nuseibeh που έχει την ευθύνη να ανοίγει την πόρτα της εκκλησίας κάθε πρωί και να κλειδώνει το βράδυ.
Σε μια συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο CNN παλαιότερα ο Adeeb Joudeh, ο οποίος είναι και ο σημερινός κάτοχος του κλειδιού, θεωρεί το καθήκον που του έχει ανατεθεί ως οικογενειακή κληρονομιά. Εκλαμβάνει δε την όλη «ρύθμιση» ως μια αλληγορία για την θρησκευτική ανοχή. «Για μένα, πηγή της συνύπαρξης για την ισλαμική και χριστιανική θρησκεία είναι η Εκκλησία του Παναγίου Τάφου».
Ο δε Wajeeh Nuseibeh, μιλώντας στο San Francisco Chronicle το 2005, περιέγραψε το ζωτικό ρόλο αυτών των δύο μουσουλμανικών οικογενειών. «Όπως όλα τα αδέλφια, έτσι και αυτοί έχουν μερικές φορές προβλήματα», είπε, αναφερόμενος στις διενέξεις μεταξύ των Χριστιανών. «Τους βοηθάμε να επιλύσουν τις διαφορές τους. Είμαστε ουδέτεροι. Είμαστε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Μπορούμε να συμβάλουμε στη διατήρηση της ειρήνης σε αυτό το ιερό μέρος».
Πως είναι άραγε ο Πανάγιος Τάφος; Θα θέλατε να ακολουθήσετε, έστω και εικονικά τα βήματα του Ιησού;
Κάποτε μια επίσκεψη στα Ιεροσόλυμα, μπορούσε να κρατήσει εβδομάδες. Πλέον, η τεχνολογία προχώρησε, κι έτσι εκτός από την ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος να μεταβεί στους Αγίους Τόπους, υπάρχει και η δυνατότητα να … επισκεφθεί» τον Ναό της Αναστάσεως από την οθόνη του υπολογιστή.
Για πολλούς μια επίσκεψη στον τόπο που μαρτύρησε αλλά και αναστήθηκε ο Θεάνθρωπος, είναι σκοπός ζωής. Άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο ανεξάρτητα από ποιο χριστιανικό δόγμα ή ομολογία ακολουθούν, επισκέπτονται το Ναό της Αναστάσεως για να ακολουθήσουν τα βήματα του Ιησού.
Κεντρική φωτογραφία αρχείου: Χρήστος Μπόνης