Του Αναστασίου Μαρίνη, θεολόγου
Μια κίνηση με υψηλούς συμβολισμούς αποτέλεσε η αιφνίδια και πρωτοφανής επίσκεψη του Μητροπολίτου Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ στον Πατριάρχη Αντιοχείας κ. Ιωάννη, λίγες ημέρες πριν, προκειμένου το Φανάρι να προσκαλέσει τον κ. Ιωάννη να συμμετάσχει στη Σύνοδο των Προκαθημένων των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων, πριν το Πάσχα, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Σκοπός της Συνόδου είναι να συζητηθούν τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία, η ενότητα της οποίας κλονίζεται, ειδικά με τά την εισπήδηση της Ρωσικής Εκκλησίας στην εκκλησιαστική και πατριαρχική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Ασφαλώς και πρόκειται για μια κίνηση με υψηλούς διπλωματικούς συμβολισμούς, καθώς το Πατριαρχείο Αντιοχείας ούτε συμμετείχε στη Σύνοδο του 2016, στο Κολυμπάρι της Κρήτης, αλλά και ανοιχτά έχει ταχθεί υπέρ της Ρωσικής Εκκλησίας, όσον αφορά το Ουκρανικό ζήτημα.
Την ίδια ώρα, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων διατηρεί μια στάση ουδετερότητας, καθώς είναι γνωστό ότι τους Αγίους Τόπους, κάθε χρόνο, επισκέπτονται εκατομμύρια ρώσοι προσκυνητές, παρέχοντας ουσιαστική και πραγματική οικονομική ενίσχυση στα ταμεία του.
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, σχετικά με τη σύγκληση μιας πιθανής Πανορθόδοξης Συνόδου, ανέφερε ότι πρόκειται για «μια προσπάθειαπου καταβλήθηκε μόνον κατά το ήμισυ του 20ού αι. και η προετοιμασία σε αυτή γινόταν επί πενήντα και πλέον χρόνια».
Και συμπλήρωσε: «Εντέλει το 2016 πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη η Σύνοδος δέκα Εκκλησιών, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί Πανορθόδοξη εξαιτίας της απουσίας τεσσάρων από τις δεκατέσσερις κοινώς αναγνωρισμένες κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες. Επιπλέον, οι αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης δεν υιοθετήθηκαν από όλες τις Εκκλησίες».
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σύμφωνα με πληροφορίες, προγραμματίζει τη Σύνοδο λίγο πριν το Πάσχα, συντασσόμενο ασφαλώς με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και αναζητώντας και την καλύτερη δυνατή προσέγγιση από τα αντίστοιχα της Αντιοχείας και των Ιεροσολύμων προκειμένου να τεθεί ένας ουσιαστικός φραγμός στο ρωσικό επεκτατισμό και εκκλησιαστική αυθαιρεσία στην Αφρική.
Από την όλη αντίδραση και στάση των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, θα εξαρτηθεί και η εν γένει στάση του Φαναρίου, που αναζητά συμπόρευση και ομοψυχία για να αναχαιτίσει την επικείμενη και ορατή διάσπαση της ορθοδόξου ενότητας.
Το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να φανούν και οι πρωτοβουλίες των άλλων Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών για τη συνοχή και διασφάλιση της ενότητας στην Ορθοδοξία, με τις Εκκλησίες της Ελλάδος και Κύπρου να έχουν υποστηρίξει τις κινήσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ουκρανία,